Την καθιέρωση ενός νέου, συμπαγούς, αυστηρού, αλλά και δίκαιου συστήματος ασύλου, το οποίο δεν θα αφήνει περιθώρια κατάχρησης και θα κινείται με πιο γρήγορες διαδικασίες, προανήγγειλε από το το βήμα της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας στην «Ωρα του Πρωθυπουργού» σε ερώτηση του επικεφαλής του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη για το Μεταναστευτικό.
Για μία ακόμη φορά ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι το πρόβλημα με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα, είναι πρωτίστως μεταναστευτικό και όχι προσφυγικό, καθώς όπως επεσήμανε οι περισσότεροι που εισέρχονται σήμερα στην Ελλάδα έχουν προφίλ οικονομικού μετανάστη και όχι πρόσφυγα. Μόνο δύο στους δέκα είναι Σύροι, παρατήρησεο κ. Μητσοτάκης.
Το παράδοξο είναι, τόνισε στην απαντησή του, ότι η νέα κυβέρνηση παρέλαβε 69.387 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου και ασκείται κριτική από εκείνους που για ιδεοληπτική πολιτική δεν έκαναν τίποτα.
Η OLAF, ανέφερε χαρακτηριστικά, έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα και ερευνά την διασπάθιση κονδυλίων για τους μετανάστες.
Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για πολιτική υποκρισίας από τον ΣΥΡΙΖΑ στο φλέγον ζήτημα του Μεταναστευτικού και για απουσία προστασίας των συνόρων. Κατά την ομιλία του χαρακτήρισε αποτυχημένη, τυχοδιωκτική και ιδεοληπτική την πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση Τσίπρα.
Ηταν πολιτική χλευασμού κάθε αγωνίας για την κατάσταση που επικρατούσε στον Έβρο και στα νησιά του Αιγαίου. Πολιτική αδράνειας στην Ευρώπη, πολιτική υποκρισίας απέναντι στον ανθρώπινο πόνο για πολιτικά οφέλη. Μία πολιτική πρωτοφανούς ανεπάρκειας, που οδήγησε σε σκηνές όπως αυτή στην Ειδομένη και στην Μόρια που μας εξέθεσε διεθνώς, παρατήρησε ο Πρθωυπουργός.
Ας πάψουν πια να είναι τιμητές, τόνισε, επαναλαμβάνοντας ότι η πολιτική της χώρας εν μέσω αυξανόμενων ροών, αλλάζει ριζικά με συγκεκριμένες δράσεις.
Ούτε φράχτες θέλουμε, ούτε τείχη, κάνονες θέλουμε, ως κυρίαρχο κράτος, ξεκαθάρισε ο Πρωθυπουργός αναφερόμενος στην πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνησή του ως προς τη χορήγηση ασύλου.
«Η έννοια του ασύλου είναι εξατομικευμένη πράξη. Με την δική σας λογική δεν θα έπρεπε να υπάρξει συνοριακός έλεγχος και διαδικασία ασύλου γιατί πρόσφυγες και μετανάστες είναι το ένα και το αυτό. Προτείνετε να δεχόμαστε τους πάντες χωρίς κανόνες. Με αυτή την κυβέρνηση δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει αυτό. Ούτε φράχτες θέλουμε. Κανόνες θέλουμε και αυτό γίνεται με την φύλαξη των συνόρων. Όταν κάποιος μπαίνει παράνομα στην χώρα έχει κάποιο λόγο για να το κάνει. Όταν δοιαπιστωθεί ότι έχει ανάγκη θα υπάρχει πλαίσιο για να τον φιλεξοενήσουμε. Οι πραγματικά κατατρεγμένοι θα ξέρουν ότι θα βρουν ανταπόκριση»
Σε συνέχεια των πρόσφατων αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου, σημείωσε πως εντείνονται οι έλεγχοι στα σύνορα και επιταχύνεται η διαδικασία χορήγησης ασύλου, την ώρα που τα νησιά αποφορτίζονται με οργανωμένο τρόπο και με ευθύνη του κράτους. Στο πλαίσιο αυτό πάνω από 20.000 αιτούντες άσυλο μετακινούνται από τα νησιά στην ενδοχώρα, ενώ προανήγγειλε και τη λειτουργία κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων.
Οπως είπε, ο τρόπος παροχής ασύλου αλλάζει. Σε έναν νόμο θα ενσωματωθεί η κοινοτική οδηγία, αλλά και ταυτόχρονα οι εθνικές πολιτικές, διευκρίνισε ο Πρωθυπουργός. Και όσοι αλλοδαποί δεν συμμορφώνονται με μεταφορά σε άλλες δομές, πρόσθεσε, τότε τεκμαίρεται πως δεν επιθυμούν το ειδικό καθεστώς και μπαίνουν στη διαδικασία επιστροφής.
