Η ιστορία είναι πολύ γνωστή στο χώρο του Τύπου: το Athens Review of Books είχε δημοσιεύσει μία επιστολή αναγνώστη που χαρακτήριζε τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά ως «γκαουλάιτερ του σταλινισμού», υποστηρίζοντας ότι θαύμαζε το καθεστώς Χόνεκερ στην Ανατολική Γερμανία. Αν δεν έχετε περάσει από την Αριστερά ή δεν γνωρίζετε γερμανικά, «γκαουλάιτερ» είναι, εν προκειμένω, ο πολιτικός καθοδηγητής.
Ο Νίκος Κοτζιάς έκανε αγωγή. Για την επιστολή του αναγνώστη. Διότι ναι, η νομολογία δέχεται πως το έντυπο (ή το site) ευθύνεται και για τα σχόλια των αναγνωστών που δέχεται να δημοσιεύει.
Με την απόφαση 4034/2015 του Εφετείου Αθηνών, ο Νίκος Κοτζιάς δικαιώθηκε. Τι έλεγε εκείνη η απόφαση;
«Ναι μεν απεδείχθη ότι ο ενάγων υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ», όμως «ούτε και από τα κείμενά του που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι προκύπτει ο θαυμασμός του για το εν λόγω απολυταρχικό καθεστώς και η διαφήμισή του».
Μισό λεπτό γιατί είτε εμείς, είτε ο εφέτης, έχουμε πέσει θύμα παρεξήγησης. Το ΚΚΕ ιδρύθηκε το 1918 (ως ΣΕΚΕ) και το 1924 με το σημερινό του όνομα. Αν ο Νίκος Κοτζιάς υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΚΚΕ, τότε σήμερα πρέπει να είναι τουλάχιστον 120 ετών. (Κρατιέται καλά ή παίρνει καλό ιαλουρονικό).
Το Athens Review of Books προσέφυγε, όπως ήταν αναμενόμενο, στον Αρειο Πάγο. «Η ανακοίνωση του περιοδικού επισημαίνει: Οι δικαστές του Αρείου Πάγου, αξιότιμοι κύριοι και κυρίες, Βασίλειος Πέππας (πρόεδρος), Γεώργιος Λέκκας, Πηνελόπη Ζωντανού (εισηγήτρια), Αγγελική Τζαβάρα και Θωμάς Γκατζογιάννης, επι-κύρωσαν την απίστευτη αυτή εφετειακή απόφαση, και «δικαίωσαν» τον αντίδικό μας υπουργό, γεγονός που θέτει μια σειρά από νομικά, ηθικά και πλείστα άλλα ζητήματα. Διότι πρόκειται για μια εντελώς αυθαίρετη και αδιανόητη απόφαση, που ουσιαστικά αποτελεί ένα αλλοπρόσαλλο copy-paste της αναιρεσίβλητης απόφασης του Εφετείου, που εξέδωσαν οι ελλόγιμοι εφέτες Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου, Κυριάκος Φώσκολος, Στυλιανή Μπλέτα, τους οποίους καταγγείλαμε δημοσίως για άμεσο δόλο πρώτου βαθμού, υποβάλλοντας και αναφορά στον Άρειο Πάγο. Από τους τελευταίους είχαμε ζητήσει με εξώδικά μας να μας τεκμηριώσουν την σουρεαλιστική απόφασή τους, αλλά ματαίως. Όσον αφορά την τύχη της αναφοράς μας: «δεν υπερέβησαν τα ακραία όρια της λογικής» απεφάνθη ο αδέκαστος Ν. Λεοντής, αντιπρόεδρος του ΑΠ, που την χρεώθηκε».
Τώρα το Athens Review of Books καλείται να πληρώσει 27.000 ευρώ στον υπουργό. Όπως ανακοίνωσαν οι εκδότες του, σκοπεύουν να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. «Προκαλούμε αυτόν που επιχείρησε απάτη επί δικαστηρίω δηλώνοντας γραπτώς ενώπιον του Εφετείου ότι …εξελέγη Καθηγητής στην Οξφόρδη και εν συνεχεία στο Χάρβαρντ (!), αυτή τη φαιά εξοχότητα του σταλινισμού, που μας θυμίζει διαρκώς ποιος ήταν και ποιος παραμένει» επισημαίνουν στην ανακοίνωσή τους.
Η υπόθεση Κοτζιά κατά Athens Review of Books έχει προκαλέσει την αντίδραση γνωστών προσωπικοτήτων του νομικού και πολιτικού κόσμου.
«Δεν θέλω να πιστεύω ότι ο Άρειος Πάγος δεν θα επανορθώσει το προκλητικό αυτό δικανικό ατόπημα του Εφετείου Αθηνών, που εκθέτει διεθνώς την ελληνική δικαιοσύνη, και δεν θα φροντίσει να αποκαταστήσει το δοκιμαζόμενο, δραματικά, ούτως ή άλλως, κύρος της» είχε προβλέψει, ανεπιτυχώς, ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου Αντώνης Μανιτάκης.
«Ας ελπίσουμε ότι μια δυνητική προσφυγή στο ευρωπαϊκό επίπεδο εναντίον αυτής της απόφασης θα αποφευχθεί τελικά και ότι η ελληνική δικαιοσύνη δεν θα διασυρθεί διεθνώς για παραβίαση ενός θεμελιώδους δικαιώματος άρρηκτα ταυτισμένου με τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου» δήλωσε ο Νικηφόρος Διαμαντούρος, πρώην Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής