Protagon A περίοδος

Σεξ και βία

Η βιομηχανία του θεάματος στην εποχή της παγκοσμιοποίησης καλλιεργεί τη μυθολογία της βίας, και αναπαράγει την χυδαία αντίληψη ότι ο ρόλος της γυναίκας είναι να καλύπτει τις ανδρικές 'ανάγκες'...

Εύα Στάμου

H δίκη των υπεύθυνων για τον βιασμό και τον θάνατο της Ινδής φοιτήτριας, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη, εκκρεμεί, καθώς κανένας δικηγόρος στο Δελχί δεν δέχεται να αναλάβει την υπεράσπιση των πέντε θυτών. Την ίδια στιγμή ο Ινδουιστής γκουρού Ασαράμ Μπαπού, κάνει δηλώσεις για την υπόθεση που προκαλούν οργή αφού υποστηρίζει ότι η κύρια ευθύνη βαρύνει την κοπέλα, η οποία αν ήταν καλή Ινδουίστρια και τραγουδούσε ένα μάντρα, τίποτα από αυτά δεν θα είχε συμβεί. «Το λάθος δεν είναι ποτέ από τη μία μόνο πλευρά» ό,τι και εάν έκαναν οι βιαστές και δολοφόνοι, καταλήγει το κήρυγμα τού σοφού γκουρού της αγάπης και της αδελφοσύνης.

Στο Οχάιο οι συνήγοροι υπεράσπισης των έξι νεαρών ποδοσφαιριστών που βίασαν την δεκαπεντάχρονη θαυμάστριά τους, αφού έριξαν στο ποτό της μια ναρκωτική ουσία, ισχυρίζονται ότι το θύμα ντυνόταν αποκαλυπτικά, φλέρταρε στο φέισμπουκ, και είχε δηλώσει σε φίλους και γνωστούς ότι της αρέσουν οι αθλητές. Διαδίδουν επίσης ότι την βραδιά του βιασμού η συμπεριφορά της ήταν προκλητική, υπονοώντας ότι αυτό είναι η πραγματική αιτία για όσα της συνέβησαν.

Τέτοιου είδους δηλώσεις εκτός από το ότι είναι ανήθικες και βαθιά προσβλητικές για τα θύματα και τις οικογένειές τους, αλλοιώνουν την πραγματικότητα και προσφέρουν άλλοθι για την διατήρηση και την διάδοση μισογυνικών αντιλήψεων που στόχο έχουν να υπονομεύσουν την ανεξαρτησία των γυναικών. Ταυτόχρονα παρουσιάζουν τον σύγχρονο άνδρα ανίκανο να ελέγξει τις ορμές του, άβουλο έρμαιο των επιθυμιών του, σαν κάποιον που δεν έχει εξελιχθεί νοητικά και ψυχικά ώστε να μπορεί να συναισθάνεται τους άλλους.

Η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των αντρών δεν βιάζει γυναίκες–γιατί πολύ απλά ο βιασμός καμία σχέση δεν έχει με την ερωτική επιθυμία.

Ο βιασμός είναι μία πράξη επιθετικότητας που δεν πηγάζει από τον πόθο αλλά από την επιθυμία επιβολής στο θύμα. Ο θύτης θέλει να τιμωρήσει, να καταστρέψει, να εξαφανίσει οτιδήποτε τον απειλεί ή τον ενοχλεί στο θύμα του ώστε να εδραιωθεί η παρουσία του σε ένα περιβάλλον όπου ο ίδιος αισθάνεται ότι αμφισβητείται και η ικανοποίησή του πηγάζει από αυτή ακριβώς την αίσθηση υπερίσχυσης.

Οι κινηματογραφικές ταινίες, οι διαφημίσεις, τα παραλογοτεχνικά μπεστ σέλερ, ο κίτρινος τύπος, παρουσιάζουν τις πιο βαθειά συντηρητικές απόψεις (που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είχαν εξαλειφθεί στον αιώνα μας) ως μία «μεταφεμινιστική» ανατροπή: ο ρόλος της γυναίκας εκπληρώνεται με την υποταγή της στην ικανοποίηση των ανδρικών σεξουαλικών φαντασιώσεων και η θυματοποίησή της ωραιοποιείται υπό την επίφαση του ιδεώδους του ρομαντικού έρωτα.

Στις χώρες του Ισλάμ οι γυναίκες υποφέρουν από την απουσία ελευθερίας λόγου και συμμετοχής στα κοινά, ενώ στη Δύση πολλές βιάζονται να αποποιηθούν των δικαιωμάτων τους για χάρη του ‘πρίγκηπα του παραμυθιού’. Ο μύθος της φτωχής, όμορφης νεαρής που ο πλούσιος γόης με τους γκρίζους κροτάφους θα σώσει από την μίζερη ζωή της, αρκεί αυτή να υποταχθεί στη θέλησή του, έχει σήμερα όση απήχηση είχε και στις γιαγιάδες μας. Η διαφορά είναι ότι στις μέρες μας η ηρωίδα δεν χρειάζεται να είναι ανέγγιχτη κι αμόλυντη, αντίθετα οι σεξουαλικές εμπειρίες μπορεί να αποτελούν το μεγαλύτερο προσόν της, –όπως στην περίπτωση της όμορφης και χαρωπής πόρνης που ενσαρκώνει η Τζούλια Ρόμπερτς στο κλασικό πια Pretty Woman–με την προϋπόθεση ότι από την στιγμή που θα γνωρίσει τον σωτήρα της θα θέσει τον εαυτό της στις υπηρεσίες του.

Η βιομηχανία του θεάματος στην εποχή της παγκοσμιοποίησης καλλιεργεί τη μυθολογία της βίας, και αναπαράγει την χυδαία αντίληψη ότι ο ρόλος της γυναίκας είναι να καλύπτει τις ανδρικές 'ανάγκες' – όπως παραμορφωτικά και παρωχημένα παρουσιάζει τις ανδρικές ανάγκες η μαζική κουλτούρα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η βιομηχανία του θεάματος ευθύνεται άμεσα για την ύπαρξη βιασμών–σημαίνει όμως ότι επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις περιρρέουσες αντιλήψεις για το νόημα και τις αιτίες κάθε βιασμού.