Αν δεν είναι πολιτικό αφήγημα με αρκετή δόση ίντριγκας και θρίλερ ή σενάριο για ταινία στο στιλ του Αλαν Πάκουλα, τότε μάλλον η αγαθή τύχη δεν επέτρεψε να μετατραπεί η Ελλάδα, εν μια νυκτί, σε χώρα της Λατινικής Αμερικής. Ο οικονομολόγος και επιστήθιος φίλος (και συνεργάτης) του Γιάνη Βαρουφάκη, Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, δεν περίμενε να περάσουν χρόνια για να «αποχαρακτηρίσει» τις πληροφορίες που γνώριζε γύρω από το περιβόητο Plan B που ετοίμαζε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήδη από την άνοιξη του 2015 – και που για λίγο δεν εφαρμόστηκε μετά το τραυματικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Το έπραξε λοιπόν τώρα και μάλιστα το έκανε με πάσα επισημότητα αφού εξέδωσε βιβλίο, στο οποίο περιέχονται πολλές λεπτομέρειες εκείνου του σχεδίου. Πρόκειται για το βιβλίο «Καλώς όρισες στη μαρτυρική αρένα» (εκδ. Πατάκη) και φυσικά (ακόμη) και ο τίτλος είναι άκρως δηλωτικός του περιεχομένου.
Αυτές οι πληροφορίες αρκούσαν και η δημοσιοποίησή τους την 5η Ιουλίου από την «Καθημερινή» αρκούσαν για να προκαλέσουν πολιτική θύελλα, με την κυβέρνηση να δέχεται τα πυρά της αντιπολίτευσης και τη ΝΔ να επιμένει – και να πετυχαίνει ύστερα από διάβημα στον πρόεδρο της Βουλής – τη συζήτηση του αιτήματός της για τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για την περίοδο της διαπραγμάτευσης που οδήγησε στα capital controls, μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Παράλληλα το Μαξίμου βρέθηκε στη δύσκολη θέση να υπεραμύνεται της απόφασης για το δημοψήφισμα, επιμένοντας ότι ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ουδέποτε είχε κατά νου την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και πως η προσφυγή στις κάλπες ήταν μια «αμυντική κίνηση», χάρη στην οποία η Ελλάδα έλαβε μια καλύτερη συμφωνία που τελικά κρίθηκε στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου…
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.
Εφόσον ισχύουν όσα γράφει ο Γκάλμπρεϊθ, τότε η Ελλάδα θα ζούσε τα εξής: κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, άμεση εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος, επαναπροσδιορισμός των καταθέσεων σε Νέα Δραχμή, μέτρα για την εγγύηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, επιστράτευση δημοσίων υπαλλήλων.
Ολα τα παραπάνω θα συνιστούσαν το Plan B της χώρας, ή το «Σχέδιο Χ» όπως το έχει ονομάσει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Με το που θα κατέρρεαν οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές, αυτομάτως θα έμπαινε σε λειτουργία με τις όποιες συνέπειες…
Οπως σημειώνει η εφημερίδα Καθημερινή στο ρεπορτάζ της Αριστοτελίας Πελώνη, οι κατευθυντήριες εντολές είχαν δοθεί από τον Γιάνη Βαρουφάκη, κάτω από συνθήκες άκρας μυστικότητας, και μέσα σε αυτές θα πρέπει να συμπεριλάβει κανείς και άλλα δεδομένα. Οπως: ασφαλείς επικοινωνίες, ακόμη και τοποθέτηση κινητών τηλεφώνων σε ψυγεία ξενοδοχείων!–, καθώς και το «πολεμικό συμβούλιο» του τότε υπουργού Οικονομικών με βασικό συντονιστή τον Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ.
Μεγαλοποιούσαν τις δυσκολίες
Ο Τζ. Γκάλμπρεϊθ υποστηρίζει μάλιστα ότι αυτοί που κλήθηκαν να αναπτύξουν το σχέδιο, μεγαλοποιούσαν τις δυσκολίες και παράβλεπαν «κάποιες ευοίωνες προοπτικές». Αυτές, πάντως, σίγουρα δεν περιλάμβαναν την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την οποία είχαν προβλέψει οι εμπνευστές του σχεδίου.
