Πρόκειται για μια χελώνα που ήταν διασημότητα, σταρ με καβούκι – ποια «Χελωνονιντζάκια», τώρα… Οταν πέθανε, τον Ιούνιο του 2012, στάλθηκε στη Νέα Υόρκη για να ταριχευθεί και να διατηρηθεί από γνώστη του θέματος. Αφού έγινε αυτό, το 2014 η τελευταία χελώνα του νησιού Πίντα έγινε το αστέρι μιας άκρως επιτυχημένης έκθεσης στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Τώρα, έπειτα από τρία χρόνια έκθεσης πετάει πίσω στο Αρχιπέλαγος των Γκαλάπαγκος.
Αλλά ας τα πάρουμε όλα από την αρχή…
Τα Γκαλάπαγκος αποτελούνται από 13 κύρια -ηφαιστειακής προέλευσης- νησιά, 6 μικρότερα, 107 βράχους και νησάκια. Είναι φημισμένα για τον απέραντο αριθμό ενδημικών ειδών τους και τις μελέτες που πραγματοποίησε εκεί -το 1835- ο Κάρολος Δαρβίνος, οι οποίες οδήγησαν στη θεωρία της φυσικής επιλογής και της εξέλιξης των ειδών. Περίπου 20.000 υποείδη του συγκεκριμένου ερπετού, της γιγάντιας χελώνας, ζουν ακόμα σε περιοχές αυτού του νησιωτικού συμπλέγματος και είναι, ίσως, το πιο γνωστό ζώο εκεί. Μάλιστα, έδωσε το όνομα στο αρχιπέλαγος -και, κατ’ επέκταση, στα νησιά- αφού «Γκαλάπαγκο» στα Ισπανικά σημαίνει «χελώνα».
Ο «Μοναχικός Τζορτζ» ήταν μια αρσενική χελώνα των νησιών Πίντα και η τελευταία του είδους της. Εκτιμάται ότι πήρε το όνομά του («Lonesome George») από έναν ρόλο που έπαιξε ο αμερικανός ηθοποιός Τζορτζ Γκόμπελ.
Στα τελευταία χρόνια τής ζωής της ήταν γνωστή ως το σπανιότερο πλάσμα στον κόσμο. Ο Τζορτζ αποτέλεσε ένα ισχυρό σύμβολο για τις προσπάθειες διατήρησης των απειλούμενων ειδών και του περιβάλλοντος στα νησιά Γκαλάπαγκος, αλλά και σε όλο τον πλανήτη.
Με τον θάνατό του, εκπρόσωπος του Εθνικού Πάρκου στα Γκαλάπαγκος ανακοίνωσε ότι αυτές οι μεγάλες χελώνες εξαφανίστηκαν οριστικά από το νησί Πίντα.
Ιστορία για χελώνες
Η ηλικία του «Μοναχικού Τζορτζ» ξεπερνούσε τα 100 χρόνια.
Η πρώτη φορά που είδε κάποιος τη συγκεκριμένη χελώνα ήταν το 1972. Τότε, ένας ζωολόγος-ερπετολόγος από την Ουγγαρία την είχε κατατάξει στο υποείδος «Chelonoidis nigra abingdoni» και σχεδόν αμέσως εντάχθηκε σε πρόγραμμα αναπαραγωγής του Εθνικού Πάρκου των Γκαλάπαγκος.
Για δεκαετίες, περιβαλλοντολόγοι μετέφεραν υποψήφιες «νύφες» από άλλα νησιά της περιοχής, οι οποίες έφεραν παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά του «Μοναχικού», χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο Τζορτζ, δεν τις… ακουμπούσε.
Υστερα από 15 χρόνια κοινής συμβίωσης με μια θηλυκή χελώνα, από το γειτονικό νησί Γουλφ, ο «Μοναχικός Γιώργος» απέκτησε ταίρι, ωστόσο τα αβγά που προέκυψαν δεν εκκολάφθηκαν ποτέ. Οι περιβαλλοντολόγοι δεν το έβαλαν κάτω και του έφεραν «νύφες» από το νησί Εσπανιόλα, όπου το υποείδος εκεί εμφάνιζε τα πιο κοντινά χαρακτηριστικά προς αυτόν. Ωστόσο, πάλι δεν υπήρξε θετικό αποτέλεσμα – δεν πήρε τσάμπα το επίθετο «Μοναχικός»
Μπορεί χελωνάκια να μην έκανε, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε, σταδιακά, να μετατραπεί στο σήμα κατατεθέν των Γκαλάπαγκος. Εκτιμάται ότι πάνω από 180.000 άνθρωποι ταξίδευαν κάθε χρόνο μέχρι το σημείο όπου βρισκόταν η φωλιά του, προκειμένου να τον θαυμάσουν από κοντά. Μέχρι που πέθανε και μαζί χάθηκε και το είδος του.
Η (χελωνίσια) ελπίδα, όμως, πεθαίνει τελευταία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ ανέφεραν ότι εντόπισαν, με γενετικά τεστ, τουλάχιστον 17 χελώνες που φέρουν γονίδια από το υποείδος του Τζορτζ – του Γιώργου, του Χόρχε, πείτε τον όπως θέλετε. Αυτές οι χελώνες βρέθηκαν σε άλλα νησιά των Γκαλάπαγκος και είναι «υβρίδια πρώτης γενιάς», δηλαδή προέκυψαν από διασταύρωση μιας χελώνας του νησιού Πίντα με άτομα από άλλα υποείδη. Η ανακάλυψη των υβριδίων, επισήμαναν οι ερευνητές, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρχουν ακόμα και καθαρόαιμα άτομα-χελώνες στο νησί Πίντα.
Πώς, όμως, οι χελώνες του Πίντα διασταυρώθηκαν με υποείδη άλλων νησιών; Το πιθανότερο είναι ότι η απίθανη αυτή συνάντηση οφείλεται στον άνθρωπο: οι φαλαινοθήρες και οι πειρατές που έφτασαν στα ακατοίκητα τότε νησιά των Γκαλάπαγκος, τον 18ο αιώνα, συχνά ανέβαζαν γιγάντιες χελώνες, ζωντανές, στα πλοία τους για να τις χρησιμοποιήσουν ως τροφή σε ώρα ανάγκης – τις έκαναν σούπα. Οπως φαίνεται, αρκετές χελώνες είχαν ριχτεί πίσω στη θάλασσα όταν οι ναυτικοί εκτίμησαν ότι δεν τις χρειάζονταν πλέον.
Ο πληθυσμός των χελωνών στα νησιά Γκαλάπαγκος ήταν αρκετά μεγάλος μέχρι και το τέλος του 19ου αι. Ωστόσο, σταδιακά, ο αριθμός τους άρχισε να μειώνεται, κυρίως λόγω του ανεξέλεγκτου κυνηγιού από τους ναύτες διερχόμενων πλοίων, αλλά και τους ντόπιους ψαράδες.
Ο «Μοναχικός Τζορτ», πια, γύρισε εκεί που ανήκει. Θα εκτεθεί σε ειδική προθήκη μέσα στο Εθνικό Πάρκο των Γκαλάπαγκος θα συμβολίζει πάντα τον αγώνα που πρέπει να δίνει ο άνθρωπος για την προστασία των απειλούμενων ειδών του πλανήτη μας, ως κομμάτι αυτής της αλυσίδας που οι κρίκοι της συνθέτουν τη ζωή γύρω μας.
Ο Δαρβίνος θα ήταν περήφανος…