Καθιστός –σε αντίθεση με τον τρόπο που είχε επιλεγεί στα προηγούμενα μηνύματά του από το Μαξίμου για τη μάχη κατά της πανδημίας– έχοντας δίπλα του τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, στον οποίο απευθύνθηκε με το μικρό του όνομα («Εδώ με τον Σωτήρη»), ο Πρωθυπουργός εξήγησε τους λόγους που τον οδήγησαν στη δύσκολη απόφαση για το δεύτερο lockdown, που όπως ανακοίνωσε θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες, από τις 6 το πρωί του Σαββάτου έως τις 30 Νοεμβρίου.
Θέλουμε τους πολίτες σύμμαχους στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της πανδημίας, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αφουγκραζόμενος όπως είπε, τη στεναχώρια, τη μεγάλη ανησυχία και τον φόβο για τις οικονομικές επιπτώσεις του νέου lockdown.
Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων με υποχρεώνει να πάρω τα μέτρα τώρα – δεν υπάρχουν περιθώρια για μικροπολιτικά πυροτεχνήματα
Απαντώντας στο ερώτημα γιατί τελικά lockdown, ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι υπήρχε μία περίπτωση τα μέτρα που είχαν ληφθεί, να δούλευαν, αλλά αν δεν είχαν αποτέλεσμα, σε 15 ημέρες θα ήμασταν αντιμέτωποι με μία κατάσταση που θα ήταν ανεπίτρεπτο να αφήσουμε να διαμορφωθεί.
«Γιατί τα μέτρα τώρα; Η απάντηση είναι πολύ σαφής. Τις τελευταίες πέντε ημέρες είδαμε εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Το είδαμε σε επίπεδο συνολικό των κρουσμάτων. Σχεδόν 10.000 κρούσματα σε 5 ημέρες. Είδαμε αύξηση στις νοσηλείες, στους διασωληνωμένους, μια άσχημη αναλογία εισαγωγών-εξιτηρίων στα νοσοκομεία. Αν συνεχίζαμε με αυτόν τον ρυθμό, θα έπρεπε να δεχθούμε σε 10 ημέρες πάνω από 1.000 συμπολίτες μας, από τους οποίους οι 150 θα έπρεπε να οδηγηθούν στις ΜΕΘ», εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης.
«Επιλέγω να πάρω δραστικά μέτρα νωρίτερα παρά αργότερα. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες αναγκάστηκαν να πάρουν τέτοια μέτρα όταν η επιδημία είχε ήδη ξεφύγει. Εγώ δεν θα θέσω σε κίνδυνο τη ζωή των συμπολιτών μας», υπογράμμισε και ανακοίνωσε ότι από τις 6 το πρωί του Σαββάτου μπαίνουμε σε lockdown «για τρεις εβδομάδες, που θα μοιάζει αλλά δεν θα είναι ίδιο με αυτό του Μαρτίου. Επανενεργοποιούνται τα SMS, ανοιχτά σουπερ μάρκετ και δομές υγείας», έτσι ώστε όπως είπε, «να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας έναν πιο σχετικά κανονικό Δεκέμβριο και κάτι που θα μοιάζει με γιορτές άλλων ετών».
«Η ανάγκη να λειτουργήσει η αγορά τον Δεκέμβριο είναι ένας από τους λόγους που παίρνουμε τα μέτρα τώρα», υποστήριξε, αν και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα λειτουργήσει η αγορά των Χριστουγέννων μετά το νέο σοκ ενός επίπονου lockdown (και υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα υπάρξει παράταση στη διάρκειά του).
«Τα επιστημονικά δεδομένα δεν πρέπει να είναι αντικείμενο αντιπαράθεσης. Τις τελικές αποφάσεις τις παίρνει η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά, αλλά τα επιστημονικά δεδομένα είναι αδιαπραγμάτευτα.
Εχουμε πάρει την απόφαση από το πρωί του Σαββάτου στις 6 να ξαναμπούμε σε οριζόντιο καθεστώς αναστολής δραστηριοτήτων μέχρι τις 30 Νοεμβρίου».
Γιατί μένουν ανοικτά τα Δημοτικά
Η διαφορά σε σχέση με το lockdown της περασμένης άνοιξης είναι ότι νηπιαγωγεία, δημοτικά και τα σχολεία Ειδικής Αγωγής θα μείνουν ανοιχτά, σε αντίθεση με τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, που θα λειτουργήσουν σε καθεστώς τηλεκπαίδευσης.
