Τελικά το τοπίο στην οικονομία είναι ευμετάβλητο, και σημασία έχει μόνο αν οι αλλαγές έχουν θετικό πρόσημο στα κρίσιμα μεγέθη. Διότι δεν πέρασε δα και… αιώνας από την προηγούμενη εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η οποία προεξοφλούσε «διαρκή ζημιά» στο βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, βλέποντας την ανάκαμψη σαν πολύ μακρινή υπόθεση, σε κάθε περίπτωση «αβέβαιη» και εκ προοιμίου «άνιση». Μέσα σε ένα εξάμηνο τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην.
Η ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομία έρχεται λέει τώρα το ΔΝΤ, καθώς προβλέπει ότι οι περισσότερες από τις προηγμένες χώρες θα βγουν από την πανδημία σε μεγάλο βαθμό αλώβητες. Από αυστηρώς οικονομική άποψη αν εξεταστεί το θέμα, το προηγούμενο έτος φαντάζει σαν κακό όνειρο που πάει και τελείωσε. Οι ΗΠΑ, μάλιστα, θα σπάσουν το κοντέρ.
Η τελευταίας εσοδείας πρόβλεψη του ΔΝΤ (της προηγούμενης εβδομάδας) είναι σαφέστατα αισιόδοξη, αν και όχι για όλους: μέχρι το 2024 η οικονομία των ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι ισχυρότερη από ό,τι είχε προβλεφθεί προτού ξεσπάσει η πανδημία και, πάνω-κάτω, όλες οι σοβαρές οικονομίες θα τη βγάλουν καθαρή, με μερικές αμυχές και όχι με εισαγωγή σε χρηματοπιστωτικές ΜΕΘ, δηλαδή με δανεισμούς και με μνημόνια – οι φτωχότερες χώρες, βέβαια, είναι μία άλλη ιστορία, σχετική και με την πρόσβαση στα εμβόλια.
Οι οικονομικοί αναλυτές σε ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα και σε επιχειρηματικούς κολοσσούς παρατηρούν ότι, όντως, ο θετικός μετασχηματισμός της παγκόσμιας οικονομικής προοπτικής μέσα σε μόλις ένα εξάμηνο είναι εξαιρετικά σπάνιος ως φαινόμενο. Ωστόσο ισχύει. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμη. Απαντες συγκλίνουν στο ότι η έξοδος από την κρίση είναι εξασφαλισμένη με τις σωστές πολιτικές μέσα σε πνεύμα διεθνούς συνεργασίας.
Οι ΗΠΑ θα σαρώσουν
Ετσι οι αμερικανικοί επιχειρηματικοί γίγαντες καταλήγουν σε ένα κοινό συμπέρασμα, όπως αναφέρει και ο ιστότοπος Axios: βρισκόμαστε, λένε, στην αρχή της μεγαλύτερης οικονομικής έκρηξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με υποσχόμενη χρόνια ανάπτυξη ύστερα από την εξαφάνιση της πανδημίας. Σε αυτό συντελούν και θα συντελέσουν οι δαπάνες τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τις κυβερνήσεις Τραμπ και Μπάιντεν, η προσβασιμότητα στα χρήματα της Fed, αλλά και τα αδιάθετα κεφάλαια της κρίσης, συσσωρευμένα σε εταιρείες και νοικοκυριά, τα οποία είναι έτοιμα να ενισχύσουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση.
Πρόκειται για φαινόμενο που έχει παγκόσμιες διαστάσεις, αφού οι δαπάνες της διοίκησης Μπάιντεν επηρεάζουν όλες τις χώρες. Τα ανακλαστικά των κυβερνήσεων στην πανδημία αύξησαν την παγκόσμια αύξηση του ΑΕΠ κατά έξι βαθμούς, εκτιμά το ΔΝΤ, το οποίο διαπίστωσε ότι «η παγκόσμια συρρίκνωση της ανάπτυξης πέρυσι θα μπορούσε να ήταν τρεις φορές χειρότερη από ό,τι τελικά ήταν».
Τα μεγαλύτερα ονόματα στη χρηματοδότηση κάνουν όλο και πιο ανοδικές προβολές: ο CEO της JPMorgan Τζέιμι Ντάιμον στην ετήσια έκθεση που έκανε προς τους μετόχους προ ημερών γνωμάτευσε ότι «αυτή η έκρηξη θα μπορούσε εύκολα να έλθει το 2023, επειδή όλες οι δαπάνες θα μπορούσαν να επεκταθούν μέχρι τότε». Και η Goldman Sachs αύξησε την πρόβλεψή της όσον αφορά τις ΗΠΑ για εφέτος στο 8%. Στην Ινδία –χώρα φαρμακοπαραγωγό και εμβολιοπαραγωγό, σημειωτέον– ο ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει εφέτος στο 12,5%.
Η μοίρα των φτωχών
Πάντως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη μελλοντική ανάπτυξη εξακολουθεί να είναι η πανδημία, αφού οι ΗΠΑ απέχουν πολύ από την ανοσία της αγέλης, αν και ο υπόλοιπος κόσμος, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, είναι προς το παρόν σε δυσχερέστερη θέση. Σε ό,τι αφορά δε τις πιο φτωχές χώρες, ο εμβολιασμός εκεί παραμένει ακόμη άπιαστο όνειρο. Και στις αναδυόμενες οικονομίες, εξαιρουμένης της Κίνας, ο κορονοϊός έχει δημιουργήσει πρόβλημα, αφού η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί περισσότερο από όσο αναμενόταν προτού ξεσπάσει η πανδημία.
Ετσι, παρά τη διαγραφόμενη επιτυχία των ΗΠΑ όσον αφορά το δικό τους ΑΕΠ, υπάρχουν σκιές στον κόσμο: οι χώρες που δεν είναι αρκετά πλούσιες για να προστατεύσουν τον λαό από τις απώλειες εισοδήματος λόγω της Covid-19 και από την ίδια τη νόσο, θα αντιμετωπίσουν και πρόβλημα πρόσβασης στον διεθνή δανεισμό. Οι αναδυόμενες οικονομίες δεν έχουν βγει ακόμη στο ξέφωτο. Οσοι εξέλθουν νικητές από την πανδημία και την κρίση δεν πρέπει να τις εγκαταλείψουν. Σε κάθε περίπτωση η οικονομική δηλητηρίαση στην «πανδημική εποχή» έχει μόνο ένα αντίδοτο: την παγκόσμια συνεργασία.