Το φαινόμενο της άτυπης γενικής απεργίας που έχουν κηρύξει οι αμερικανοί χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι αρνούμενοι να επιστρέψουν στις εργασίες τους έπειτα από τα κορονοϊκά λοκντάουν θίγει σε άρθρο του ο καθηγητής του Μπέρκλεϊ Ρόμπερτ Ράιχ, που διετέλεσε και υπουργός Εργασίας σε κυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον.
Αριστερός και με κριτήρια ευρύτερα των αμερικανικών ο Ράιχ, τοποθετείται από μεταρρυθμιστική σκοπιά στο οικονομικό ζήτημα και τάσσεται υπέρ ενός καπιταλισμού «για τους πολλούς και όχι για τους λίγους», δηλαδή υπέρ της ευρύτερης προστασίας του εργαζομένου και υπέρ της αύξησης της καταναλωτικής δυνατότητάς του.
Στο συγκεκριμένο άρθρο του που δημοσίευσε ο Guardian παίρνει αφορμή από τις τελευταίες στατιστικού χαρακτήρα ανακοινώσεις του αμερικανικού υπουργείου Εργασίας οι οποίες, όπως έγραψε, προκάλεσαν «καταιγισμό ζοφερών πρωτοσέλιδων». Σταχυολόγησε τις εκτιμήσεις των Μέσων που αποκαλύπτουν τη σοβαρή διατάραξη της σχέσης προσφοράς και ζήτησης στην εργασία, παρατηρώντας ότι θέσεις διατίθενται, ωστόσο οι εργάτες δεν ανταποκρίνονται.
Οι New York Times έδωσαν έμφαση στην «αδύναμη αύξηση» των θέσεων εργασίας στον σχετικό πίνακα του υπουργείου και δήλωσαν ανήσυχοι ότι «οι προκλήσεις εύρεσης εργαζομένων που έχουν απασχολήσει τους εργοδότες όλον τον χρόνο δεν θα επιλυθούν σύντομα». Παράλληλα η (δυνητική) αύξηση των μισθών είναι για τους ΝΥΤ μία ιδέα κατά βάση ανησυχητική, αφού μπορεί να πυροδοτήσει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού. Το CNN δήλωσε την απογοήτευσή του. Το ίδιο, πάνω-κάτω, και το Bloomberg.
Ο Ράιχ σχολίασε με οξυδέρκεια ότι τα ΜΜΕ της πατρίδας του απέτυχαν να αναδείξουν τη μεγάλη είδηση που είναι κρυμμένη μέσα στα στατιστικά στοιχεία, ότι πρώτη φορά ύστερα από πολλές δεκαετίες οι αμερικανοί εργαζόμενοι κατάφεραν να δείξουν τη δύναμή τους. Για τον αρθρογράφο αυτή είναι μία «πολύ καλή πραγματικότητα». Εκτίμησε μάλιστα ότι η στάση τους συνιστά κήρυξη ιδιότυπης γενικής απεργίας «έως ότου λάβουν υψηλότερες αμοιβές και καλύτερες συνθήκες εργασίας».
Κανείς, βέβαια, δεν αποκαλεί το φαινόμενο «γενική απεργία» και αυτό το παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Ράιχ, ωστόσο δήλωσε ότι ερμηνεύει την κατάσταση αισιόδοξα, ότι δηλαδή «ο ανοργάνωτος τρόπος των Αμερικανών σχετίζεται με τις οργανωμένες απεργίες που ξεσπούν σε όλον τον πλανήτη». Απαρίθμησε και μερικά αμερικανικά περιστατικά δυναμικής εργατικής κινητικότητας τέτοιου είδους, «στο Χόλιγουντ από τηλεοπτικά και κινηματογραφικά συνεργεία, στην John Deere από εργάτες, στην Αλαμπάμα από ανθρακωρύχους, στη Nabisco και στην Kellogg από υπαλλήλους, στην Καλιφόρνια και στο Μπάφαλο από νοσηλευτές».
Ο Ράιχ διατράνωσε την πίστη του ότι οι αμερικανοί εργαζόμενοι έχουν πλέον διαπραγματευτική δύναμη ικανή ώστε να τα καταφέρουν καλύτερα στον επαγγελματικό βίο τους. Η γενική συγκυρία τούς ευνοεί, αφού ο κόσμος διψά για κατανάλωση ύστερα από πολλούς μήνες κορονοϊκής κλεισούρας και συγχρόνως οι εργοδότες δυσκολεύονται να καλύψουν τις θέσεις εργασίας που οι ίδιοι προκηρύσσουν.
Τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ που ανακοινώθηκαν πριν από μία εβδομάδα έδειξαν ότι το ποσοστό των ατόμων που εργάζονται ή αναζητούν εργασία έχει μειωθεί στο 61,6%, μάλιστα η μεγαλύτερη επαγγελματική αδράνεια παρατηρείται στα άτομα απολύτως παραγωγικής ηλικίας, μεταξύ 25 και 54 ετών. Αλλο ενδιαφέρον στατιστικό: τον τελευταίο χρόνο οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 62%, ωστόσο η συνολική πρόσληψη έχει μειωθεί.
Και παραιτήσεις εργαζομένων
Να και μία άλλη ένδειξη του περίεργου φαινομένου που συντελείται στις ΗΠΑ: οι Αμερικανοί εγκαταλείπουν τη δουλειά τους με το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί, αφού τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν ότι περίπου 4,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι άφησαν τη δουλειά τους μόνο τον Αύγουστο – ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει περίπου το 2,9% του εργατικού δυναμικού. Από την περασμένη άνοιξη περίπου 4 εκατομμύρια, κατά μέσον όρο φεύγουν από τις εργασίες τους!
Ο Ράιχ έκλεισε το άρθρο του γράφοντας ότι όλοι αυτοί που διστάζουν να επιστρέψουν στην παλιά θέση τους, τελικά δεν επιστρέφουν επειδή είναι «καμένοι» από τη δουλειά τους: «Κάποιοι έχουν συνταξιοδοτηθεί πρόωρα, ενώ άλλοι έχουν βρει εναλλακτικούς τρόπους να τα βγάζουν πέρα, έτσι γύρισαν την πλάτη σε δουλειές που σιχαίνονται, με κακή ποιότητα συνθηκών εργασίας και με χαμηλούς μισθούς. Τα ΜΜΕ και οι περισσότεροι οικονομολόγοι περιφρονούν αυτά τα δεδομένα».
Το πρόβλημα για όλους αυτούς είναι τα περιορισμένα οφέλη από την εργασία που προσφέρουν και οι πολλές ώρες της απασχόλησης, οι κακοί εργοδότες, η έλλειψη σεβασμού, ακόμη και οι παρενοχλήσεις. Οι δημοσκοπήσεις βεβαιώνουν ότι αυτά τα νοσηρά φαινόμενα στην εργασία έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης για την απόφαση εξόδου. Τώρα οι εργοδότες προσφέρουν στους εργαζομένους μικρές αυξήσεις στον μισθό ως δόλωμα, αλλά «προφανώς αυτές δεν είναι αρκετές». Τι χρειάζεται; Καλοί μισθοί για αξιοπρεπή διαβίωση, μέριμνα για τα παιδιά των εργαζομένων, άδεια ασθενείας και, φυσικά, υγειονομική περίθαλψη – πράγματα που δεν είναι αυτονόητα στις ΗΠΑ.
Ο Ράιχ είναι πεπεισμένος ότι αν δεν λυθούν αυτές οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας, πολλοί Αμερικανοί δεν θα επιστρέψουν σύντομα στη δουλειά τους.