Στην πρώτη του Σύνοδο Κορυφής των αργηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως Πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να θέσει στην κορυφή της ατζέντας το μεταναστευτικό ζήτημα, όπου με υπαιτιότητα συγκεκριμένων χωρών, η Ελλάδα έχει αφεθεί να επωμίζεται μόνη της τα κύματα των αυξανόμενων την τελευταία περίοδο ροών.
Ο Πρωθυπουργός θα θέσει στους εταίρους το θέμα του επιμερισμού των βαρών, ενώ για μία ακόμη φορά θα επαναλάβει πως είναι απαράδεκτη η προσέγγιση ορισμένων κρατών-μελών της Ενωσης ότι το Μεταναστευτικό-Προσφυγικό δεν συνιστά πρόβλημα.
Ειδική αναφορά θα κάνει ο κ. Μητσοτάκης στα 3.000-4.000 ασυνόδευτα παιδιά που φιλοξενούνται στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας πως δεν θα ήταν δύσκολο για τους εταίρους να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο αλληλεγγύης.
Από ελληνικής πλευράς, η διαβεβαίωση που θα δοθεί, είναι ότι αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης η επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και η επιστροφή στην Τουρκία όσων δεν το δικαιούνται.
Το μήνυμα που θα εκπέμψει ο Πρωθυπουργός θα είναι ότι η Ευρώπη δεν εκβιάζεται αλλά πρέπει να είναι προετοιμασμένη για το ενδεχόμενο ενός νέου μαζικού μεταναστευτικού και προσφυγικού κύματος.
Σε ό,τι αφορά την εισβολή των Τούρκων στη Συρία, ο κ. Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει για τη στάση της Ελλάδας, ότι συντάσσεται με την ΕΕ στο αίτημα για άμεση κατάπαυση του πυρός και διακοπή των εχθροπραξιών, ενώ για την συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα στην περιοχή της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης έχει σταθεί στη δρομολόγηση συγκεκριμένων κυρώσεων κατά της Αγκυρας για την συμπεριφορά που επιδεικνύει στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έρχεται πάντως μέσα σε κλίμα έντονης αβεβαιότητας για το κατά πόσο είναι εφικτό να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών για τα ανοιχτά και ακανθώδη θέματα της ατζέντας (Τουρκία, Βrexit, διεύρυνση, ένταξη Αλβανίας, Βόρειας Μακεδονίας).
Τα κράτη – μέλη εμφανίζονται διαιρεμένα ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της Τουρκίας, με χώρες – κλειδιά, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, να αντιτάσσονται στη λήψη σκληρών και απτών μέτρων κατά του καθεστώτος Ερντογάν (βλ. ολικό εμπάργκο όπλων).
Η Τουρκία θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής σε τρία επίπεδα: αναφορικά με τις παράνομες εξορύξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, τη στρατιωτική επέμβαση στη βορειοανατολική Συρία αλλά και το Προσφυγικό.
Στα πρώτα δύο σημεία, οι ηγέτες αναμένεται να επικυρώσουν τις αποφάσεις των υπουργών της ΕΕ, αφενός για λήψη περιοριστικών μέτρων κατά ατόμων και εταιρειών που εμπλέκονται στις εξορύξεις και αφετέρου να προχωρήσουν σε μία κοινή δήλωση καταδίκης της τουρκικής εισβολής στη Συρία (χωρίς πάντως να έχει αποσαφηνιστεί αν -και με ποια- μέτρα θα συνοδεύεται.
Όσον αφορά το Προσφυγικό, είναι ανοικτό το ενδεχομένο να τεθεί το ζήτημα της αύξησης των ροών προς τα ελληνικά νησιά, αλλά και αυτό της χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Ταμείου για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία.
Στο Brexit, ακόμα και σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας σ’ ένα νομικό κείμενο μεταξύ των διαπραγματευτών των δύο πλευρών, η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το βρετανικό κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται το σενάριο νέας έκτακτης συνόδου κορυφής πριν από τις 31 Οκτωβρίου, ημερομηνία προγραμματισμένης εξόδου του Ην. Βασιλείου από την ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση, μετά τη μη απόφαση σε επίπεδο υπουργών για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα συζητήσουν το θέμα με σκοπό να βρουν τις κατάλληλες διατυπώσεις για τα τελικά συμπεράσματα, προκειμένου να μην καμφθεί το ηθικό των δύο χωρών.
Δύσκολες τέλος, αναμένονται και οι συνομιλίες αναφορικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για το 2021-2027, καθώς παραμένουν οι διαφωνίες μεταξύ Βορρά και Νότου.