Μια αναδρομή στις διεργασίες των αρχών της δεκαετίας του ’90 σχετικά με την ονομασία της ΠΓΔΜ κάνει σε μακροσκελή επιστολή του ο Μίκης Θεοδωράκης.
Ο μουσικοσυνθέτης, με την επιστολή του που δημοσιεύουν τα «Νέα» απαντά σε άρθρο του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Κατρούγκαλου, επίσης στα «νέα», το οποίο αναφέρεται σε έναν «έντιμο» συμβιβασμό σχετικά με το όνομα «Μακεδονία».
Υπογραμμίζει ότι «πίσω από τα Σκόπια κρύβεται κάποια μεγάλη διεθνής δύναμη» και καταλογίζει στους Σκοπιανούς «θρασύ και εχθρικό τρόπο κατά της Ελλάδας».
Στο άρθρο του παραθέτει διαλόγους που έγιναν στο Υπουργικό Συμβούλιο το 1991, όταν το ζήτημα της ΠΓΔΜ και της ονομασίας της είχε ανακύψει.
Η επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη έχει ως εξής:
Ο κ. Κατρούγκαλος στο άρθρο του («Λύτρωση από τον Αλυτρωτισμό», «ΤΑ ΝΕΑ» 19.1.2018) αναφέρεται σε έναν «έντιμο» συμβιβασμό σχετικά με το όνομα «Μακεδονία». Θα αποδείξω ότι υπάρχουν περιπτώσεις που δεν επιδέχονται συμβιβασμούς, όπως είναι η παραχάραξη της Ιστορίας που θίγει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δηλαδή θέματα Αρχών και Εθνικού συμφέροντος. Ιδιαίτερα όταν μπορούν να οδηγήσουν στην απώλεια μέρους της εθνικής μας ακεραιότητας.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να απαντήσω στο επιχείρημα ότι τα Σκόπια είναι μια μικρή χώρα και επομένως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Πράγματι, είναι μικρή χώρα. Οταν όμως πίσω από τα Σκόπια κρύβεται κάποια μεγάλη διεθνής δύναμη, τότε οι ισορροπίες ανατρέπονται. Και ο νοών νοείτω…
Αλλωστε και μόνο το γεγονός ότι οι Σκοπιανοί συμπεριφέρονται απέναντί μας με έναν τόσο θρασύ και εχθρικό τρόπο, αποδεικνύει ότι γνωρίζουν ότι υποστηρίζονται από διεθνείς δυνάμεις φιλικές λόγω της γενικότερης πολιτικής τους στον χώρο των Βαλκανίων. Εξάλλου οι αναμνήσεις από την εποχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας είναι νωπές.
Το γεγονός ότι πολλές χώρες έχουν δεχθεί την ονομασία «Μακεδονία» για τα Σκόπια – Βαρδάρη, όπως είναι το πραγματικό τους όνομα, αποδεικνύει ότι γι’ αυτές τις χώρες δεν έχει σημασία η αλήθεια αλλά οι διάφορες σκοπιμότητες. Οπως λ.χ. η Ρωσία και όσοι την ακολουθούν, γιατί οι Σκοπιανοί είναι Σλάβοι. Οι Τούρκοι και οι Αραβες, γιατί είναι μουσουλμάνοι. Και οι ΗΠΑ και τα κράτη του ΝΑΤΟ, γιατί έτσι εξυπηρετούνται τα σχέδιά τους στα Βαλκάνια. Στο βάθος δεν μπορεί να μη γνωρίζουν ότι γελοιοποιούνται συνυπογράφοντας την κωμικοτραγική πρωτοβουλία του Τίτο και των Σκοπιανών να βαπτισθούν από Σλάβοι Μακεδόνες – απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου παραβλέποντας το χάσμα των χιλίων ετών που χωρίζει την κάθοδό τους στα Βαλκάνια το 700 μ.Χ. από τους Ελληνες Μακεδόνες των 300 και πλέον ετών προ Χριστού. Κωμικό, γιατί κανείς δεν μπορεί να αλλάξει την Ιστορία και τραγικό για την τραυματισμένη Ελλάδα λόγω των θυσιών της στην πάλη κατά του χιτλερισμού και του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε και που μας οδήγησε στα όρια μιας εθνικής καταστροφής.
