Η σκέψη για τη δημιουργία του Ινστιτούτου Ιδεών και Φαντασίας ξεκίνησε χρόνια πριν. Με πρωτεργάτη τον ιστορικό Μαρκ Μαζάουερ και σε συνεργασία με άλλους καθηγητές και ερευνητές του περίφημου πανεπιστημίου Columbia στη Νέα Υόρκη, ξεδιπλώθηκε σε βάθος χρόνου ένα ντιμπέιτ, ένας εκτενής διάλογος για το πώς διαμορφώνεται η γνώση μέσα στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, μέσα στην ψηφιακή και διαδικτυακή επικράτεια. Πώς διαμορφώνεται, πώς διαχέεται, πώς επηρεάζει.
Για να επιτευχθεί αυτό, θα συνεργαστούν στενά στο Ινστιτούτο που έκανε τα επίσημα εγκαίνιά του την Δευτέρα στο Παρίσι, ερευνητές και μέλη διδακτικού προσωπικού του Columbia, καλλιτέχνες, διανοητές, διαφορετικών εθνικοτήτων και από όλο το φάσμα των τεχνών και των γραμμάτων. Μια παγκόσμια διεπιστημονική κοινότητα σε άμεση συνομιλία με τις δημιουργικές τέχνες και τις αλλαγές που συντελούνται ανά πάσα στιγμή στη σύγχρονη ζωή.
Ηδη έχουν επιλεγεί οι πρώτοι 16 υπότροφοι του Institute for Ideas and Imagination. «Η εναρκτήρια τάξη φανερώνει ακριβώς τους λόγους για τους οποίους θα διαφέρει από κάθε άλλο συμβατικό ινστιτούτο» σημειώνει ο Μαζάουερ. «Η τάξη περιλαμβάνει έναν sound artist από τη Νιγηρία, συγγραφείς από την Μαλαισία, την Βρετανία, την Ινδία και την Κίνα, έναν συνθέτη από την Συρία και τον κορυφαίο θεωρητικό για την μετά-αποικιακή Αφρική, μαζί με μελετητές από όλο το φάσμα σπουδών του Columbia».
Oπως εξηγεί, μέσα από τον δεσμό που δημιουργείται μεταξύ των καλλιτεχνών και των μελετητών «επιδιώκουμε να συνδεθούμε με διαφορετικούς τρόπους σκέψης σε σχέση με τον κόσμο και την θέση μας σε αυτόν. Και το επιθυμούμε αυτό διότι πιστεύουμε ότι ένα σπουδαίο πανεπιστήμιο θα πρέπει πάντα να προκαλεί τον ίδιο του εαυτό, να στοχάζεται και να επικοινωνεί με συναρπαστικούς και ισχυρούς νέους τρόπους.»
Η ιδέα και η φαντασία είναι λοιπόν ο σκληρός πυρήνας αυτού του Ινστιτούτου που δημιουργείται στην καρδιά της Ευρώπης και καθόλου τυχαία στο Παρίσι, με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και του Ιδρύματος Andrew W. Mellon. Για το νέο εγχείρημα, όπως το χαρακτήρισε, μίλησε στα εγκαίνια η Οικονομική Διευθύντρια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Χριστίνα Λαμπροπούλου, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «το “νέο” εδώ έχει φυσικά διττό νόημα: ενός έργου που μόλις ξεκινάει, αλλά και ενός έργου εντελώς πρωτότυπου στη σύλληψή του».
Για να προσθέσει:
«Το Ινστιτούτο επιδιώκει να αμφισβητήσει τους τρόπους με τους οποίους παράγεται παραδοσιακά η γνώση, και η ίδια η δημιουργία του Ινστιτούτου, με τη νέα προσέγγισή του, επιδεικνύει πρακτικά πώς αυτή η αλλαγή στην προσέγγιση μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Τόσο τα αποτελέσματα του Ινστιτούτου, όσο και το μοντέλο μέσω του οποίου θα προκύψουν, είναι πολύ αναγκαία. Ποτέ ξανά δεν ήταν τόσο αναγκαίο να θέσουμε το ερώτημα του πώς δημιουργείται, μοιράζεται και γίνεται αποδεκτή η γνώση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ίδρυση αυτού του Ινστιτούτου σηματοδοτεί στον κόσμο ότι οι ιδέες είναι κάτι που το Πανεπιστήμιο Columbia πάντα λάμβανε σοβαρά υπόψη. Το να παίρνουμε τις ιδέες στα σοβαρά σημαίνει να αναγνωρίζουμε ότι τα ανθρώπινα ένστικτά μας είναι συχνά λανθασμένα, και ότι επειδή αισθανόμαστε ότι κάτι είναι σωστό αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ισχύει. Σημαίνει ότι πρέπει να αξιολογούμε τις ιδέες με βάση τα δικά τους πλεονεκτήματα, αντί να τις θεωρούμε όλες εξίσου πολύτιμες πνευματικά. Σημαίνει να δίνουμε προσοχή στο πώς προκύπτουν και στις επιπτώσεις που έχουν στον κόσμο μας».
Πλήθος δράσεων και ομιλιών θα πραγματοποιούνται, ανοιχτές για το κοινό, καθ’ όλη τα διάρκεια της χρονιάς. Ο πρόεδρος του Columbia Lee C. Bollinger εξηγεί ότι το Ινστιτούτο θα είναι ένα πείραμα για το πώς μπορούμε να εκτιμήσουμε τα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης και των αλλαγών που συμβαίνουν ανά τον κόσμο, προκειμένου να καθορίσουμε το συνολικό πλαίσιο μέσα στο οποίο επιδιώκουμε την γνώση. «Αυτό ξεπερνά την προσπάθεια να είμαστε περισσότερο διεπιστημονικοί – αν και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Φτάνει στο πώς σκεφτόμαστε και τι πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό».