Ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη πρόεδρος «γιατί υποσχέθηκε στα εκατομμύρια των Αμερικανών που είχαν τρομάξει από την παρουσία ενός μαύρου στον Λευκό Οίκο, ένα ελιξίριο για το ρατσιστικό τους άγχος», γράφει ο Μπαράκ Ομπάμα στα απομνημονεύματά του, που κυκλοφορούν την Τρίτη.
Στο πολυαναμενόμενο βιβλίο του με τίτλο «The Promised Land» (Η Γη της Επαγγελίας), ο πρώην πρόεδρος σημειώνει ότι αυτοί οι Αμερικανοί έπεσαν θύμα «των σκοτεινών πνευμάτων που παραμόνευαν στα άκρα του σημερινού Pεπουμπλικανικού Kόμματος – ξενοφοβία, ανορθολογισμός, παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας, βαθιά αντιπάθεια προς τους μαύρους και τους έγχρωμους».
«Ηταν σαν η παρουσία μου στον Λευκό Οίκο να είχε προκαλέσει έναν εκτεταμένο πανικό, την αίσθηση ότι η φυσική τάξη είχε διαταραχθεί. Το οποίο γνώριζε καλά ο Ντόναλντ Τραμπ όταν άρχισε να διαδίδει ψέματα ότι δεν είχα γεννηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και έτσι ήμουν νόθος πρόεδρος», συνεχίζει ο Ομπάμα.
Σύμφωνα με τον Guardian, ο εκδοτικός οίκος Penguin Random House κατέβαλε 65 εκατ. δολάρια στον Μπαράκ Ομπάμα για το βιβλίο του και άλλα τόσα στην σύζυγό του, Μισέλ, για το δικό της βιβλίο, «Becoming, η δική μου ιστορία», το οποίο κυκλοφόρησε το 2018 και έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ.
Ο πρώην πρόεδρος θα δώσει δύο συνεντεύξεις στο CBS, την Κυριακή, για το βιβλίο, ενώ κάποια αμερικανικά ΜΜΕ έχουν ήδη δημοσιεύσει αποσπάσματα, όπως το CNN, και οι New York Times, οι τελευταίοι με μία λεπτομερή κριτική από την βραβευμένη νιγηριανή συγγραφέα Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι.
Την Τρίτη θα κυκλοφορήσει το πρώτο μέρος των απομνημονευμάτων, σε 768 σελίδες. Ο Ομπάμα σημειώνει ότι η συγγραφή του βιβλίου ήταν πολύ δύσκολη. «Νόμιζα ότι θα χρειαζόμουν το πολύ 500 σελίδες και ότι θα τελείωνα σε ένα χρόνο. Μπορώ να πω πως η διαδικασία της συγγραφής δεν πήγε όπως την σχεδίαζα. Ξέρω καλά ότι ένας πολύ καλύτερος συγγραφέας θα μπορούσε να πει την ίδια ιστορία με λιγότερες λέξεις».
Στο βιβλίο του αφιερώνει μεγάλο κεφάλαιο στην θύελλα που ξεσήκωσε στις τάξεις των Ρεπουμπλικάνων η ψήφιση του νέου νομοσχεδίου υγείας, τον τρίτο χρόνο της πρώτης του θητείας, το οποίο εξασφάλιζε καθολική περίθαλψη και ασφάλιση για τους φτωχότερους Αμερικανούς. Πρόκειται για το ίδιο νομοσχέδιο που από τότε προσπαθούν να καταργήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι και την περασμένη εβδομάδα μάλιστα, η υπόθεση συζητήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η διατήρησή του έγινε βασικό σημείο της προεκλογικής εκστρατείας της νέας αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις.
Ο Ομπάμα εντοπίζει τις ρίζες του τραμπισμού στην ξαφνική άνοδο της Σάρα Πέιλιν, της κυβερνήτη της Αλάσκας, που ήταν υποψήφια αντιπρόεδρος με τον Τζον ΜακΚέιν, το 2008 και δύο χρόνια αργότερα, έπαιξε καίριο ρόλο στην άνοδο του Tea Party (Κόμμα του Τσαγιού), του ακροδεξιού κινήματος που προσπάθησε να ακυρώσει τον νόμο για την περίθαλψη.