Κατά το διάστημα της έκτακτης ανάγκης, η Τράπεζα της Ελλάδος θα έπρεπε να εθνικοποιηθεί είτε μέσω προεδρικού διατάγματος, είτε μέσω Γενικής Συνέλευσης. Για την εισαγωγή νέου νομίσματος, όμως, θα έπρεπε να τροποποιηθεί και το καταστατικό της ΤτΕ.
Με βάση το σενάριο του «Σχεδίου Χ», για την αποτροπή συμψηφισμού των καταθέσεων με τον ELA, οι τράπεζες θα εθνικοποιούνταν αμέσως, θα ανακεφαλαιοποιούνταν σε Νέα Δραχμή και θα έμεναν κλειστές για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, μέχρι τη μετατροπή του νομίσματος. Για την κάλυψη μισθών και συντάξεων θα έπρεπε να εκτυπωθούν άμεσα υποσχετικές.
Κατά τη διαδικασία μετάβασης στο νέο νόμισμα, υπεύθυνοι για τη δημόσια τάξη, την ασφάλεια και τις προμήθειες θα ήταν οι τότε υπουργοί Aμυνας (Πάνος Καμμένος) και Εσωτερικών (Νίκος Βούτσης, σήμερα Πρόεδρος της Βουλής). Θα ήταν αναγκαίο να υπάρξει έλεγχος και εξοικονόμηση στις προμήθειες καυσίμων, γράφει ο Γκάλμπρεϊθ, ενώ οι υπάλληλοι που στελεχώνουν σημαντικούς δημόσιους οργανισμούς (σχολεία, νοσοκομεία, αστυνομία), θα έπρεπε να επιστρατευθούν. Κατόπιν θα έπρεπε να ακολουθήσει διάγγελμα του πρωθυπουργού που θα ανακοίνωνε τη μετάβαση στο νέο νόμισμα και εντολή για εκτύπωση νέων χαρτονομισμάτων.
Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας δεν κρύβει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν εφαρμόστηκε.! «Πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου για το ζήτημα, ο Πρωθυπουργός δεν ζήτησε ενημέρωση από εμάς και η εργασία επί του θέματος τερματίστηκε με την υποβολή ενός εκτενούς υπομνήματος στις αρχές Μαΐου», σημειώνει.
Κατά τα λοιπά, στο αφιερωμένο στον Γιάνη Βαρουφάκη και στη Δανάη Στράτου βιβλίο, ο Γκάλμπρεϊθ δεν αποφεύγει την αγιογράφηση του πρώην υπουργού Οικονομικών – τον περιγράφει ως μια «πρωτεϊκή φωνή που μιλούσε με μοναδική δύναμη και σαφήνεια γι’ αυτά που συνέβαιναν στην πατρίδα του»!
Ενδιαφέρουσες είναι οι πληροφορίες που παρουσιάζει ο Γκάλμπρεϊθ για την επικοινωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τις ΗΠΑ, καθώς εμφανίζεται ως βασικός δίαυλος της κυβέρνησης με αμερικανούς αξιωματούχους. «Υπάρχει η αίσθηση εδώ ότι οι ΗΠΑ είναι οι πολυτιμότεροι σύμμαχοι της Ελλάδας λόγω σύγκλισης συμφερόντων και ότι το ΔΝΤ είναι ενδεχομένως ο δεύτερος πολυτιμότερος σύμμαχος εν μέρει λόγω της επιρροής που ασκούν σ’ αυτό η κυβέρνηση των ΗΠΑ και το Κογκρέσο», έγραφε σε e-mail του προς την αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σάρα Ράσκιν στις 8 Φεβρουαρίου του 2015. Στο ίδιο μήνυμα, ο συγγραφέας εμφανιζόταν δυσαρεστημένος από την αποστολή του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών στην Αθήνα, ενώ διαμαρτυρόταν για τη συνεργασία του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα, επικρίνοντάς τον ως «εχθρικό και τελείως εκτός γραμμής σε σχέση με τη δήλωση του προέδρου Ομπάμα».
