«Το θέμα είναι να εμποδίσουμε έναν πόλεμο στην Ευρώπη». Αυτό δήλωσε ο Ολαφ Σολτς, λίγο προτού το αεροπλάνο που θα τον μετέφερε στην Ουάσινγκτον τροχοδρομήσει στην πίστα του αεροδρομίου του Βερολίνου για να ξεκινήσει έτσι το πρώτο ταξίδι του νέου καγκελάριου της Γερμανίας στις ΗΠΑ, για μια πρώτη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν. Ο οποίος, βέβαια, έχει μια άλλη άποψη, τόσο για τον πόλεμο όσο και για τον ρόλο της Γερμανίας… Μία από τις πολλές «διαφωνίες» Λευκού Οίκου και καγκελαρίας είναι και αυτή που διατύπωσε επίσης ο Σολτς, λέγοντας ότι το Βερολίνο εμμένει στην απόφασή του να μην προμηθεύσει όπλα στην Ουκρανία. Σε ό,τι αφορά πάντως τις κυρώσεις οι οποίες ενδεχομένως θα επιβληθούν σε βάρος της Ρωσίας και με το βλέμμα στον αγωγό Nord Stream 2, τόνισε ότι «τίποτα δεν αποκλείεται».
«Το ταξίδι μου έρχεται ακριβώς την κατάλληλη στιγμή», δήλωσε ο Ολαφ Σολτς το βράδυ της Κυριακής, σε συνέντευξή του στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, η οποία μάλιστα βιντεοσκοπήθηκε στην αίθουσα επισήμων του αεροδρομίου του Βερολίνου, μπροστά από το κυβερνητικό αεροσκάφος που θα τον μετέφερε στην Ουάσινγκτον. Στις 11:30 (τοπική ώρα), ο Ολαφ Σολτς θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου για πρώτη φορά ως καγκελάριος και το βασικό θέμα της ημερήσιας διάταξης δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την κρίση στην Ουκρανία.
«Είναι βέβαιο ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα τον ανακαλέσει στην τάξη», έγραφε το περιοδικό Der Spiegel, αναφερόμενο στην κριτική που ασκείται στον Ολαφ Σολτς για ολιγωρία και επιφυλακτικότητα έναντι της Ρωσίας. Στο εσωτερικό, η αντιπολίτευση άσκησε έντονη κριτική και για την «καθυστέρηση» του νέου καγκελάριου να συναντηθεί με τον αμερικανό Πρόεδρο, αλλά και με τον ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν. «Το ταξίδι είναι καλά προετοιμασμένο. Δεν πάει κανείς εκεί μόνο για να πιει καφέ, αλλά για να κάνει αληθινή, σκληρή, σημαντική πολιτική, η οποία σε αυτή την περίπτωση συμβαίνει σε μια κατάσταση σοβαρής κρίσης. Το θέμα είναι να εμποδίσουμε έναν πόλεμο στην Ευρώπη», δήλωσε ο κ. Σολτς.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν ενδεχόμενες κυρώσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν και την αναστολή λειτουργίας του Nord Stream 2, ο καγκελάριος, ο οποίος και κατά την προηγούμενη θητεία στην κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ είχε στηρίξει το εγχείρημα, σημείωσε ότι συζητούνται πολύ εκτεταμένες κυρώσεις, «αν αυτό καταστεί απαραίτητο», αλλά, όπως είπε, το θέμα είναι να αποτραπούν οι κυρώσεις. Eχουμε πάντως εξετάσει όλα τα μέτρα και δεν αποκλείεται τίποτα», πρόσθεσε.
Το πρόβλημα «Σρέντερ»
Ο Ολαφ Σολτς μεταβαίνει στην Ουάσινγκτον ενώ μαίνεται μια σοβαρή διεθνής κρίση, η οποία αναπόφευκτα αποκάλυψε και σημαντικές διαφορές οπτικής. Σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ, ο Τζο Μπάιντεν είχε προσκαλέσει το νέο γερμανό καγκελάριο ήδη τον Ιανουάριο, αλλά το Βερολίνο απέρριψε την πρόσκληση, είτε επειδή δεν είχε ακόμη διαμορφωθεί ενιαία άποψη στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού είτε επειδή αυτά που θα του ζητούσε ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπορούσαν να γίνουν εύκολα αποδεκτά. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήθηκαν εκατοντάδες ειρωνικά σχόλια με το hashtag #πουειναιοΟλαφ: «Κάποιος πρέπει να πει στον Σολτς ότι τον έχουν ρυθμίσει στην αθόρυβη λειτουργία», ήταν ένα από τα δημοφιλέστερα σχόλια στο γερμανικό Twitter. Η αντιπολίτευση, αλλά και κάποιοι από τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, εξέφρασαν την ίδια στιγμή την ενόχλησή τους για την «απροθυμία» της Γερμανίας να βοηθήσει την Ουκρανία προμηθεύοντάς την με όπλα.