«Είχαμε πει πως στα σχολεία, τα μεγαλύτερα παιδιά, επειδή έχουν τη δική τους κοινωνική ζωή, μπορεί να ευνοούν τη μετάδοση του ιού. Ο διαχωρισμός έχει και κοινωνικές προεκτάσεις, γιατί η τηλεκπαίδευση δουλεύει καλύτερα στα παιδιά. Κρατούμε ανοιχτά τα ειδικά σχολεία, γιατί εκεί υπάρχει μεγάλο ψυχολογικό κόστος», εξήγησε ο Πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Από την πλευρά του, ο Σωτήρης Τσιόδρας παραδέχθηκε πως η επιτροπή διχάστηκε στο θέμα των σχολείων: «Η διακοπή της εκπαίδευσης έχει επιπτώσεις. Δεν έχουμε μεγάλη διασπορά του ιού στο μαθητικό περιβάλλον. Θέλουμε να περιορίσουμε τη διασπορά στα σχολεία ως συμβολή στη μεταδοτικότητα στην κοινότητα και φαίνεται ότι μετά τα 10-12 ανεβαίνει αυτό. Μετά την ηλικία 16-18 είχαμε εισηγηθεί υπέρ του κλεισίματος σχολείων σε αυτή τη φάση της μεγάλης διασποράς, γιατί συμμετείχαν περισσότερο αυτά τα παιδιά στην τηλεκπαίδευση».
«Το κάνουμε, όχι γιατί κινδυνεύουν τα παιδιά, αλλά για να προστατευτεί το κοινωνικό σύνολο. Τα δεδομένα για την Ελλαδα είναι και παραμένουν καλά για τα παιδιά. Τα παιδιά θα είναι ο πρώτος πληθυσμος που θα επιστρέψει στην κανονικότητα» προσέθεσε.
Στα αξιοσημείωτα των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού, ότι δεν υπήρξε αναφορά σε απαγόρευση κυκλοφορίας (21.00 – 5.00), όπως έχει ήδη επιβληθεί στα τοπικά lockdown Σερρών και Θεσσαλονίκης.
Επίδομα 800 ευρώ τον Νοέμβριο
Οσον αφορά τα μέτρα στήριξης, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε εν πρώτοις ότι όσοι μπουν σε καθεστώς αναστολής εργασίας το Νοέμβριο, θα λάβουν ενίσχυση αρχές Δεκεμβρίου 800 αντί 534 ευρώ, πέραν του δώρου Χριστουγέννων, παραπέμποντας για τα περαιτέρω στη συνέντευξη Τύπου του καθ’ ύλην αρμοδιου υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα στις 15.00.
Ο κ. Μητσοτάκης διαβεβαίωσε ότι η χώρα έχει τα απαιτούμενα ταμειακά διαθέσιμα για τη στήριξη όλων των πολιτών που πληττονται από τις συνέπειες της πανδημίας.
«Χρέος μας είναι να κρατήσουμε εφεδρείες. Η χώρα έχει διαθέσιμα πάνω από 37 δισ. Κανένας δεν πρέπει να μείνει πίσω και πρώτη μας μέριμνα είναι οι πιο αδύναμοι», διαβεβαίωσε πρν ανακοινώσει την παράταση των επιδομάτων ανεργίας και τη χορήγηση έκτακτου βοηθήματος 400 ευρώ σε όλους τους μη επιδοτούμενος μακροχρόνια ανέργους.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί μου συμπολίτες, καλημέρα σας. Επέλεξα σήμερα ένα διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας και είμαι εδώ μαζί με το Σωτήρη, τον καθηγητή τον κύριο Τσιόδρα, για να καταδείξω με αυτό τον τρόπο ότι οδηγός στις όποιες αποφάσεις μας είναι πάντα τα επιστημονικά δεδομένα.
Ξέρω ότι υπάρχουν πολλά ερωτήματα, ξέρω ότι υπάρχει μεγάλη στενοχώρια γιατί αναγκαζόμαστε να πάρουμε αυτά τα έκτακτα μέτρα, ξέρω ότι υπάρχει μεγάλη ανησυχία, φόβος για τις οικονομικές επιπτώσεις των μέτρων που θα εξαγγείλουμε σήμερα. Θα προσπαθήσω και εγώ και ο κύριος καθηγητής να δώσουμε όσο πιο πειστικές απαντήσεις μπορούμε στα ερωτήματα τα οποία θα μας τεθούν στη συνέχεια και τα οποία ελπίζω να αντικατοπτρίζουν και τα ερωτήματα τα οποία έχετε εσείς.
