«Η ματιά μου είναι απαισιόδοξη, η αδικαιολόγητη βία των Κίτρινων Γιλέκων είναι παρόμοια με εκείνη που γνωρίζουμε εδώ και 15 χρόνια από τα μπανλιέ (σσ. τα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού) . Ο Μακρόν καθυστέρησε να λάβει μέτρα για την αντιμετώπισή της και ξεπεράστηκε από τα γεγονότα. Ανησυχώ ιδιαίτερα και για τη Γαλλία και για την Ευρώπη».
Ο (νεο)φιλόσοφος, μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος, και ένας από τους αστέρες της σύγχρονης γαλλικής διανόησης Πασκάλ Μπρυκνέρ ανησυχεί γιατί ούτε τα Κίτρινα Γιλέκα, ούτε ο Εμανουέλ Μακρόν. ούτε η Ευρώπη στέκονται στο ύψος των εξαιρετικά δυσμενών περιστάσεων. Και εξηγεί τους λόγους.
«Η ζήλια και ο φθόνος, οι δύο μεγάλες ασθένειες της Γαλλίας»
«Η Αριστερά θεωρεί πως ο νέος λαός της Γαλλίας είναι τα παιδιά των μεταναστών και οι μποέμ αστοί (γνωστοί και ως ‘Bobos’ – Bohemian Bourgeois). Κατ’ επέκταση η Δεξιά θεώρησε, τουλάχιστον αρχικά, πως τα Κίτρινα Γιλέκα εκφράζουν την πραγματική Γαλλία, τους λευκούς ηλικίας από 30 έως 50 ετών που ζουν μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα και είναι, οπότε, κάτοχοι της αλήθειας του γαλλικού λαού. Στην πραγματικότητα, αυτές οι δύο εκδοχές της Γαλλίας μοιάζουν πολύ», δηλώνει, ο Μπρυκνέρ, μιλώντας στον Στέφανο Μοντεφιόρι, ανταποκριτή της Corriere della Sera στο Παρίσι.
Αυτό που συνδέει τις δύο πλευρές είναι η βία. «Καίνε, σπάζουν, απειλούν με θάνατο. Όλα όσα αποδίδονταν στους νέους των μπανλιέ ή στο ριζοσπαστικό Ισλάμ, ανήκουν πλέον και σε όλα αυτά τα γκρουπούσκουλα. Παρατηρούμε την ένωση μέρους της ριζοσπαστικής Αριστεράς, των πολέμιων της παγκοσμιοποίησης, των τροτσκιστών, των φασιστών και των ακραίων ισλαμιστών οι οποίοι περιστρέφονται όλοι τους γύρω από έναν αποδιοπομπαίο τράγο που είναι το μίσος για τους Εβραίους και για το χρήμα», εξήγησε, υποστηρίζοντας πως αυτό που ενώνει την ακροδεξιά, την ακροαριστερά και το ακραίο Ισλάμ είναι ο αντισημιτισμός. «Αποκαλούν τον Μακρόν “πόρνη των Εβραίων”, αυτό είναι ντροπή. Πρόκειται για μια ένωση του παραδοσιακού αντισημιτισμού με τον αντικαπιταλισμό».
Ερωτώμενος εάν θεωρεί πως η καταγγελία των ανισοτήτων γεννά τον κοινωνικό φθόνο, ο συγγραφέας της «Μιζέριας του Πλούτου» δηλώνει δίχως περιστροφές ότι «το μίσος για τα χρήματα των άλλων» αποτελεί τη βάση της γαλλικής κοινωνίας και πως «ο φθόνος και η ζήλια είναι οι μεγάλες ασθένειες της Γαλλίας».
Πέρα όμως από τον πλούτο των άλλων, ολοένα και περισσότεροι φθονούν (και για αυτόν τον λόγο υποτιμούν) επίσης τις γνώσεις και τις ικανότητες των άλλων. «Αποτελεί έναν κίνδυνο για τη δημοκρατία που βασίζεται στην ισότητα όλων των ανθρώπων. Μόλις κάποιος ξεχωρίσει για τις γνώσεις ή τις ικανότητές του, επιδιώκεται η επιστροφή του στην κοινή βάση. Στα Κίτρινα Γιλέκα όπως και στο Κίνημα Πέντε Αστέρων στην Ιταλία, βλέπω μια διάσταση αντίστοιχη με εκείνη των Ερυθρών Χμερ – όλοι οι διανοούμενοι τιμωρούνται. Αυτός είναι ο θρίαμβος των ανίκανων», σημείωσε.
