Η είδηση που δημοσίευσε το πρακτορείο Anadolu το μεσημέρι της Δευτέρας σχολιάστηκε πολύ: η Τουρκία ακύρωνε προγραμματισμένες ασκήσεις της ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, εκπληρώνοντας, επί της ουσίας, την υπόσχεση που είχε δώσει ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, σε συνεννόηση με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο για ακύρωση ελληνικής άσκησης στις 29/10, ανήμερα της τουρκικής εθνικής επετείου. Επρόκειτο για τις ασκήσεις νοτιοανατολικά του Καστελόριζου, ανοιχτά της Φοινίκης, ενώ η έτερη ναυτική οδηγία για ασκήσεις ανοιχτά της Αλεξανδρέττας μετατέθηκε για σήμερα. Πρόκειται, επί της ουσίας, για μια κίνηση συμβολισμού, στο πλαίσιο της παλιάς συνεννόησης, από την εποχή του Κάρολου Παπούλια και του Μεσούτ Γιλμάζ, να μην γίνονται στρατιωτικές ασκήσεις ανήμερα των εθνικών επετείων των δύο χωρών.
Πρακτικά, πρόκειται για μια… δικαίωση του Στόλτενμπεργκ. Μια μικρή νίκη του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ ή, αν το δει κανείς αλλιώς, μια κίνηση καλής θέλησης από μέρους της Τουρκίας, με αποδέκτη τη Συμμαχία και κατ’ επέκταση και τις ΗΠΑ, ότι τηρεί τις υποσχέσεις που αναλαμβάνει. Βεβαίως, είχε προηγηθεί το δημόσιο άδειασμα του Νορβηγού, καθώς είχε αποκαλύψει το μορατόριουμ το απόγευμα της Παρασκευής και λίγες ώρες μετά εκδόθηκαν οι Navtex. Όλο το Σαββατοκύριακο η Τουρκία άφησε εκτεθειμένο τον Γενικό Γραμματέα της Συμμαχίας και μόνο το απόγευμα της Δευτέρας έσπευσε να ακυρώσει τις ναυτικές οδηγίες που είχαν εκδοθεί από τον σταθμό της Αττάλειας.
Αυτός ο τρόπος χειρισμού οδηγεί προσεκτικούς παρατηρητές στο συμπέρασμα ότι η…κίνηση καλής θέλησης δεν ήταν παρά ένα προπέτασμα καπνού. Μια κίνηση συμβολισμού που δεν συνοδεύεται από αποκλιμάκωση στο πεδίο. Άλλωστε, το «Oruc Reis» συνεχίζει κανονικά την πλεύση του ως τις 4 Νοεμβρίου, ενώ η τουρκική κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι θα παραμείνει σε τροχιά ως το τέλος του έτους. Με άλλα λόγια, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια νέα Navtex και μετά τις 4 Νοεμβρίου. Ακόμα δε και αν το πλοίο αποσυρθεί επ’ ολίγον, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι θα είναι μόνο για συντήρηση και θα επανέλθει στο πεδίο σύντομα. Άλλωστε, το κλίμα εμπιστοσύνης με την Αθήνα έχει πλήρως διασαλευθεί, ενώ και οι δίαυλοι μεταξύ των γραφείων Μητσοτάκη-Ερντογάν παραμένουν ανενεργοί.
Το ότι η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να δώσει συνέχεια στις κινήσεις καλής θέλησης, άλλωστε, φαίνεται και από το παραλήρημα Ερντογάν εναντίον τόσο του Εμανουέλ Μακρόν όσο και της ΕΕ συνολικά. Ευρωπαίοι παρατηρητές, μάλιστα, εκτιμούν ότι ο Ερντογάν καίει και τις τελευταίες γέφυρες με την Ευρώπη, σε μια περίοδο που αρκετοί Ευρωπαίοι επιχειρούσαν έναν νέο κατευνασμό. Επιδιώκοντας να εκφράσει το σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου, σε μια περίοδο που παρατηρούνται ενδιαφέρουσες συγκλίσεις του Ισραήλ με χώρες του αραβικού κόσμου, αλλά και σε μια περίοδο οικονομικής δοκιμασίας με κατάρρευση της ισοτιμίας της λίρας έναντι του δολαρίου, ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να φανεί ισχυρός και να εδραιώσει την παρουσία του στην περιοχή.
Δεν αποκλείεται, όμως, η μετωπική με τον Μακρόν να του κοστίσει. Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν για την Τουρκία ξανά στην άτυπη Σύνοδο με τηλεδιάσκεψη για τον κορονοϊό, στις 29 του μήνα. Διόλου τυχαία, δε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη χθεσινή του συνάντηση με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, περιέγραψε την Τουρκία ως «ταραξία» που περιβάλλει τη δράση της με θρησκευτικό μανδύα. Και, όπως έλεγε χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή με γνώση των διεργασιών, ο Ερντογάν, με όσα λέει και κάνει, βοηθά το ευρωπαϊκό καράβι να στρίψει ίσως πιο γρήγορα από τη… φυσική του προδιάθεση.