Θα το ξαναπώ στην αρχή της εισαγωγικής μου τοποθέτησης: Θέλουμε τους πολίτες συμμάχους σε αυτή τη νέα μεγάλη προσπάθεια την οποία καλούμαστε να κάνουμε. Είμαστε μία ομάδα και αυτό το πνεύμα αλληλεγγύης, το οποίο έχουμε επιδείξει επανειλημμένα στην αντιμετώπιση της πρώτης φάσης της πανδημίας αλλά και από τότε μέχρι και σήμερα, πρέπει να εξακολουθούμε να το δείχνουμε. Θα δώσουμε έμφαση σήμερα στα επιστημονικά δεδομένα, διότι αυτά πρέπει και εγώ να λάβω υπόψη μου όταν μας τα εισηγούνται οι ειδικοί. Και αυτά τα δεδομένα δεν πρέπει να είναι αντικείμενο αντιπαράθεσης. Ο καθένας έχει το δικαίωμα στην άποψή του. Tις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνει η Κυβέρνηση και εγώ προσωπικά και αναλαμβάνω την ευθύνη των αποφάσεων αυτών. Αλλά τα επιστημονικά δεδομένα πάνω στα οποία στηρίζονται οι αποφάσεις είναι αδιαπραγμάτευτα. Και για αυτά θα σας μιλήσει στη συνέχεια ο Σωτήρης.
Οπως ξέρετε έχουμε πάρει την απόφαση από το πρωί του Σαββάτου, στις 06:00, να μπούμε ξανά σε ένα οριζόντιο καθεστώς αναστολής δραστηριοτήτων για ολόκληρη τη χώρα, το οποίο θα κρατήσει για τρεις εβδομάδες, μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Κάτι το οποίο θα μοιάζει, αλλά δεν θα είναι τελείως ίδιο, με αυτό το οποίο είχε συμβεί τον Μάρτιο και τον Απρίλιο.
Επανενεργοποιούνται τα πενταψήφια SMS για να βγαίνει κάποιος από το σπίτι. Aνοιχτά παραμένουν βέβαια σούπερ μάρκετ, φαρμακεία, δομές υγείας, η διανομή του έτοιμου φαγητού.
Μια σημαντική διαφορά σε σχέση με αυτό το οποίο συνέβη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο είναι ότι τα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά, αλλά και τα σχολεία -το τονίζω- ειδικής αγωγής σε όλες τις βαθμίδες, και του γυμνασίου και του λυκείου, θα παραμείνουν ανοιχτά. Κλειστά θα είναι τα γυμνάσια και τα λύκεια τα οποία θα λειτουργήσουν με καθεστώς τηλεργασίας.
Βεβαίως, η μεγάλη διαφορά σε σχέση με τον Μάρτιο και τον Απρίλιο είναι ότι τώρα η χρήση μάσκας και για αυτούς οι οποίοι μετακινούνται είναι προφανώς καθολική και υποχρεωτική σε όλες τις μετακινήσεις.
Το εύλογο ερώτημα στο οποίο θέλουμε να απαντήσουμε είναι γιατί τώρα. Γιατί παίρνουμε αυτά τα έκτακτα μέτρα τώρα, ενώ πριν από μία εβδομάδα περίπου είχαμε αποφασίσει ένα πλαίσιο πιο ήπιων μέτρων, τα οποία μέχρι και τότε απέφευγαν αυτό το καθολικό οριζόντιο lockdown.
Η απάντηση είναι πολύ σαφής και ο Σωτήρης θα εξηγήσει στη συνέχεια με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια αυτό το οποίο εννοούμε. Τις τελευταίες πέντε μέρες είδαμε μία εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Το είδαμε σε επίπεδο συνολικού αριθμού κρουσμάτων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι είχαμε σχεδόν 10.000 κρούσματα μέσα σε πέντε μέρες, όταν από την αρχή της πανδημίας ήμασταν σε κάτι λιγότερο από 50.000 κρούσματα.