Η κατάσταση στη Γαλλία επιδεινώνεται περαιτέρω εξαιτίας του Εμανουέλ Μακρόν «ο οποίος δεν έχει την παραμικρή εμπειρία και αποδεικνύεται ένας τεχνοκράτης που πίστεψε πως θα μπορέσει να κυβερνήσει τη χώρα ως μια επιχείρηση. Αντί για “président de la République” τον αποκαλούν “méprisant de la République” (αυτός που περιφρονεί τη Δημοκρατία) το οποίο δεν είναι απόλυτα λάθος. Δεν υπήρξε ποτέ ένας πραγματικός πολιτικός άνδρας, σε αντίθεση με τον Σιράκ, τον Σαρκοζί, ακόμα και τον Ολάντ. Κατ’ επέκταση βρίσκεται σε δεινή θέση».
Ο Μπρυκνέρ πιστεύει πως μόνον εάν τα Κίτρινα Γιλέκα μετεξελιχθούν σε ένα πολιτικό κόμμα, θα ηρεμήσουν τα πνεύματα «έως την επόμενη εξέγερση». Αλλά η γενικευμένη δυσφορία δεν οφείλεται αποκλειστικά σε λόγους οικονομικούς. «Παρατηρείται μια λεκτική βία που αντικατοπτρίζει τη βία που μαίνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και ο ψυχολογικός μηχανισμός είναι ο ίδιος. Η κάθε απογοήτευση αποδίδεται στο κράτος. Για τα πάντα, είτε πρόκειται για την υπερθέρμανση του πλανήτη είτε για μια χαμένη προαγωγή στη δουλειά, την ευθύνη τη φέρει το κράτος. Πρόκειται για μια παιδαριώδη συμπεριφορά που συμπυκνώνεται στη φράση του Νίτσε: “υποφέρω, οπότε κάποιος πρέπει να φταίει”. Και αυτός ο κάποιος είναι ο Μακρόν».
Αντιευρωπαϊστές και τζιχαντιστές στην καρδιά της Ευρώπης
Όσον αφορά τον Εμανουέλ Μακρόν ως πρωταγωνιστή της επανεκκίνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Μπρυκνέρ δεν τρέφει ψευδαισθήσεις, δηλώνοντας πως ο γάλλος πρόεδρος έχασε οριστικά αυτήν την ευκαιρία. Και ανησυχεί ιδιαίτερα για τις ευρωεκλογές «καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να τις κερδίσουν οι λαϊκιστές και να μετατραπεί η Ευρώπη σε μια ένωση όλων των αντιευρωπαϊστών, το οποίο είναι κάτι το αντιφατικό». Αλλά για να αποτραπεί η λαϊκιστική απειλή οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες των πολιτών για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, για την παγκοσμιοποίηση, για το Ισλάμ. «Όποιος αρνείται να αναγνωρίσει αυτά τα ζητήματα σημαίνει ότι δεν κατανοεί όλα όσα συμβαίνουν σήμερα».
Ειδικά όσον αφορά το ακραίο Ισλάμ, ο Μπρυκνέρ προειδοποιεί πως το 2019 είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν αισθητά οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην ευρωπαϊκή επικράτεια. «Γιατί την επόμενη χρονιά πολλοί τζιχαντιστές θα αποφυλακιστούν. Επιπλέον, στην περίπτωση που οι Τούρκοι επιτεθούν στους Κούρδους της Συρίας, αυτοί θα ανοίξουν τις φυλακές και θα απελευθερώσουν τους τζιχαντιστές που είναι αποφασισμένοι να φτάσουν στην Ευρώπη. Εκατοντάδες δολοφόνοι θα φτάσουν στην Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία. Το πρόβλημα του ακραίου Ισλάμ μόλις άρχισε να εκδηλώνεται», προειδοποιεί ο γάλλος στοχαστής το τελευταίο βιβλίο του οποίου είναι το «Ένας κατά φαντασίαν ρατσισμός: η διαμάχη της ισλαμοφοβίας και της ενοχής» – (Un racisme imaginaire: La querelle de l’islamophobie et culpabilite).