Παράλληλα, η θέση του Ολαφ Σολτς προφανώς και δεν διευκολύνθηκε από τις δημόσιες τοποθετήσεις του πρώην καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος, ως στέλεχος του Nord Stream 1 και 2, της Rosneft και προσεχώς της Gazprom, έδειξε κατανόηση για τις ανησυχίες του Κρεμλίνου, ενώ ζήτησε από την Ουκρανία «να πάψει να ακονίζει τα σπαθιά της».
Ο Σολτς, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις του τελευταίου διαστήματος –η νέα δημοσκόπηση του ARD φέρνει τη Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) να προηγείται, ενώ η δημοτικότητα του ιδίου και της κυβέρνησής του κατακρημνίζεται, όπως επεσήμανε η Φαίη Καραβίτη στην ανταπόκρισή της από το Βερολίνο για το ΑΠΕ-ΜΠΕ– εμφανίστηκε στην τηλεόραση την περασμένη εβδομάδα και ανακοίνωσε την επίσκεψη στις ΗΠΑ, αλλά και τα προσεχή ταξίδια του στη Μόσχα και στο Κίεβο, την ερχόμενη εβδομάδα. Τόνισε δε ότι η Γερμανία δεν παραδίδει όπλα σε περιοχές κρίσης, κάτι με το οποίο, όπως είπε, συμφωνεί και η πλειοψηφία των Γερμανών, αλλά ανέδειξε την οικονομική βοήθεια που διαθέτει στο Κίεβο, «τη μεγαλύτερη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».
«Δεν μπορεί να πάει με άδεια χέρια»
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την αναπληρώτρια διευθύντρια του γραφείου Βερολίνου του German Marshall Plan Σούντα Ντέιβιντ-Γουίλπ, ο Ολαφ Σολτς θα κληθεί να διαβεβαιώσει τον Τζο Μπάιντεν ότι είναι με το μέρος του. «Το θέμα είναι ότι ο Σολτς δεν μπορεί να πάει (στην Ουάσιγκτον) με άδεια χέρια. Θα πρέπει να αλλάξει το status quo. Αντί να είναι πολύ χαμηλών τόνων, όπως είναι το στιλ του, πρέπει να πάει στην Ουάσιγκτον με ένα σαφές μήνυμα ότι η Γερμανία είναι μαζί με τις ΗΠΑ και τη δυτική συμμαχία σε ό,τι αφορά την Ουκρανία», δήλωσε η Ντέιβιντ-Γουίλπ στην Deutsche Welle και τόνισε ότι ο καγκελάριος και η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ «μπορεί να βρήκαν πολλές λέξεις σχετικά με την προσήλωση της Γερμανίας στην εταιρική σχέση της με τις ΗΠΑ, «αλλά η αδράνεια του Βερολίνου αυτή τη στιγμή διαψεύδει όλη την εξωτερική πολιτική που, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, βασίζεται σε αξίες». Η Ανγκελα Μέρκελ ήταν επικοινωνιακή στις κρίσεις, ενώ, δυστυχώς, ο Ολαφ Σολτς ήταν σιωπηλός και πολύ δύσκολο να ερμηνευθεί ως προς τις πραγματικές προθέσεις του σε αυτή την κρίση, πρόσθεσε η αμερικανίδα αναλύτρια.
Από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), ο αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής Νιλς Σμιντ απορρίπτει την κριτική και τονίζει ότι «ο Ολαφ Σολτς είναι πιστός ατλαντιστής και οι αμερικανοί φίλοι μας το γνωρίζουν, επομένως θα είναι απλώς μια συνάντηση μεταξύ φίλων». Στο ίδιο πνεύμα, ο γερμανός ερευνητής του Κέντρου της Ουάσιγκτον για την Αμερικανική Πρόοδο Μίχαελ Βερτς δήλωσε στην DW ότι σε αντίθεση με την προκάτοχό του, ο κ. Σολτς έχει να «δώσει» στον αμερικανό πρόεδρο μια περισσότερο πολιτική και λιγότερο οικονομική αντίληψη για την Κίνα, σε ό,τι αφορά κυρίως τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίστοιχα, κοινές θέσεις με τις ΗΠΑ έχει η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας σε πολλά θέματα που αφορούν την πολιτική για το κλίμα.
Για κάποιους, ένας σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος, με σημαντικό κομμάτι του κόμματός του στους θιασώτες της περίφημης «Οστπολιτίκ» του Βίλι Μπραντ και στους συμπαθούντες του Βλαντίμιρ Πούτιν, ίσως να είναι πιο χρήσιμος ως διαμεσολαβητής στη Ρωσία. Το μόνο βέβαιο όμως είναι ότι, όσο και να μην το θέλει ο Ολαφ Σολτς, η Γερμανία θα κληθεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε αυτή την κρίση – και ο καγκελάριός της θα καλείται πλέον όλο και πιο επιτακτικά να πάρει θέση.