Είδαμε σημαντική αύξηση στις νοσηλείες, σημαντική αύξηση στους διασωληνωμένους, σημαντική αύξηση στο πόσες Μ.Ε.Θ. αναγκαστήκαμε να χρησιμοποιήσουμε, μια άσχημη αναλογία εισαγωγών και εξιτηρίων στα νοσοκομεία μας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι αν συνεχίζαμε με αυτό το ρυθμό θα έπρεπε να υποδεχθούμε στα νοσοκομεία μας μέσα στις επόμενες 10 ημέρες παραπάνω από 1.000 συμπολίτες μας. Και από τους οποίους θα έπρεπε -με βάση τα στατιστικά- οι 150 τουλάχιστον να οδηγηθούν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Αυτό το κύμα, λοιπόν, πρέπει να το ανακόψουμε. Ενδεικτικά αναφέρω ότι οι 50 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας τις οποίες προσθέτουμε στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», με αυτή την ταχύτητα μπορεί να γεμίσουν σε τρεις ή σε τέσσερις ημέρες.
Επιλέγω, λοιπόν, για μία ακόμη φορά, να πάρω δραστικά μέτρα νωρίτερα παρά αργότερα. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη αναγκαστεί να πάρουν τέτοια μέτρα, τα πήραν όμως όταν η επιδημία είχε ήδη ξεφύγει. Εγώ δεν μπορώ να αναλάβω την ευθύνη να θέσω σε κίνδυνο τις ζωές συμπολιτών μας. Αυτή είναι η πρώτη ευθύνη την οποία έχω αναλάβει. Και για αυτό και, ακολουθώντας τις συστάσεις της Επιτροπής, κρίνω ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να παρθούν τώρα, να παρθούν για τρεις εβδομάδες.
Και είμαι σίγουρος ότι εφόσον εφαρμοστούν θα μπορέσουμε να πνίξουμε και αυτό το δεύτερο κύμα, για να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας έναν σχετικά πιο κανονικό Δεκέμβριο και κάτι το οποίο θα μοιάζει με γιορτές άλλων ετών, προφανώς πάλι με αυξημένους περιορισμούς. Αλλά η ανάγκη να λειτουργήσει η αγορά τον Δεκέμβριο είναι ένας από τους λόγους που επιλέγουμε να πάρουμε τα μέτρα αυτά τώρα.
Ξέρω ότι υπάρχει μεγάλη οικονομική ανησυχία. Θέλω να σας θυμίσω ότι πολλές φορές έχω πει στο παρελθόν ότι ήταν χρέος μας να κρατήσουμε εφεδρείες, διότι δεν γνωρίζαμε πώς θα εξελιχθεί το δεύτερο κύμα της πανδημίας και αυτό έχουμε πράξει. Σήμερα η χώρα έχει παραπάνω από 37 δισεκατομμύρια σε διαθέσιμα και γι’ αυτό και έχουμε τη δυνατότητα και πάλι να στηρίξουμε όλους τους συμπολίτες μας.
Θα το ξαναπώ: Κανένας δεν πρέπει να μείνει πίσω. Και για αυτό η πρώτη μέριμνά μας είναι οι συμπολίτες μας οι οποίοι είναι οι πιο αδύναμοι, αυτοί οι οποίοι θα χτυπηθούν περισσότερο από τα μέτρα αυτά τα οποία λαμβάνουμε. Σε λίγες ώρες θα υπάρχει ειδική συνέντευξη Τύπου του Οικονομικού Επιτελείου που θα εξειδικεύσει περισσότερο τα οικονομικά μέτρα τα οποία θα εφαρμοστούν από το Σάββατο. Θα ήθελα μόνο να σταθώ σε τρία πρόσθετα μέτρα τα οποία έχω συμφωνήσει με το Οικονομικό Επιτελείο και τα οποία θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντικά.
Το πρώτο είναι ότι όσοι εργαζόμενοι έχουν τεθεί σε καθεστώς αναστολής για τον Νοέμβριο θα λάβουν ενίσχυση για το Νοέμβριο -θα την πάρουν στις αρχές Δεκεμβρίου- 800 ευρώ, αντί 534 που ήταν η αρχική αποζημίωση. Και αυτό το τονίζω, πέραν του δώρου Χριστουγέννων το οποίο έχει ήδη εξαγγελθεί. Είναι η ελάχιστη βοήθεια, ως ένα έκτακτο επίδομα, το οποίο μπορούμε να δώσουμε στους πιο αδύναμους συμπολίτες μας, οι οποίοι καλούνται να τα βγάλουν πέρα με ένα μικρό ποσό.
Το δεύτερο μέτρο το οποίο έχω εγκρίνει σε συνεννόηση με το Οικονομικό επιτελείο, είναι ότι επεκτείνονται κατά δύο μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας τα οποία έληγαν από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο.
Και το τρίτο μέτρο είναι ότι θα χορηγηθεί αμέσως μία εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ύψους 400 ευρώ σε όλους τους μη επιδοτούμενους, το τονίζω, μη επιδοτούμενος μακροχρόνια ανέργους. Υπολογίζω ότι πρέπει να είναι γύρω στους 130.000.
Θα υπάρχουν και πρόσθετα μέτρα, τα οποία θα εξαγγείλει το οικονομικό επιτελείο, και διευκολύνσεις στο ζήτημα των ενοικίων, το οποίο ξέρω ότι «καίει» πολλούς από εσάς, κυρίως μικρούς επαγγελματίες οι οποίοι αυτή τη στιγμή νοικιάζετε επαγγελματικούς χώρους. Τα μέτρα θα ανακοινωθούν στη συνέντευξη Τύπου την οποία θα δώσει ο Υπουργός Οικονομικών.
Θα κλείσω, πριν δώσω το λόγο στον Σωτήρη, επαναλαμβάνοντας, για ακόμα μία φορά, την ανάγκη να πάρουμε τα μέτρα τώρα.
Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος: «Μα γιατί δεν περιμένετε 10 – 15 μέρες να δείτε αν τα μέτρα τα οποία πήρατε πριν από πέντε μέρες θα είχαν αποτέλεσμα;». Η απάντηση είναι σαφής: Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων αυτό το πενθήμερο με υποχρεώνει να πάρω τα μέτρα τώρα. Διότι ναι, θα υπήρχε μια περίπτωση τα μέτρα να δούλευαν, αλλά αν δεν δουλέψουν τότε σε 15 μέρες η πίεση η οποία θα ασκείτο στο Σύστημα Υγείας θα ήταν ανυπόφορη. Αυτό είναι κάτι το οποίο -θα το ξαναπώ- δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να το επιτρέψω. Πιστεύω ότι σε αυτή την συγκυρία δεν υπάρχουν περιθώρια για μικροπολιτικά πυροτεχνήματα. Είναι ένα θέμα το οποίο απειλεί όχι απλά όλους τους Έλληνες, απασχολεί όλο τον κόσμο. Δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτήν την προσπάθεια. Και θέλω να τονίσω ότι παρά τις δυσκολίες, η Ελλάδα και σήμερα τα έχει καταφέρει καλύτερα από τις πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά θα παρακαλούσα -το έχω πει πολλές φορές, την ξανακάνω αυτήν την έκκληση- η αμφισβήτηση να είναι αμφισβήτηση στις πολιτικές επιλογές της Κυβέρνησης, όχι στα επιστημονικά δεδομένα, όχι στα επιδημιολογικά δεδομένα.
Προφανώς οι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται είναι πολιτικές αποφάσεις, δεν αφορούν τους ειδικούς μας, δεν αφορούν τους γιατρούς μας, εμείς αναλαμβάνουμε στο ακέραιο την ευθύνη των αποφάσεών μας και λογοδοτούμε για αυτές.
Κλείνω λέγοντας ότι έχουμε όλα τα εφόδια για να αμυνθούμε σε αυτή τη νέα, πιο έντονη επίθεση της πανδημίας και είμαι σίγουρος ότι θα κερδίσουμε και αυτή τη μάχη. Χρειάζεται να τη δώσουμε, ελπίζαμε ότι δεν θα χρειαζόταν, αλλά χρειάζεται να δώσουμε και αυτή τη μάχη. Πιστεύω ότι μέσα στο 2021, ελπίζω νωρίτερα παρά αργότερα, τα νέα στο επίπεδο των εμβολίων θα είναι τόσο ενθαρρυντικά που θα τελειώσουμε οριστικά με αυτή τη μεγάλη περιπέτεια.
Σταματώ εδώ, δίνω τον λόγο στο Σωτήρη, ο οποίος θα κάνει και μία παρουσίαση. Θέλω να ξέρετε ότι τα στοιχεία τα οποία θα σας δείξει ο Σωτήρης είναι περίπου η ενημέρωση την οποία παίρνω τρεις φορές την εβδομάδα και την οποία μοιραζόμαστε με όλους τους συμπολίτες για να έχετε μία πλήρη εικόνα των επιστημονικών δεδομένων.