Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σαουδική Αραβία σήμερα και αύριο (25 και 26 Οκτωβρίου) δεν διοργανώθηκε σε ένα απόγευμα. Αποτελεί ακόμα ένα σημαντικό σκαλοπάτι στη προσπάθεια περαιτέρω σύσφιγξης των σχέσεων ανάμεσα σε δύο χώρες που μέχρι πρότινος δεν είχαν ιδιαίτερο βάθος στο σκέλος των επαφών που αφορά την πολιτική και την ασφάλεια. Πρόκειται για τη δεύτερη επίσκεψη Μητσοτάκη στη χώρα (η προηγούμενη έγινε το 2020), ωστόσο από τότε έχουν σημειωθεί αρκετές αλλαγές.
Καταρχάς, εδώ και περίπου ένα μήνα, μια πυροβολαρχία αντιαεροπορικών πυραύλων Πάτριοτ και αποστολή 120 ατόμων από το στελεχικό δυναμικό της Πολεμικής Αεροπορίας που τη συνοδεύει (χειριστές, μηχανικοί κλπ), σταθμεύουν στη Σαουδική Αραβία με σκοπό την προστασία του εναέριου χώρου της. Επρόκειτο για μια διαδικασία που δεν ολοκληρώθηκε γρήγορα (οι διαπραγματεύσεις κράτησαν σχεδόν δύο χρόνια) και δείχνει αφενός τις δυσκολίες στην προώθηση μια περίπλοκης, για τα ελληνικά δεδομένα, αποστολής, αφετέρου τη βούληση της μοναρχίας των Σαούντ να ανοιχτεί λίγο παραπάνω σε χώρες όπως η Ελλάδα. Από την προηγούμενη φορά που ο κ. Μητσοτάκης ταξίδεψε μέχρι το Ριάντ, η Ουαχαμπιτική μοναρχία έχει προχωρήσει σε μια σειρά κινήσεων φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος και έναντι της κοινωνίας.
Το πιο σημαντικό ραντεβού του διημέρου για τον Πρωθυπουργό θα είναι, βέβαια, αυτό με το διάδοχο του θρόνου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ. Ο κ. Μητσοτάκης και ο πρίγκιπας Σαλμάν θα παραβρεθούν και στο δείπνο που θα παρατεθεί προς τιμήν των συμμετεχόντων ηγετών στη Middle East Green Summit, ωστόσο την Τρίτη θα γευματίσουν οι δύο τους στο βασιλικό ανάκτορο, στα περίχωρα του Ριάντ.
Ο κ. Μητσοτάκης θα συμμετάσχει, φυσικά, στο επενδυτικό συνέδριο που διοργανώνεται εκεί, ωστόσο οι συζητήσεις με τον πρίγκιπα-διάδοχο θα είναι ξεκάθαρα οι πιο ουσιαστικές. Στο προηγούμενο χρονικό διάστημα οι δύο άνδρες έχουν συνομιλήσει επανειλημμένως στο τηλέφωνο και για τις περιφερειακές εξελίξεις, περιλαμβανομένων των διαρκών τουρκικών προκλήσεων έναντι του συνόλου των κρατών μιας περιοχής που ξεκινά από τα Βαλκάνια και φθάνει μέχρι τον Περσικό Κόλπο.
Η Σαουδική Αραβία είναι κεντρικός παράγοντας και σε μια διεργασία που έχει τη βάση της στην Ουάσιγκτον και συμπαρασύρει τις γενικότερες εξελίξεις στη περιοχή και αυτή δεν είναι άλλη από την επιστροφή στις διαπραγματεύσεις της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA).
Άσχετα από το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα σε αυτή την διακεκαυμένη ζώνη, είναι απολύτως σαφές ότι το Ριάντ επιθυμεί έναν δίαυλο και προς την Ευρώπη και η Αθήνα δεν κρύβει πως μπορεί να παίξει αυτό τον ρόλο. Φυσικά, η Αθήνα ενδιαφέρεται και για τις οικονομικές ευκαιρίες που μπορεί να υπάρχουν, λόγος για τον οποίο, άλλωστε, θα συνοδεύει τον πρωθυπουργό στη Σαουδική Αραβία ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης.
Επιστρέφοντας από αυτό το ταξίδι σε μια περιοχή που εξακολουθεί να έχει στοιχεία αγνώστου για την ελληνική κυβέρνηση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι ο πρώτος έλληνας πρωθυπουργός που θα δει στην Αθήνα την Ανγκελα Μέρκελ, γνωρίζοντας πως θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στη θέση του όταν η γερμανίδα ηγέτιδα θα έχει αποχωρήσει από την καγκελαρία.
Το ραντεβού Μητσοτάκη – Μέρκελ (28-29 Οκτωβρίου) εντάσσεται βέβαια σε μια τελευταία περιοδεία της καγκελαρίου προτού αποχωρήσει από την εξουσία, κρύβει όμως και αρκετή ανησυχία για την Αθήνα. Παρά τα σκαμπανεβάσματα στις ελληνογερμανικές σχέσεις κατά την περίοδο από το 2005 και έπειτα, η Ανγκελα Μέρκελ αποτέλεσε ένα πρόσωπο γνωστό.
Αντιθέτως, η κατάσταση την επόμενη ημέρα (κυρίως της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής) όπως εξακολουθεί να «μαγειρεύεται» ανάμεσα στα κομματικά επιτελεία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων στο Βερολίνο, είναι άγνωστη για την Αθήνα και γι’ αυτό ενδεχομένως πιο επικίνδυνη, ιδιαίτερα σε μια περίοδο παρατεταμένης πολιτικής και οικονομικής αστάθειας στη Τουρκία.