Βενιζέλος: «Θα γινόμασταν Βενεζουέλα έτσι στα καλά καθούμενα»
Τα όσα έσπευσε να αποκαλύψει ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ στο βιβλίο του, ήταν φυσικό να προκαλέσουν την αντίδραση του πολιτικού κόσμου. Μια πρώτη ήρθε από τον βουλευτή και πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλη Βενιζέλο, ο οποίος κλήθηκε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στον ΣΚΑΪ το πρωί της Τρίτης.
« Οι αποκαλύψεις του κ. Γκάλμπρεϊθ δείχνουν τι αποφύγαμε, δηλαδή τι θα μπορούσε να έχει συμβεί στη χώρα» είπε ο κ. Βενιζέλος και προσέθεσε: «Η χώρα θα μπορούσε να έχει γίνει μία χώρα της Λατινικής Αμερικής και να ζήσει τη δραματική ιστορία της Βενεζουέλας έτσι στα καλά καθούμενα. Δηλαδή η χώρα είχε αρχίσει να αλλάζει κλίμα, να ανακάμπτει, να βλέπει προς την έξοδο από το Μνημόνιο από το 2014 και μετά, το 2014 ήταν ένα έτος στροφής, και όχι απλώς ξαναγυρίσαμε χρόνια πίσω, μπήκαμε βαθιά στο Μνημόνιο. Οχι απλώς έχουμε παραδώσει την εθνική μας κυριαρχία πλήρως πια. Οχι μόνο έχουμε αναλάβει ένα κόστος λόγω της κακής διαπραγμάτευσης, το οποίο το μετρούν σε πολλά δισεκατομμύρια, σε δεκάδες δισεκατομμύρια, με διαφόρους μεθόδους, βλέπω πολλές μεθόδους υπολογισμού του κόστους της διαπραγμάτευσης, εδώ, ο κ. Ρέγκλινγκ του ESM που μας έχει δανείσει μίλησε για 100 δισεκατομμύρια τουλάχιστον κόστος διαπραγμάτευσης, αλλά εδώ βλέπουμε και ζητήματα ελευθεριών και δημοκρατίας. Διότι δεν εθνικοποιείς την Τράπεζα της Ελλάδος, δεν αλλάζεις νόμισμα, δεν επιβάλεις αλλαγή του νομίσματος των καταθέσεων έτσι απλά με μία νομική πράξη, εδώ η κοινωνία θα γινόταν κόλαση, θα είχαμε προβλήματα βίας, προβλήματα στοιχειωδών ελευθεριών και όλα αυτά λέγονται με μία απίθανη ελαφρότητα. Αντιθέτως, μας λέει σήμερα δημοσίευμα ότι ο κ. Παπάς και ο κ. Κοτζιάς μαρτυρούν ότι τον Φεβρουάριο του 2015 ο κ. Βαρουφάκης ήθελε να συνεχίσει τη δική μας την πολιτική και μετά πήγε στο άλλο άκρο και το άλλο άκρο μας έχει οδηγήσει εδώ, δηλαδή στο απόλυτο διέξοδο, το αδιέξοδο δε αποτυπώνεται με το ντόμινο στο κλείσιμο επιχειρήσεων, στην πραγματική οικονομία, στην αδυναμία ανάκαμψης της πραγματικής οικονομίας, στις δυσκολίες που έχουν οι τράπεζες σε σχέση με τις καταθέσεις και την εθνική αποταμίευση, γιατί από εκεί θα εκπηγάσει η ανασυγκρότηση της χώρας».
Δένδιας: «Απαραίτητη όσο ποτέ η Εξεταστική για τη διαπραγμάτευση»
Από την πλευρά του, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Νίκος Δένδιας σημείωσε ότι μετά και τις αποκαλύψεις του βιβλίου, είναι πιο απαραίτητη από ποτέ η σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη διαπραγμάτευση.
