Ποιος μίλησε πρώτος για τις παντέτες των εμβολίων και την άρση αυτών; Μετά την πρωτοβουλία του Τζο Μπάιντεν να θέσει θέμα άρσης της πνευματικής ιδιοκτησίας στα σκευάσματα που ανέπτυξαν οι πολυεθνικές φαρμακευτικές κατά του κορονοϊού, στη χώρα μας ξέσπασε μια πολιτική αντιπαράθεση σχετικά με το ποιος ήταν πιο κοντά τόσο στην αρχική ιδέα, όσο και στο πνεύμα των ιδεών του προοδευτικού προέδρου των ΗΠΑ.
Ηταν ο Αλέξης Τσίπρας που τον περασμένο Ιανουάριο ζητούσε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναλάβει πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αρθούν οι πατέντες και να παραγάγουμε στην Ελλάδα τα εμβόλια που τότε ήταν σε έλλειψη; Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ όντως το είπε τότε. Και όντως έχει ένα δίκιο να διαμαρτύρεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον χλεύαζε στη Βουλή.
Ομως και ο κ. Μητσοτάκης είχε θέσει ζήτημα άρσης των πατεντών των εμβολίων και μάλιστα από πολύ νωρίς. Αλλά και πιο πρόσφατα.
Και το θέμα εδώ μοιάζει είναι το timing. Από το Μαξίμου εξήγησαν ότι η πρόταση του κ. Τσίπρα ήταν εντελώς ανεδαφική, καθώς η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία δεν διαθέτει τεχνογνωσία και υποδομές για ανάπτυξη ενός τέτοιων προδιαγραφών εμβολίου – κοινώς, λένε ότι η πρόταση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν εκτός τόπου και χρόνου. Ενώ τα όσα είπε πρόσφατα ο κ. Μητσοτάκης είναι πιο κοντά στην πρόταση Μπάιντεν.
Αυτή η διαμάχη εκτυλίχθηκε στα ΜΜΕ και στα social media την Πέμπτη. Ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης (εδώ) απάντησε και σε όσα είπε ο κ. Τσίπρας (εδώ), για το θέμα.
«Εκείνος που έθεσε το ζήτημα της άρσης των δικαιωμάτων της πατέντας, ήταν ο Πρωθυπουργός, με δηλώσεις του στη FAZ, τις οποίες επανάλαβε τον Απρίλιο και άλλες φορές», υπογράμμισε ο υπουργός Επικρατείας, παραπέμποντας ταυτόχρονα και στη σχετική δήλωση του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου… «Οσον αφορά τον κ. Τσίπρα, δεν είχαμε πει ότι ήταν αδύνατη η άρση, αλλά η παραγωγή του εμβολίου στη χώρα», διευκρίνισε, «κάτι που είναι αδύνατο από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Χρειάζονται υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό που δεν υπάρχουν».
Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσος Ηλιόπουλος, επανήλθε στο θέμα την Πέμπτη και σε δηλώσεις του στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, κάλεσε εκ νέου τον κ. Μητσοτάκη να «υιοθετήσει την πρόταση του Αλέξη Τσίπρα και την υποβάλει επισήμως» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Πηγές της κυβέρνησης, ωστόσο, υπενθύμιζαν ότι πρώτος το θέμα με τις πατέντες το είχε θέσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στις 4 Μαΐου 2020, με την επισήμανση ότι η πρόταση αφορά την παραγωγή εμβολίων για τρίτες χώρες.
Είναι όμως άλλο το θέμα με τις πατέντες στο οποίο αναφέρθηκε ο πρόεδρος Μπάιντεν, διευκρίνιζαν οι ίδιες πηγές, και άλλο αυτό που έλεγε ο κ. Τσίπρας για παραγωγή εμβολίων στην Ελλάδα.
Στις 4 Μαΐου 2020 ο κ. Μητσοτάκης δήλωνε τα εξής, υπενθυμίζουν οι εν λόγω κυβερνητικές πηγές:
«Η ανακάλυψη και η απόδειξη της αποτελεσματικότητας ενός εμβολίου θα είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε, ως ανθρωπότητα. Αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Το εμβόλιο θα πρέπει να παραχθεί σε επαρκείς ποσότητες, στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να είναι διαθέσιμο, σε προσιτή τιμή, σε ολόκληρο τον παγκόσμιο πληθυσμό, αρχής γενομένης με τους πιο ευάλωτους.
Και πρέπει να διανεμηθεί παγκοσμίως σε ισότιμη βάση. Καμία χώρα ή περιοχή δεν πρέπει να έχει μονοπωλιακή πρόσβαση στο εμβόλιο. Όταν μιλάμε για μεταδοτικές ασθένειες, όπως ανέφερε και η Melinda Gates, η ασφάλεια του ενός είναι η ασφάλεια όλων.
Συνεπώς, προσυπογράφω το κάλεσμα και άλλων ηγετών που έχουν λάβει μέρος σε αυτή τη διάσκεψη, το εμβόλιο –όποτε εφευρεθεί– θα πρέπει να κηρυχθεί παγκόσμιο δημόσιο αγαθό. Πιστεύω ότι αυτό είναι μία αρχή στην οποία πρέπει να συμφωνήσουμε και ένα σημαντικό μήνυμα που όλοι πρέπει να στείλουμε σήμερα».
Σε ό,τι αφορά την πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η εκστρατεία εμβολιασμού προχωράει κανονικά με επιτυχία, καθώς ένας στους εκατό Ελληνες εμβολιάζεται καθημερινά, με τη συμμετοχή να αυξάνεται.
Εντός του Μαΐου, σημειώνεται, το 70% των Ελλήνων άνω των εξήντα θα έχει κάνει τουλάχιστον μια δόση.
Με τη σειρά της η Κουμουνδούρου υπενθυμίζει ότι στις 15 Ιανουαρίου ο κ. Μητσοτάκης στη Βουλή, κληθείς να πάρει θέση για την πρόταση του κ. Τσίπρα να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την άρση του καθεστώτος της πατέντας, ώστε να μπορούν να παράγονται εμβόλια μαζικότερα από περισσότερες φαρμακοβιομηχανίες, «μιλούσε για “εμβολιόδεντρο” και ειρωνευόταν λέγοντας πως “πάλι καλά που δεν ζητήσατε να κρατικοποιηθούν Pfizer και AstraZeneca με έναν νόμο και ένα άρθρο”».
«Η πρόταση, όμως, του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και του κ. Τσίπρα από την αρχή του έτους για άρση του καθεστώτος της πατέντας στα εμβόλια», τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση-απάντηση, «κατατέθηκε τόσο από ευρωβουλευτές και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρώπης όσο και σε τηλεφωνική επικοινωνία του Αλέξη Τσίπρα με τον επικεφαλής του ΠΟΥ κ. Τέντρος». Σημειώνει, επίσης, ότι «η πρόταση τελικά υιοθετήθηκε επισήμως από το Συμβούλιο της Ευρώπης, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και πλέον και από την κυβέρνηση των ΗΠΑ».