Για τους λόγους αυτούς η Ελλάδα δεν αντέδρασε εγκαίρως όταν ο Τίτο αποφάσισε να δώσει το όνομα «Μακεδονία» σε μια επαρχία της Γιουγκοσλαβίας εντελώς αυθαίρετα, εκμεταλλευόμενος την τραγική μας θέση.
Θα αναφερθώ στο παράδειγμα της Δυτικής Γερμανίας, η οποία έμεινε ώς το τέλος ακλόνητη στην απόφασή της να μην αναγνωρίσει την Ανατολική Γερμανία τη στιγμή που δεκάδες χώρες είχαν συνάψει μαζί της διπλωματικές σχέσεις. Με ποιο επιχείρημα; Το ότι θεωρούσαν πως δεν μπορεί η αποδοχή από τους άλλους να παραχαράξει τελεσίδικα την Ιστορία, αλλά μονάχα η δική τους ψήφος. Και στο τέλος δικαιώθηκαν! Το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς γνωρίζοντας ότι η παραχάραξη της Ιστορίας σε σχέση με το όνομα της Μακεδονίας δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τετελεσμένο γεγονός παρά μονάχα με τη δική μας ψήφο.
Και τώρα περνώ στις κρυμμένες αλήθειες της εποχής της διακυβέρνησης Μητσοτάκη στη δεκαετία του 1990:
Το θέμα των Σκοπίων ανέκυψε το Νοέμβριο του ’91. Επειδή τα Σκόπια είχαν δραστηριοποιηθεί με το Σύνταγμα και με την προπαγάνδα την οποία έκαναν, αποφάσισε η κυβέρνηση να φέρει το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Σαμαράς ήδη ευρίσκετο στις Βρυξέλλες στο Συμβούλιο Υπουργών. Ηταν Παρασκευή αυτή η κρίσιμη συνάντηση. Ερχεται λοιπόν στην ημερήσια διάταξη το θέμα των Σκοπίων. Με εισήγηση φυσικά του προέδρου της κυβέρνησης, του κ. Μητσοτάκη.
Την προηγουμένη τον επισκέφθηκα στο γραφείο του, στου Μαξίμου, και του είπα ότι «χαίρομαι που θα συζητηθεί το πρόβλημα αυτό, γιατί είναι ένα πρόβλημα για το οποίο εσείς οι Ελληνες πολιτικοί θα πρέπει να ντρέπεστε διότι αφήσατε από το 1944 να αιωρείται το όνομα Μακεδονία, έστω και στα πλαίσια της Γιουγκοσλαβίας». Του διεμήνυσα, λοιπόν, ότι ήρθε η στιγμή της εθνικής αποκατάστασης.
«Αύριο στο Υπουργικό Συμβούλιο να θέσεις για πρώτη φορά το θέμα του ονόματος. Διότι αν δεν το θέσεις, θ’ αποκαλύψω γράμματα και μπροσούρες που μιλάνε για Μεγάλη Μακεδονία». Μου λέει, «μην το συζητάς, εάν το κάνουμε θα απομονωθούμε διεθνώς». «Υπάρχει», πρόσθεσα, «και ένας άλλος λόγος πιο σοβαρός ακόμα. Οτι αυτή τη στιγμή που πηγαίνουμε σε εθνική διάλυση, το εθνικό κύτταρο δεν λειτουργεί. Ολα διαλύονται καθημερινά. Αυτός είναι ένας στόχος που μπορεί να συσπειρώσει σήμερα. Σ’ όλη αυτή την πολιτική που ασκείται στον λαϊκισμό, ας προτάξουμε και ένα ιδανικό μπροστά, να συσπειρωθούμε όλοι μαζί».
Μου απάντησε «αυτή την ατιμία δεν πρόκειται να την κάνω ποτέ στον ελληνικό λαό. Είναι κάτι που δεν το πιστεύω. Θα μας απομονώσει. Και σε παρακαλώ πολύ, αύριο στο Υπουργικό Συμβούλιο να μην επιμείνεις. Ασε να κάνω την εισήγηση και σε παρακαλώ πολύ να μη θέσεις τέτοιο θέμα. Γιατί το θεωρώ ανώριμο και δεν προχωρεί».
