Ενα άρθρο που φιλοδοξεί να φωτίσει το παρασκήνιο πίσω από το αιφνίδιο «πάγωμα» του εμβολίου της εταιρείας AstraZeneca και τον… θρόμβο που αμέσως προκλήθηκε στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, της Ευρώπης κυρίως, φιλοξένησε η Corriere della Sera. Το κείμενο υπογράφει ο Φεντερίκο Φουμπίνι, εκ των στελεχών του ιταλικού Μέσου, ενώ το ειδησεογραφικό τμήμα στο οποίο καταχωρίζεται είναι η «Οικονομία» – στοιχείο από μόνο του ενδεικτικό της στόχευσης του αρθρογράφου και των υποδηλώσεών του.
Η αναδρομή στα προηγηθέντα του σάλου αναγκαστικώς επισημαίνει τη χρονική συγκυρία, που ήταν ιστορική για τη διεθνή πολιτική και… καμπανιστή για τον κύκλο εργασιών των φαρμακευτικών κολοσσών. Το πρόσωπο πάνω στο οποίο πέφτει ο προβολέας είναι αυτό του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, χωρίς να αποσιωπώνται και οι κινήσεις άλλων ηγετών στη… φαρμακευτική σκακιέρα, όπως του απελθόντος προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ.
Μνημονεύεται η επίθεση που ο Μακρόν έκανε τον περασμένο Ιανουάριο στο βρετανικό εμβόλιο, όταν το κατέκρινε ως «αναποτελεσματικό» για τα άτομα άνω των 65 χρόνων, επικαλεσθείς «ανεπάρκεια πληροφοριών και στοιχείων». Ο αρθρογράφος κρίνει εκείνη τη δήλωση του γάλλου προέδρου «επικίνδυνη», επειδή ήταν δυνατόν να εκληφθεί και σαν παρακίνηση στα πλήθη να αποστασιοποιηθούν από τον εμβολιασμό. Επίσης μνημονεύονται οι μελέτες που υπήρχαν ήδη και διαβεβαίωναν για το αντίθετο, δηλαδή ότι το εμβόλιο AstraZeneca ήταν αποτελεσματικό σε ποσοστό 94% και για όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Το πολιτικοοικονομικό τοπίο της εποχής –το φόντο που βάζει η Corriere πίσω από τη φιγούρα του Μακρόν, δηλαδή– συνθέτουν ο αντίκτυπος του Brexit και στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο, η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, οι αντικορονοϊκές συμφωνίες που συνάπτουν τα κράτη και η ΕΕ με τις «Big Pharma». Τον περασμένο Ιανουάριο είχαμε την έναρξη νέας περιόδου σχέσεων ΗΠΑ – Ευρώπης και το τέλος της εποχής του Τραμπ, ενός προέδρου που υποστήριξε τον ευρωσκεπτικιστή βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον και χρηματοδότησε κιόλας το πρόγραμμα των εμβολίων της AstraZeneca με 1,2 δισ. δολάρια.
Αδιανόητος τζίρος
Σε καθαρά επιχειρηματικό επίπεδο το τοπίο συντίθεται από έναν χρυσοφόρο ορίζοντα για όλες τις φαρμακευτικές εταιρείες: η πανδημία του κορονοϊού είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία για μεγάλες μπίζνες στον κλάδο, αφού μόνο το 2021 οι «Big Pharma» θα πουλήσουν 10 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων, κάτι που σημαίνει περί τα 120 με 150 δισ. δολάρια επιπλέον έσοδα στα ταμεία τους – ασύλληπτα νούμερα. Η μάχη μεταξύ της AstraZeneca και της αμερικανογερμανικής σύμπραξης των Pfizer/BioNTech αρχίζει: 2,8 ευρώ ανά δόση είναι η τιμή της πρώτης και 16 ευρώ είναι η τιμή των δύο συνεταίρων. Τρία δισεκατομμύρια φιαλίδια θα παραδώσει η πρώτη, 1,2 δισεκατομμύρια οι συνέταιροι, σε πρώτη φάση.
Η Ευρώπη καλείται να παραγγείλει, και οι κυβερνήσεις σε Παρίσι, Βερολίνο και Ρώμη συνεχίζουν να σπέρνουν αμφιβολίες για το βρετανικό εμβόλιο, γράφει η Corriere.
Ο λαγός και η χελώνα
Στις 29 Ιανουαρίου, όταν η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (European Medecines Agency-EMA) ενέκρινε πλήρως το βρετανικό εμβόλιο, ο Μακρόν επανέλαβε το μοτίβο της καχυποψίας, ενώ την επομένη τον συνεπικούρησε ο γερμανός υπουργός Υγείας Γιένς Σπαν μιλώντας περί «ορίων ηλικίας» στο εμβόλιο της AstraZeneca. Οι Γερμανοί το ενέκριναν μόνο υπό την προϋπόθεση να χορηγείται σε άτομα κάτω των 65 ετών. Λίγες ημέρες αργότερα και η αρμόδια για την έγκριση φαρμάκων ιταλική υπηρεσία κατέβασε το όριο χορήγησής του στα 55 έτη, και αναθεώρησε μόνο έπειτα από τη σύσταση της ΕΜΑ.
Στο σημείο αυτό η Corriere εκφράζει την εξής απορία: «Δεν θα μάθουμε ποτέ αν κάποιοι ευρωπαίοι πολιτικοί θα μπουν στον πειρασμό να τιμωρήσουν την AstraZeneca για τις καθυστερήσεις στην παράδοση των εμβολίων –αφού το Λονδίνο εμποδίζει την εξαγωγή των δόσεων– ή με στόχο να υποσκάψουν την επιτυχία της κυβέρνησης του Brexit».
Και γράφει τα παραπάνω επειδή αναγνωρίζει στον Τζόνσον ταχύτητα διπλή, και στη χρηματοδότηση του εμβολίου και στις παραγγελίες του («παρήγγειλε 100 εκατομμύρια δόσεις τον Μάιο»), ενώ στην Κομισιόν βραδύτητα και αναποτελεσματικότητα («η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τηλεφώνησε στην AstraZeneca τον Αύγουστο»).
Σύγκρουση συμφερόντων
Το κείμενο του Φουμπίνι κλείνει με επισημάνσεις: μετά το πάγωμα της AstraZeneca εκατομμύρια Ευρωπαίοι θα περιμένουν χωρίς εμβόλια, γράφει, ενώ ταυτόχρονα διεξάγεται γύρω τους τιτάνια σύγκρουση συμφερόντων. «Η Γερμανία πρέπει να διαχειριστεί μια αντικειμενική σύγκρουση συμφερόντων, αφού έχει χρηματοδοτήσει τον συνέταιρο της Pfizer, τη BioNTech, με 400 εκατ. ευρώ δημόσιου χρήματος. Αλλά και η Ιταλία, αφού σκοπεύει να κλείσει δουλειά με τη Pfizer, να παράγει στο Φροζινόνε τα εμβόλιά της». Μνεία γίνεται και στις ΗΠΑ που, βάσει των συμφωνιών του Τραμπ, έχουν παραγάγει 60 εκατομμύρια δόσεις του σκευάσματος της AstraZeneca.