Σαρωτικό «όχι» στην ανεξαρτησία τους από τη Γαλλία δήλωσαν οι πολίτες της Νέας Καληδονίας, την Κυριακή, στο τρίτο δημοψήφισμα αυτοδιάθεσης που διεξήχθη στη νησιωτική χώρα του Ειρηνικού, κερδίζοντας το 96,49% των ψήφων, έναντι μόλις 3,51% για τους υποστηρικτές του «ναι», η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων, όμως, δεν προσήλθε στις κάλπες.
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε πως «η υπόσχεση ενός κοινού πεπρωμένου πρέπει να συνεχίσει να μας καθοδηγεί».
«Οι πολίτες της Καληδονίας επέλεξαν να παραμείνουν Γάλλοι. Το αποφάσισαν ελεύθερα. Η Νέα Καληδονία θα παραμείνει συνεπώς γαλλική», υπογράμμισε στην ομιλία του, διευκρινίζοντας πως υποδέχεται με «σεβασμό και ταπεινότητα» το αποτέλεσμα αυτού του δημοψηφίσματος, καθώς «το εκλογικό σώμα παρέμεινε βαθιά διαιρεμένο».
Καθώς οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας αποφάσισαν να απέχουν από τη διαδικασία, η συμμετοχή κατέρρευσε στο 43,90% (στα προηγούμενα δημοψηφίσματα το 2018 και το 2020 ήταν πάνω από 80%).
Οι υποστηρικτές του «όχι», οι οποίοι φοβούνταν μια χαλάρωση των ψηφοφόρων τους ελλείψει αντιπάλου, κατάφεραν να συγκεντρώσουν 75.762 ψήφους, έναντι των 81.501 που είχαν συγκεντρώσει στο δημοψήφισμα του 2020.
Τη Δευτέρα, οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας ανακοίνωσαν ότι, «δεν αναγνωρίζουν τη νομιμότητα και την εγκυρότητα της ψηφοφορίας. Το δημοψήφισμα αυτό δεν συνάδει με το πνεύμα και το γράμμα της συμφωνίας της Νουμέα», σημείωσαν σε ανακοίνωσή τους.
Η συμφωνία της Νουμέα (της πρωτεύουσας της Νέας Καληδονίας) υπογράφηκε τον Μάιο του 1998 και έθεσε τις βάσεις για μια μετάβαση 20 ετών που θα μετέφερε σταδιακά τις εξουσίες στην τοπική κυβέρνηση.
Το δημοψήφισμα είναι το τρίτο και τελευταίο που προβλεπόταν να διεξαχθεί βάσει της συμφωνίας της Νουμέα.
Στα δύο προηγούμενα δημοψηφίσματα, είχαν κερδίσει τον Νοέμβριο του 2018 και τον Οκτώβριο του 2020 οι υποστηρικτές του «όχι» στην ανεξαρτησία, με ποσοστά 56,7% και 53,3% αντίστοιχα.
«Ο δρόμος του διαλόγου κόπηκε από το πείσμα μιας γαλλικής κυβέρνησης ανίκανης να συμφιλιώσει τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα στον Ειρηνικό με την υποχρέωσή της να αποαποικιοποιήσει τη χώρα μας», σημείωσαν οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας.
Για τους εθνικιστές, «το δημοψήφισμα αυτό δεν συνάδει με το πνεύμα και το γράμμα της συμφωνίας της Νουμέα, τη διαδικασία αποαποικιοποίησης και δεν συνάδει επίσης με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, ο οποίος ενέταξε την Νέα Καληδονία στον κατάλογο των χωρών προς αποαποικιοποίηση”.
Ο γάλλος υπουργός Υπερπόντιων Εδαφών, Σεμπαστιάν Λεκορνί, απάντησε ότι η νομική αξία του δημοψηφίσματος αυτού «είναι πλήρης» παρά την πολύ χαμηλή αυτή συμμετοχή των ψηφοφόρων. «Δεν είχατε την υποχρέωση να μετάσχετε σε ψηφοφορία και δεν προβλέπεται απαρτία στα κείμενα της συμφωνίας της Νουμέα», είπε.
Στο ίδιο πνεύμα μίλησε και ο πρόεδρος της επιτροπής ελέγχου του δημοψηφίσματος Φρανσίς Λαμί, ο οποίος έκρινε ότι η αποχή [δεν επηρεάζει την εγκυρότητα ούτε την ειλικρίνεια του δημοψηφίσματος». Η επιτροπή δεν διαπίστωσε «καμία σημαντική παρατυπία» κατά την ψηφοφορία, σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Νουμέα.