Την υπογραφή συμφωνίας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκο Δένδια, Σάμεχ Σούκρι, στο Κάιρο, ανακοίνωσε λίγο μετά τις 5 μ.μ. της Πέμπτης το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών μετέβη το μεσημέρι στο Κάιρο για τις τελικές συνομιλίες με τον αιγύπτιο ομόλογό του. Ακολούθησαν οι υπογραφές.
«Η συμφωνία αυτή επιτρέπει και στις δύο χώρες να προχωρήσουν στη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, ιδιαίτερα των ελπιδοφόρων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου», είπε ο Σάμεχ Σούκρι, ανακοινώνοντας τη συμφωνία.
Από την πλευρά του, ο κ. Δένδιας έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα» και εξήγησε ότι «η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη». Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας τόνισε ότι από σήμερα οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών.
Αναδεικνύοντας τη σημασία της συμφωνίας, ο κ. Δένδιας τη χαρακτήρισε υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αμοιβαία επωφελής, αλλά κυρίως δίκαιη.
Περαιτέρω, υπογράμμισε ότι η συμφωνία έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και ότι σέβεται τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. «Σέβεται επίσης τις σχέσεις καλής γειτονίας. Συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια στην περιοχή μας. Επιλύει μια χρονίζουσα εκκρεμότητα. Είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο φιλικών, γειτονικών χωρών που σέβονται την ιστορία τους» προσέθεσε.
Επεσήμανε ότι η συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου είναι «το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης» και διεμήνυσε ότι «μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης έχει καταλήξει εκεί όπου ανήκει από την πρώτη στιγμή, στον κάλαθο των αχρήστων».
Σε ένα μήνυμα και προς την Αγκυρα πάντως, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας διαμήνυσε από το Κάιρο την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να συνεχίζει να κινείται με την ίδια αποφασιστικότητα, με στόχο τις οριοθετήσεις και με τις υπόλοιπες συνορεύουσες χώρες, στο πλαίσιο όμως πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Ειδικότερα, τόνισε πως η Ελλάδα καλεί όποια άλλη χώρα της περιοχής το επιθυμεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της σημερινής συμφωνίας και της αντίστοιχης με την Ιταλία.
Η συμφωνία είχε παρασκήνιο και επιτεύχθηκε μεθοδικά. Είχε προηγηθεί ένα πρώτο ταξίδι του κ. Δένδια στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα στις 18 Ιουνίου (εδώ), όταν και ξεκίνησε η όλη διαδικασία, με προφανή σκοπό την απομόνωση της Τουρκίας και την ακύρωση στην πράξη του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Παράλληλα υπήρχε συχνή επικοινωνία σε ανώτατο επίπεδο ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Επειτα από εκείνο το ταξίδι του κ. Δένδια στο Κάιρο, τον Ιούνιο, είχε ακολουθήσει συνάντηση εμπειρογνωμόνων στην Αθήνα και στη συνέχεια είχε υπάρξει ανταλλαγή εγγράφων και χαρτών. Η ελληνική πλευρά ανέμενε την αιγυπτιακή απάντηση που έφθασε τις προηγούμενες ημέρες και έτσι προέκυψε η νέα επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στην Αίγυπτο.
Αν και οι συνομιλίες Δένδια – Σούκρι έλαβαν χώρα υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι δύο πλευρές κατέληξαν σε μία μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους (δηλαδή της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης) με το όριο του 28ου μεσημβρινού να αποτελεί το σημείο-κλειδί για την οριστικοποίηση της συμφωνίας –δεν αγγίζει δηλαδή το δύσκολο ζήτημα του Καστελόριζου.
Η συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Καΐρου ακολουθεί αυτήν την ιστορική με την Ιταλία στις αρχές του περασμένου Ιουνίου (εδώ), και συνιστά μια έμπρακτη ακύρωση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Για την Ιστορία, η πλήρης δήλωση του κ. Δένδια μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ήταν η εξής:
Ευχαριστώ πάρα πολύ για την υποδοχή και για τη θερμή φιλοξενία, αγαπητέ μου Σάμεχ, κύριε υπουργέ, κύριε Σούκρι.
Σήμερα είναι μία ιστορική μέρα.
Κατ’ αρχάς, διότι συμπληρώνονται σήμερα 5 χρόνια από τα εγκαίνια της διαπλάτυνσης της Διώρυγας του Σουέζ.
Μια διώρυγα που μας ενώνει και για την οποία, δίπλα στους αιγύπτιους συναδέλφους τους, 800 έλληνες εργαζόμενοι και 20 έλληνες πιλότοι δούλεψαν σκληρά, παρέμειναν στις θέσεις τους, αν θυμάστε, το 1956, ώστε η Διώρυγα να παραμείνει ανοιχτή και να υπηρετεί την ανθρωπότητα.
Η διαπλάτυνση της διώρυγας είναι ένα εμβληματικό έργο. Συμβολίζει την προσπάθεια εκσυγχρονισμού που ο πρόεδρος Σίσι επιχειρεί στην Αίγυπτο. Οπως καλά γνωρίζετε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο.
Είναι όμως ιστορική και για έναν ακόμη λόγο.
Πριν λίγο, υπογράψαμε μπροστά σας, με τον ομόλογό μου και φίλο μου, κ. Σάμεχ Σούκρι, τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών μας.
Μία υποδειγματική συμφωνία, σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Η συμφωνία έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Σέβεται τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Σέβεται επίσης τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Συμβάλλει στη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή μας. Επιλύει μία χρονίζουσα εκκρεμότητα.
Είναι μία συμφωνία μεταξύ δύο φιλικών γειτονικών χωρών που σέβονται την Ιστορία τους.
Είναι το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης.
Μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης έχει καταλήξει εκεί που ανήκε από την πρώτη στιγμή: στον κάλαθο των αχρήστων.
Η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Και, από σήμερα, οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών. Εχουν τεθεί οι υγιείς βάσεις για να συνεχίσουμε μαζί, συντονισμένα, να αντιμετωπίζουμε τις κοινές προκλήσεις στο ευρύτερο περιβάλλον μας.
Προς όφελος των χωρών μας, προς όφελος των λαών μας, προς όφελος της περιοχής μας.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Σάμεχ Σούκρι για τη στενή συνεργασία και την εποικοδομητική διάθεσή του, ώστε να καταλήξουμε σε μια αμοιβαία επωφελή, αλλά κυρίως δίκαιη συμφωνία.
Υπό τις οδηγίες των ηγετών των δύο χωρών μας, του Προέδρου Σίσι και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, επιλύσαμε μεταξύ μας προβλήματα που επί δεκαετίες φάνταζαν άλυτα.
Η σημερινή υπογραφή είναι ένα δείγμα αποφασιστικότητας και από τις δύο πλευρές. Ενδειξη της κοινής ανάγνωσης που υπάρχει από την Ελλάδα και την Αίγυπτο για τα όσα συμβαίνουν στην περιοχή μας.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να κινείται με την ίδια αποφασιστικότητα με στόχο τις οριοθετήσεις και με τις υπόλοιπες συνορεύουσες χώρες μας, στο πλαίσιο πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Θα ήθελα, στο σημείο αυτό, να τονίσω ότι η Ελλάδα καλεί όποια άλλη χώρα της περιοχής το επιθυμεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της συμφωνίας αυτής που υπογράψαμε σήμερα και της αντίστοιχης που υπογράψαμε πριν από λίγους μήνες με την Ιταλία.
Το διεθνές δίκαιο προσφέρει λύσεις στα προβλήματα, αλλά πρέπει να γίνεται σεβαστό στο σύνολό του.
Οχι να εφαρμόζεται επιλεκτικά και να το επικαλείται κανείς κατά το δοκούν.
Διατυπώνω, τέλος, την ευχή η περιοχή μας να δει στο μέλλον και άλλες θετικές εξελίξεις όπως η υπογραφή της σημερινής συμφωνίας.
Σας ευχαριστώ θερμά.
Αγαπητέ μου Σάμεχ, σε ευχαριστώ θερμά.