Υπάρχει μία παράμετρος στο Λιβυκό που πραγματικά «στερεί τον ύπνο της ιταλικής κυβέρνησης» έγραψαν την Τρίτη 11 Μαΐου τα Μέσα της Ρώμης και του Μιλάνου. Οχι, δεν αφορά τα πετρελαϊκά κοιτάσματα και τα συμφέροντα της ιταλικής πολυεθνικής ΕΝΙ, αλλά την ίδια την ασφάλεια της Ιταλίας και κατ’ επέκταση της Ευρώπης. Ο Μάριο Ντράγκι καλείται να αντιμετωπίσει το εξελισσόμενο πρόβλημα της προκλητικότητας των λιβυκών αρχών, την επιθετική στάση τους, η οποία τις τελευταίες ημέρες παροξύνθηκε και εκδηλώθηκε με διπλό τρόπο: και με στοχευμένες «μεταναστευτικές ροές» και με «ναυμαχίες» εις βάρος ιταλικών καϊκιών.
Λεπτομέρεια με σημασία: τις κινήσεις των Λίβυων ελέγχει ο Ερντογάν. «Για ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Τρίπολη», έγραψε η Repubblica, «η Τουρκία έχει λόγο». Η πρόσφατη κρίση με τα ιταλικά ψαράδικα, που έφθασε μέχρι του σημείου των πυροβολισμών, φανερώνει ότι η «σκιά του Ερντογάν» έχει πέσει βαριά στη Λιβύη και επιδεινώνει τις σχέσεις της χώρας με την Ευρώπη.
Στο συγκεκριμένο περιστατικό, στα νερά της Μιζουράτα, όπου τα ιταλικά αλιευτικά υπέστησαν βίαιη απώθηση, μπορεί να μην έδωσαν οι ίδιοι οι Τούρκοι την εντολή, όμως είναι βέβαιο ότι «ένα κλίμα εχθρικό προς την Ιταλία και την Ευρώπη αναπτύσσεται στη Λιβύη» με τουρκική ευθύνη. Με την ευκαιρία η Repubblica μνημόνευσε την έντονη τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη και την εκπαίδευση που παρέχουν οι Τούρκοι στους ντόπιους.
Τουρκικές βάσεις στην Τρίπολη
Η Τουρκία έχει ήδη εκπαιδεύσει εκατοντάδες λίβυους στρατιώτες, τόσο στο έδαφός της όσο και στη Λιβύη. Εχει οικειοποιηθεί τις στρατιωτικές βάσεις που βρίσκονται πέριξ της Τρίπολης, μάλιστα αναδιοργανώνει και την αεροπορική βάση Αλ Ουατίγια, στα δυτικά της πρωτεύουσας, για χρήση των δικών της F-16.
Η Ακτοφυλακή και το Ναυτικό της Λιβύης εκπαιδεύτηκαν επίσης από τους Τούρκους, στην Τρίπολη και στη Μιζουράτα. Οι Ιταλοί εξέφρασαν την εκτίμηση ότι οι Τούρκοι έχουν πλέον τη δύναμη να ανοίγουν και να κλείνουν κατά το δοκούν τη στρόφιγγα όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές προς την Ιταλία.
Ο πρεσβευτής της Λιβύης στην Ιταλία αρνήθηκε φυσικά ότι η χώρα του ενεργεί κατόπιν εντολών και προς όφελος της Τουρκίας, και υποβίβασε το «θερμό» περιστατικό με τα αλιευτικά. Απέδωσε τη «σκληρή» αντίδραση της λιβυκής Ακτοφυλακής στην εφαρμογή της γενικής εντολής αποκλεισμού από τα λιβυκά νερά όλων των «μη εξουσιοδοτημένων σκαφών».
Δεν υπήρξε πρόθεση δημιουργίας και κλιμάκωσης έντασης, είπε: «Ηταν ένα ατύχημα. Θα δείτε ότι τις επόμενες ημέρες οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Λιβύης θα συνεχίσουν το έργο που ξεκίνησε με την επίσκεψη Ντράγκι στην Τρίπολη. Θα υπάρξουν νέες συμφωνίες».
900.000 υποψήφιοι μετανάστες
Από πλευράς της και η Corriere della Sera επισήμανε την τουρκική διάσταση του λιβυκού προβλήματος, επικεντρώνοντας τόσο στον «τρομακτικό» αριθμό των υποψήφιων μεταναστών που βρίσκονται επί λιβυκού εδάφους («τουλάχιστον 900.000 άτομα, με τους 50.000 έως 70.000 στην παράκτια ζώνη») όσο και στις πολιτικές άκρες που έχουν στην Τρίπολη οι διακινητές τους, δηλαδή κάλυψη από τη «μεταβατική» κυβέρνηση του τουρκόφιλου Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά («τώρα οι λαθρέμποροι αναδιοργανώνονται σε πιο στέρεη βάση, έχοντας πολλές διασυνδέσεις σε θολές περιοχές της νέας κυβέρνησης της Λιβύης»).
Πέρα από τα πυρά στα καΐκια, τους Ιταλούς τρόμαξε και το τελευταίο «προσφυγικό κύμα» που γέμισε μετανάστες τη Λαμπεντούζα, στα ανοιχτά της Σικελίας. Περισσότερα από είκοσι σκάφη έφυγαν από τη Λιβύη γεμάτα κόσμο, μόλις ένα αναχαίτισαν οι Λίβυοι… Μέσα σε ένα 24ωρο ο πληθυσμός του μικρού ιταλικού νησιού αυξήθηκε κατά 2.128 άτομα.
Και το σπουδαιότερο: θα περίμενε κανείς οι εθνικότητες των άρτι αφιχθέντων να αφορούν την πάμφτωχη Μαύρη Αφρική, ωστόσο ο αριθμός των Πακιστανών και Σύρων που κατέληξαν στη Λαμπεντούζα δείχνει άλλα πράγματα, τόσο για τις διαδρομές τους όσο και για την προστασία που απολαμβάνουν τα διάφορα «κάμπινγκ» των διακινητών.
«Κάμπινγκ» υποψήφιων μεταναστών που βρίσκονται στο δυτικό μέρος της Λιβύης, στα σύνορα με την Τυνησία, πολύ κοντά στην Τρίπολη δηλαδή, εκεί όπου δρουν μόνο οι πολιτοφυλακές των τζιχαντιστών και των μισθοφόρων που έφεραν οι Τούρκοι από τη Μέση Ανατολή.
Λύση από την Κομισιόν
Αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα, της οργανωμένης από διακινητές μετανάστευσης από τη Λιβύη, με δεδομένο και τον κίνδυνο εξάπλωσης του κορονοϊού στην Ιταλία και σε όλη την Ενωση, ο Ντράγκι προσανατολίζεται στη δημιουργία ενός «δικτύου έκτακτης ανάγκης» όσο γίνεται γρηγορότερα. Ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο πιέζει την Κομισιόν για άμεση λήψη μέτρων σε κεντρικό επίπεδο, μέσω της σύστασης ενός «ευρωπαϊκού μηχανισμού αλληλεγγύης».
Το θέμα είναι ήδη στην κορυφή της ατζέντας της κυβέρνησης στη Ρώμη, και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η πολιτική της Τουρκίας στο Λιβυκό αναμένεται να πολλαπλασιάσει τους αριθμούς των διακινουμένων από τις δυτικές ακτές της Λιβύης προς την Ιταλία. Ο ίδιος ο Ντράγκι θα θέσει το ζήτημα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με στόχο να φθάσει η Ενωση σε «μία νέα αντίληψη για τους μετανάστες».