Ευάλωτοι θα θεωρούνται όσοι περιλαμβάνονται στην οδηγία και δεν περιλαμβάνεται το μετατραυματικό στρες ως ευαλωτότητα. Θα ισχύει κατάλογος ασφαλών χωρών επιστροφής και τρίτων χωρών. Στο σύστημα παραμένουν όσοι δικαιούνται την προστασία και επιδεικνύουν τη δέουσα συνεργασία. Τα παιδιά θα πρέπει να πηγαίνουν σχολείο, αλλά όσοι γονείς το αρνούνται θα έχουν κυρώσεις, ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης, ενώ αλλάζει και το καθεστώς με τις ΜΚΟ με έλεγχο, λογοδοσία και διαφάνεια για να ξεχωρίσει -όπως είπε- η “ήρα από το στάρι”.
Αναλυτικά το απόσπασμα της ομιλίας του Πρωθυπουργού για τις αλλαγές που προωθούνται άμεσα
1.Με πρωτοβουλία του αρμόδιου υπουργού, νέο αυστηρό και δίκαιο σύστημα ασύλου για όσους το δικαιούνται με απόλυτο σεβασμό στα δικαιώματα αιτούντων χωρίς περιθώρια κατάχρησης και γρήγορες διαδικασίες. Για πρώτη φορά η χώρα αποκτά έναν νόμο που διέπει συνολικά τα ζητήματα διεθνούς προστασίας. Σε ένα ενιαίο κείμενο συμπεριλαμβάνονται οι οδηγίες για σύστημα ασύλου και διέπουν διαδικασία εξέτασης και αναγνώρισης αιτούντων. Συμπεριλαμβάνονται οι εθνικές πρωτοβουλίες που εξειδικεύουν το πλαίσιο. Η απόφαση για κωδικοποίηση πέρα από προφανή αναγκαιότητα, έχει προφανή συμβολισμό: για πρώτη φορά ο νομοθέτης αντιμετωπίζει με σοβαρότητα το κλάδο δικαίου και είναι απάντησε σε όσους κόπτονται περί δικαιωμάτων αλλά δεν είχαν φροντίσει για εδραίωσή τους. Προβλέπουμε ότι αλλοδαποί κατά εισαγωγή δεν συμμορφώνονται σε μεταφορά τους σε άλλες δομές τεκμαίρεται ότι δεν δικαιούνται προστασίας. Δεν θα μπαίνουν στο σύστημα προστασίας όσοι δεν συμμορφώνονται με κανόνες.
Καμία έκπτωση στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα αλλά καταργούμε έναν εκ των τεσσάρων βαθμών εξέτασης ασύλου. Οι επιτροπές προσφυγών συμφωνούν με αποφάσεις επιτροπών πρώτου βαθμού
Μετά καταγραφή εφόσον οι αιτούντες παραμένουν σύστημα αλλά δεν συμμορφώνονται με αποφάσεις μεταφοράς τότε εξετάζονται αιτήσεις σε λίγες ημέρες γιατί συνάγεται ότι εξετάζεται η αίτησή τους γνωρίζοντας ότι δεν είναι πρόσφυγες μόνο και μόνο για να καθυστερήσουν την μεταφορά τους.
Ευάλωτοι είναι όσοι αναφέρονται στην οδηγία. Απαλείφεται το μετατραυματικό στρες ως ευαλωτότητα.
Κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής σε συμφωνία με πρακτική που ακολουθούν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Αυτοπρόσωπη παράσταση αιτούντων σε όλα τα στάδια διαδικασίας.
Στο σύστημα παραμένουν μόνο όσοι πραγματικά επιθυμούν προστασία και δείχνουν δέουσα επιμέλεια.
2. Ολες οι δομές, δικαιοσύνη, Ε.Δ συνεργάζονται με σύστημα υγείας και παιδείας. Όλα τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο. Εντός 2020 εντάσσουμε 20.000 πρόσφυγες σε δομές διαμονής. Όσοι γονείς δεν στέλνουν παιδιά στα σχολεία θα υφίστανται κυρώσεις. Μεταβάλλουμε το καθεστώς λειτουργίας ΜΚΟ με πιστοποίηση έλεγχος και λογοδοσία για να ξεχωρίσει η ήρα από στάρι.