Μιλώντας στον Realfm, ο κ. Δένδιας είπε χαρακτηριστικά: «Νομίζω ότι όλα αυτά επιβεβαιώνουν αυτό που η ελληνική κοινωνία είχε διαισθανθεί κι εμείς είχαμε προειδοποιήσει, δηλαδή ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ φλερτάριζε επί μακρόν στο να οδηγήσει τη χώρα εκτός του ευρώ. Αλλωστε γι’ αυτό προειδοποιούσε την ελληνική κοινωνία, αλλά και την κυβέρνηση κυρίως, ως θεσμικός της σύμβουλος, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ο κ. Στουρνάρας. Και καθιστά αυτή η νέα αποκάλυψη, που συμπληρώνει τις προηγούμενες, πιο απαραίτητη τη σύσταση της εξεταστικής επιτροπής που έχουμε ζητήσει από τον Πρόεδρο της Βουλής για να διερευνηθεί το πως φτάσαμε εδώ που φτάσαμε σήμερα».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος ο οποίος μιλώντας στον ΣΚΑΪ είπε:
«Η αίτηση Εξεταστικής παίρνει πλέον νέο περιεχόμενο μετά τις αποκαλύψεις και γίνεται πολιτικά ακόμη πιο επιτακτική. Αυτή η σκοτεινή περίοδος πρέπει να βγει πλήρως στο φως. Παίχτηκε το μέλλον της χώρας και των Ελλήνων αυτή την περίοδο και αποτέλεσμα της η φτωχοποίηση των Ελλήνων» τόνισε και υπενθύμισε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση κατέθεσε πριν τρεις μήνες (30 Μαρτίου) αίτηση εξεταστικής επιτροπής για την περίοδο Τσίπρα-Βαρουφάκη.
Οπως ανακοινώθηκε μετά τη συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Βούτσης, με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της ΝΔ κ. Δένδια – o οποίος πραγματοποίησε διάβημα διαμαρτυρίας για την λειτουργία του Κοινοβουλίου -, μέσα στον Ιούλιο θα γίνει η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, σχετικά με το αίτημα της Νέας Δημοκρατίας για την σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα γεγονότα του καλοκαιριού του 2015 που οδήγησαν στην συμφωνία της 12ης Ιουλίου και την ψήφιση του 3ου μνημονίου.
H απάντηση Βαρουφάκη
Αν δεν έκανε καμία ευθεία τοποθέτηση για τις αποκαλύψεις του Γκάλμπρεϊθ, ο Γιάνης Βαρουφάκης από τον λογαριασμό του στο Twitter, προτίμησε να αναφερθεί στον ένα χρόνο από το δημοψήφισμα και φυσικά να μιλήσει επί προσωπικού. Μάλιστα σχολίασε και τα όσα αναφέρθηκαν τη Δευτέρα στην ΕΡΤ από τους πρώην συντρόφους του και νυν υπουργούς Νίκο Παππά και Νίκο Κοτζιά που υποστήριξαν ότι αρχικά ήθελε να κλείσει την αξιολόγηση Σαμαρά.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε ποτέ Σχέδιο Β»
Το μοναδικό σχέδιο που είχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα, ήταν το σχέδιο Α, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Αλεξάντερ Βιντερστάιν. Το σχέδιο αυτό αφορούσε, «ένα πρόγραμμα σταθερότητας που θα κρατήσει τη ευρωζώνη ενωμένη και την Ελλάδα εντός της ευρωζώνης», όπως τόνισε ο ίδιος όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις περί Σχεδίου Β. Η υπευθυνότητα και η αλληλεγγύη πάνε μαζί» δήλωσε με νόημα ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, ενώ τόνισε πως «η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν ήταν και δε θα είναι ποτέ επιλογή».
«Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ότι η εμπιστοσύνη, η σταθερότητα και η ανάπτυξη επιστρέφουν, ως αποτέλεσμα των τελευταίων προσπαθειών. Και πως υπάρχει χώρος για ελπίδα» ανέφερε ο κ. Βίντερστάιν, υπογραμμίζοντας ότι «τώρα υπάρχει ανάγκη για ευρεία συναίνεση και αποτελεσματική εφαρμογή από όλες τις πλευρές» και ότι «το κλειδί αυτή τη στιγμή είναι η εφαρμογή».