Ποια διπλωματία; Οι μπίζνες και μόνο αυτές μετράνε πια. Αυτό είναι το συμπέρασμα από την πρωτοφανή ενέργεια των Αυστραλών να αποκαλύψουν (μέσω του Τύπου) ένα μήνυμα sms που είχε στείλει στον πρωθυπουργό τους Σκοτ Μόρισον ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δύο ημέρες πριν από την ακύρωση του μεταξύ τους deal περί αγοράς 12 γαλλικών υποβρυχίων από το αυστραλιανό Ναυτικό.
Είναι η πρώτη φορά που ένα προσωπικό sms αρχηγoύ κράτους προς πρωθυπουργό άλλης χώρας και δη συμμαχικής «κρεμιέται στα μανταλάκια» με ευθύνη του παραλήπτη, πράγμα που σημαίνει ότι το θέμα της ακυρωθείσης εμπορικής συμφωνίας, το οποίο σχετίζεται άμεσα με την αγγλοσαξονική συμμαχία του Ειρηνικού AUKUS, έχει προκαλέσει σοβαρή βλάβη στις αυστραλογαλλικές σχέσεις. Μετά τη δημοσιοποίηση του sms ο Μακρόν, και με το δίκιο του, εξεμάνη.
Το ρωμαϊκό μίτινγκ των G20 ήταν μία ευκαιρία για επίτευξη ειρήνης μεταξύ του Μακρόν και του αμερικανού ομολόγου του Τζο Μπάιντεν, ωστόσο η ένταση μεταξύ Γαλλίας και Αυστραλίας παραμένει. Ως γνωστόν, έπειτα από την ανακοίνωση του AUKUS, η γαλλική πλευρά ενοχλήθηκε πολύ και μίλησε περί προδοσίας των Αυστραλών. Εκείνοι, μέχρι την ώρα που έπεσαν οι υπογραφές με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ για την τριμερή αντικινεζική άμυνα σιωπούσαν όσον αφορά τη συμφωνία που είχαν κλείσει με το Παρίσι και την αθέτησαν. Το εμπιστευτικό προεδρικό sms που κοινοποιήθηκε σε όλον τον πλανήτη είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Πώς «αδειάστηκε» η Γαλλία
Στις 15 Σεπτεμβρίου το Παρίσι ανακάλυψε ξαφνικά, με μία επιστολή που έστειλε η κυβέρνηση της Αυστραλίας, ότι η διμερής συμφωνία που υπογράφηκε το 2016 παραβιάστηκε από την Καμπέρα και ότι η σύμβαση των υποβρυχίων ακυρώθηκε μονομερώς. Δύο ώρες αργότερα, ο Μακρόν παρακολούθησε έκπληκτος, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, την κοινή τηλεδιάσκεψη Μπάιντεν-Τζόνσον-Μόρισον που ανακοίνωνε τη γέννηση του AUKUS και την προμήθεια αμερικανικών πυρηνικών υποβρυχίων στην Αυστραλία.
Το ίδιο βράδυ η Γαλλία μίλησε ανοιχτά για «προδοσία» και για «ολική κατάρρευση κάθε εμπιστοσύνης», ενώ τις επόμενες ημέρες ανακάλεσε τους πρεσβευτές της στην Ουάσιγκτον και στην Καμπέρα, κρατώντας τον πρεσβευτή της στο Λονδίνο μιλώντας όμως με κάποια περιφρόνηση για τον ρόλο της Βρετανίας στο νέο γεωπολιτικό πρότζεκτ (ρόλος του τελευταίου τροχού της αμάξης, θα λέγαμε).
Προ ημερών λοιπόν, στη Ρώμη, η Γαλλία αποδέχθηκε τη «συγγνώμη» των ΗΠΑ, και τα μεταξύ τους πράγματα οδηγούνται προς ομαλοποίηση. Αλλά με την Αυστραλία όχι. Χαρακτηριστικό περιστατικό από τους G20 το παρακάτω:
Ενας αυστραλός δημοσιογράφος ρώτησε τον Μακρόν αν νομίζει ότι ο Μόρισον του είπε ψέματα για την υπόθεση των υποβρυχίων, και αμέσως και πολύ απότομα ο γάλλος πρόεδρος του απάντησε «δεν το νομίζω, το γνωρίζω». Πιο ξεκάθαρα δεν θα μπορούσε να τοποθετηθεί…
Ωστόσο η απάντηση της Αυστραλίας ήρθε την περασμένη Τρίτη με έναν άκομψο τρόπο: τα αυστραλιανά ΜΜΕ δημοσίευσαν ένα τμήμα από το εν λόγω sms του Μακρόν προς τον Μόρισον για τα «καλά ή άσχημα νέα». Ο Μακρόν έγραψε επί λέξει: «Πρέπει να περιμένω καλά ή άσχημα νέα για τις κοινές μας υποβρύχιες φιλοδοξίες;» Ο Μόρισον πάσαρε αυτό το sms στους εκδότες της χώρας του για να δείξει ότι ο Μακρόν είχε αντιληφθεί ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τη συμφωνία για τα υποβρύχια, και ως εκ τούτου η πτώση του από τα σύννεφα στις 15 Σεπτεμβρίου ήταν, υποτίθεται, αδικαιολόγητη.
Και κάτι παραπάνω: για τον Μόρισον το προεδρικό sms μπορεί να σημαίνει και ότι ο Μακρόν προσπάθησε να φορτώσει στις πλάτες της Αυστραλίας τη δική του αποτυχία…
Επόμενος στόχος, η αποζημίωση
Στο Παρίσι δεν άρεσε η δημοσιοποίηση του sms, όπως είναι λογικό και επόμενο. Το προεδρικό μέγαρο στιγμάτισε τις «πολύ άκομψες μεθόδους» και επισήμανε ότι, σε αντίθεση με την εκτίμηση της Καμπέρα, το sms δείχνει την καλή πίστη που διαθέτει ο γάλλος πρόεδρος. Ηξερε ότι υπήρχαν τεχνικές δυσκολίες όσον αφορά τη συμφωνία για τα υποβρύχια, μάλιστα αυτές ακριβώς ήταν το αντικείμενο επαφών μεταξύ εμπειρογνωμόνων και από τις δύο πλευρές, ωστόσο δεν πίστευε ότι η Αυστραλία θα τίναζε τα πάντα στον αέρα.
Η τελευταία φράση των Γάλλων δείχνει ότι είναι αποφασισμένοι να διεκδικήσουν αποζημιώσεις για την αθέτηση του συμβολαίου των υποβρυχίων με υπαιτιότητα των Αυστραλών. Οι πληροφορίες που έχουν γνωστοποιηθεί αφορούν απαιτήσεις ύψους 56 δισ. ευρώ. Από το ολότελα… pas mal δηλαδή.