«Μέσω της Πέιλιν, τα σκοτεινά πνεύματα που παραμόνευαν για πολύ καιρό στα άκρα του σημερινού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος -ξενοφοβία, ανορθολογισμός, παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας, βαθιά αντιπάθεια προς τους μαύρους και τους έγχρωμους- βρέθηκαν στην κεντρική σκηνή», γράφει ο Ομπάμα.
Ο ίδιος αναρωτιέται αν ο ΜακΚέιν θα την επέλεγε και πάλι αν γνώριζε ότι στη δική της παρουσία θα βασίζονταν μελλοντικοί πολιτικοί για να στρέψουν το κέντρο του κόμματος και την πολιτική της χώρας προς μία κατεύθυνση που o γερουσιαστής από την Αριζόνα μισούσε.
«Θέλω να πιστεύω ότι αν είχε την ευκαιρία να το ξανακάνει, θα διάλεγε διαφορετικά. Πιστεύω ότι έβαζε την χώρα του πάνω από όλα. Μπορούμε καλύτερα».
Αναφορικά με την άνοδο του Τραμπ στην εξουσία, ο Ομπάμα εξετάζει πώς ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ «πάτησε» πάνω στην ολοένα και αυξανόμενη πρόθεση των Ρεπουμπλικάνων να μην λαμβάνουν υπόψιν τους αποδεικτικά στοιχεία και να αγνοήσουν την παράδοση δεκαετιών του πολιτικού πολιτισμού, μόνο και μόνο για να εναντιωθούν στον πρώτο μαύρο πρόεδρο.
«Υπό αυτό το πρίσμα, δεν υπήρχε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον Τραμπ και τον τότε Πρόεδρο της Βουλής, Τζον Μπένερ, ή τον πρόεδρο της Γερουσίας, Μιτς ΜακΚόνελ. Και αυτοί ήξεραν ότι δεν είχε σημασία αν έλεγαν ψέματα».
Μάλιστα, ο Ομπάμα αποκαλύπτει ότι είχε στείλει τον Μπάιντεν να διαπραγματευθεί με τον ΜακΚόνελ για διάφορα νομοσχέδια, επειδή ήξερε ότι «στο δικό του μυαλό, οι διαπραγματεύσεις με τον αντιπρόεδρο δεν θα εξόργιζαν τη βάση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όσο οποιαδήποτε υπόνοια συνεργασίας με τον (μαύρο, μουσουλμάνο, σοσιαλιστή) Ομπάμα».
Γράφει επίσης, ότι ο Τραμπ δύο φορές προσφέρθηκε να κάνει κάτι για την κυβέρνηση Ομπάμα, το 2010, αλλά και τις δύο φορές, η πρότασή του απορρίφθηκε. Η πρώτη ήταν να σφραγίσει την πετρελαιοπηγή Deepwater Horizon, για να σταματήσει την τεράστια διαρροή της στον Κόλπο του Μεξικού, και η δεύτερη να κατασκευάσει ένα περίπτερο στην αυλή του Λευκού Οίκου.
Για τις εκλογές του 2020, ο Ομπάμα τονίζει ότι η μαζική συμμετοχή των Αμερικανών είναι πολύ ενθαρρυντική και ότι έχει «μεγάλη εμπιστοσύνη στον Τζο Μπάιντεν και την Κάμαλα Χάρις, στον χαρακτήρα τους και την ικανότητά τους να πράξουν το σωστό. Γνωρίζω όμως, επίσης, ότι η εκλογική νίκη από μόνη της, δεν θα κλείσει το ζήτημα. Ο διχασμός μας είναι βαθύς και οι προκλήσεις τεράστιες».
Περιγράφει επίσης μία σκηνή, στην οποία παρακολουθεί τηλεοπτικό ρεπορτάζ για συγκέντρωση υποστηρικτών του Κόμματος του Τσαγιού με τη σύζυγό του. Η Μισέλ, παίρνει το τηλεκοντρόλ, σβήνει την τηλεόραση με μία έκφραση ανάκατης οργής και παραίτησης και του λέει: «Είναι τρελό, δεν είναι; Σε φοβούνται. Μας φοβούνται».