Την επομένη στο Υπουργικό Συμβούλιο είδε ότι ήμουν συνοφρυωμένος και είχα αποφασίσει να μιλήσω. Είπε ότι σήμερα θα αποφασίσουμε για τις οδηγίες που θα δώσουμε στον Αντώνη Σαμαρά στις Βρυξέλλες και θα επιδιώξουμε να γίνει θέση της Κοινότητας. Ποιες είναι αυτές; 1) Ορος, ότι τα Σκόπια θα πρέπει να σταματήσουν την ανθελληνική προπαγάνδα και να απαλείψουν τα επιλήψιμα σημεία από το Σύνταγμά τους. «Συμφωνείτε;». «Συμφωνούμε», απάντησαν οι υπουργοί. Πάει αυτό, κλείσαμε. «Μια στιγμή, κ. πρόεδρε», του λέει ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος. «Τι συμβαίνει, Θανάση;» «Υπάρχει ένα δεύτερο σημείο που θα πρέπει να προσθέσουμε». «Ποιο είναι;». «Το θέμα της εθνικότητας». «Γιατί δεν υπάρχει μακεδονική εθνικότητα. Εδώ πρόκειται για παραμόρφωση της Ιστορίας. Συμφωνείτε;». Συμφωνούμε.
Δύο λοιπόν όροι. Ζητάω ξαφνικά τον λόγο. «Μίκη, περί τίνος πρόκειται;». «Υπάρχει ένα τρίτο σημείο, κύριε πρόεδρε». «Ποιο;». «Το όνομα Μακεδονία». «Τι εννοείς;». Και πήγε να το κλείσει. Οι υπουργοί όμως επέμεναν να μιλήσω. Αναπτύσσω λοιπόν τις απόψεις μου: Το όνομα Μακεδονία είναι το όχημα, με το οποίο περνάνε την προπαγάνδα τους. Λέγοντας ότι είναι Μακεδόνες, όλη η Μακεδονία, η Βόρειος Ελλάδα είναι υπό ελληνική κατοχή!
Δηλαδή η ουσία είναι εκεί. Εγινε μια ασχήμια πενήντα ολόκληρα χρόνια, ας κάνουν την αυτοκριτική τους εκείνοι που το δέχτηκαν, αλλά από δω και μπρος πρέπει να αρχίσουμε μια νέα ιστορία. Είμαστε υπεύθυνοι μπροστά στον ελληνικό λαό. Να τελειώσει η καπηλεία. Ενθουσιάζονται οι υπουργοί και λένε «κύριε πρόεδρε συμφωνούμε». Τι να κάνει ο Μητσοτάκης, είπε «γράψτε και Μακεδονία». Ετσι προστέθηκε το «Μακεδονία».
Βέβαια τότε δεν μπορούσα να προβλέψω την αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης στο αυταπόδεικτο δίκαιό μας. Αντίθετα, ήμουν βέβαιος ότι η Ευρώπη και λόγω του ότι ήμασταν στην ΕΟΚ θα ενίσχυε το αίτημά μας. Οπως επίσης δεν μπορούσα να προβλέψω ότι ένα τόσο ευαίσθητο εθνικό θέμα θα γινόταν αντικείμενο μιας άγριας και τόσο επιζήμιας εθνικά κομματικής εκμετάλλευσης.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα σύγχυσης και εσωκομματικών αντιπαραθέσεων κι ενώ το αίτημα για κάθαρση είχε καταλαγιάσει, υπέβαλα την παραίτησή μου από το υπουργικό αξίωμα για να παραιτηθώ στη συνέχεια και από το βουλευτικό.
Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια που σκεπάστηκε, γιατί για το πάντοτε άγρυπνο και κυρίαρχο Σύστημα της Εθνικοφροσύνης ήταν απαράδεκτο για έναν αριστερό να προβάλει και τελικά να επιβάλει την πατριωτική αντιμετώπιση αυτού του τόσο κρίσιμου εθνικού προβλήματος για το οποίο ήσαν υπεύθυνες όλες οι κυβερνήσεις από το 1944 έως σήμερα. Γιατί και σήμερα ακόμα οι κυβερνώντες ουσιαστικά σύρονται από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ σ’ αυτή την αναζωπύρωση του θέματος αυτού γνωρίζοντας, όπως όλος ο κόσμος, ότι πίσω της κρύβεται η επιδίωξη να γίνουν τα Σκόπια μέλος του ΝΑΤΟ…
Και κλείνω σημειώνοντας ότι η απόφαση εκείνου του Υπουργικού Συμβουλίου υπήρξε το όχημα που οδήγησε στην απόφαση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών στα 1992 να αρνηθεί η Ελλάδα το όνομα «Μακεδονία» στα Σκόπια.
Αθήνα, 19.1.2018