3. Η χώρα θωρακίζεται στα χερσαία σύνορα με περισσότερα παρατηρητήρια εντατικοποίηση συνόρων Εβρου ενώ στα θαλάσσια σύνορα ενισχύουμε δυνάμεις Λιμενικού με πλωτά μέσα και ενίσχυση δυναμικού. Ηδη στο Ανατολικό Αιγαίο επιπλέον 23 περιπολίες ημερησίως . Πρόσληψη 400 υπαλλήλων στην υπηρεσία ασύλου και ρύθμιση παλιών υποθέσεων ώστε να μειωθεί κατά 60% οπροφές και επαναπροωθήσεις προς Τουρκία να φθάσουν 10 χιλ μέσα στο 2020. Δίνουμε ξεχωριστό βάρος στην ανακούφιση νησιών Αν. Αιγαίου. Περισσότεροι από 20 χιλ αιτούνται άσυλο θα μεταφερθούν σε 10 περιφέρειες. Το Υπ. Εσωτερικών σε συνεργασία με Προστασίας Πολίτη εκπονούν σχέδιο και θα φροντίσουμε για αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής. Η προηγούμενη κυβέρνηση διαφωνούσε με χαρακτηρισμό Τουρκίας ως χώρας πρώτου ασύλου και εμπόδιζε την επιστροφή όσων έπρεπε να επιστρέψουν .Το νομοσχέδιο αλλάζει αυτό το γκρίζο καθεστώς θα καταρτιστεί λίστα ασφαλών τρίτων χωρών και ασφαλούς χώρας καταγωγής.
4. Ανάδειξη μεταναστευτικού σε ζήτημα με διεθνή διάσταση. Το έκανα στην Σύνοδο ΟΗΕ θα το επαναλάβω στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Το μεταναστευτικό είναι εθνικό ζήτημα. Μεγάλος αριθμός προσφύγων μεταναστών προσέρχονται για να πάνε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και προέχει συνολική ευρωπαϊκό σχέδιο. Το άλλο σκέλος διεθνούς διάστασης αφορά Τουρκία και την τήρηση της ανανεωμένης συμφωνίας. Ο κ. Κουμουτσάκος βρέθηκε στην Τουρκία και ασκούμε πίεση για να επικαιροποιηθεί η συμφωνία και να αναγνωρίσει επιστροφές και από την ενδοχώρα. Η Τουρκία όπως ορίζει η κοινή δήλωση οφείλει να αναλάβει ευθύνες και έχει δυνατότητα να ελέγξει ροές στο Αιγαίο δεν επιτρέπεται να δίνει εντύπωση τότε εκμεταλλεύεται το ζήτημα για άλλες επιδιώξεις
5,Καλύτερη προστασία συνόρων, γρηγορότερο και αυστηρότερο πλαίσιο χορήγησης ασύλου, διάχυση και ενσωμάτωση μεταναστευτικού φορτίου στην επικράτεια και ανάδειξη ζητήματος ως διεθνούς. Το ζήτημα δεν ήρθε για να φύγει. Η Ευρώπη θα αποτελεί μαγνήτη για Ασία – Αφρική. Το φαινόμενο θα συνεχιστεί ενδεχομένως να ενταθεί γι αυτό απαιτείται από το κοινοβούλιο ενότητα και σοβαρότητα. Η Ελλάδα ανέκαθεν επηρεαζόταν από μεγάλα ευρωπαϊκά γεγονότα αλλά πέτυχε γιατί ήξερε να διαχειριστεί και να είναι με το μέρος νικητών έτσι θα τα καταφέρει και τώρα.
Περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης
Στην απάντησή του ο Πρωθυπουργός επανέλαβε τέλος την εκπεφρασμένη πρόθεση να διεθνοποιήσει το θέμα, φέρνοντας το και στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.
Όπως είπε, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει δείξει δείγματα αλληλεγγύης «γιατί πολλοί κρύβονται και λένε ασε το πρόβλημα να το διαχειριστεί η Ελλάδα ή Ιταλία και αναφέρομαι σε χώρες Βίζεγκραντ».
«Σε αυτούς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων λέω ξεκάθαρα ότι ως πρωθυπουργός της Ελλάδας θα θέσω ζήτημα ότι πρέπει να υπάρξουν κυρώσεις για Ευρωπαϊκές χώρες που δεν μετέχουν σε δίκαιη κατανομή προσφύγων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορείς να απολαμβάνεις τα οφέλη από την Συνθήκη Σένγκεν και στο πρόβλημα να ρίχνεις το μπαλάκι ευθύνης στα κράτη που αποτελούν τα ευρωπαϊκά σύνροα. Μακάρι να σας βρούμε σύμμαχους γιατί το θέμα θα τεθεί όχι μόνο από εμάς και από άλλους σε επόμενη Σύνοδο Κορυφής», είπε στη συγκεκριμένη αναφορά του.
Από το βήμα της Βουλής, ο κ. Μητσοτάκης έστειλε μήνυμα και στην Τουρκία τονίζοντας πως θα πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν γίνεται να εκβιάζει την ΕΕ. «Η ΕΕ είναι εδώ για να συνεννοηθεί με την Τουρκία για το ζήτημα αυτό. Ασκούμε πίεση για να επικαιροποιηθεί η συμφωνία, να αναγνωρίσει η Τουρκία επιστροφές και από την ενδοχώρα. Η Τουρκία οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και να ελέγξει τις ροές στο Αιγαίο. Δεν επιτρέπεται να δίνει την εντύπωση ότι εκμεταλλεύεται το θέμα αυτό για τις δικές της επιδιώξεις».