Το βραβείο Νομπέλ για τη Χημεία αυτή τη χρονιά μαζί μα 1.5 περίπου εκατομμύριο Ευρώ πηγαίνει σε έναν ερευνητή, 70 ετών σήμερα, που κοιτάζοντας στο μικροσκόπιο ένα πρωινό του 1982 το δείγμα από ένα κράμα καθώς αυτό κρύωνε και στερεοποιείτο, δεν πίστευε στα μάτια του και ήξερε ότι δεν θα τον πίστευε και κανείς όπου και αν προσπαθούσε να το διηγηθεί. Το τι είδε είναι εξ ίσου ενδιαφέρον με το τι του συνέβη στη συνέχεια.
Κρυσταλλογραφία είναι η επιστήμη όπου ψάχνεις με τη βοήθεια κάποιων κανόνων συμμετρίας να βρεις πώς είναι τοποθετημένα τα άτομα στα διάφορα υλικά. Ένα σώμα το λέμε κρυσταλλικό όταν υπάρχει μια μικρή συγκροτημένη μονάδα διαφόρων ατόμων που όταν επαναληφθεί ακριβώς η ίδια πολλές φορές και μπουν πολλές τέτοιες μονάδες η μια δίπλα στην άλλη φτιάχνεις το σώμα αυτό. Αν δεν παρουσιάζει κρυσταλλική δομή ένα στερεό το λέμε άμορφο. Αυτό που παρατήρησε ο Ντάνιελ Σέχτμαν εκείνο το πρωί σε ένα κράμα δυο μετάλλων ήταν κάτι σαν το μωσαϊκό παλαιών ισλαμικών κτιρίων. Δηλαδή φαινόταν να υπάρχει συμμετρία στο κράμα καθώς αυτό κρύωνε και στερεοποιείτο αλλά δεν μπορούσες να πεις ότι παίρνω ένα κομμάτι και όταν το μετακινήσω κατά ένα διάστημα αυτό πάει και ταιριάζει ακριβώς με το από κάτω του.
Όπως για παράδειγμα μπορεί να γίνει σε ένα ταψί μπακλαβά, με προσεκτικά κομμένα τα κομμάτια του (εξαιρώντας τα γωνιακά) ή με εκείνα τα υπέροχα τετράγωνα πλακάκια στο πάτωμα των παλιών σπιτιών. Τελικά η επιστημονική κοινότητα αποδέχτηκε τον όρο «ημικρύσταλλος» (quaicrystal) όπου το «ημι-» θέλει να δείχνει ότι δεν θεωρείται σαν ένας σωστός κρύσταλλος. Αυτό απαθανατίζει και τα όσα ακολούθησαν την παρατήρηση του κ. Σέχτμαν. Τον έβγαλαν άσχετο, του έκαναν έξωση από την ερευνητική του ομάδα στο κέντρο Τέχνιον του Ισραήλ και ένας από τους πιο γνωστούς αλλά και πιο εμπαθείς επιστήμονες, ο Λάινους Πόλινγκ του κήρυξε τον πόλεμο. Πέρασαν χρόνια μέχρι να γίνει παραδεκτή από τους κρυσταλογράφους η ύπαρξη αυτών των… τεράτων και ακόμη σήμερα αυτά τα υλικά (μερικά σχήματα βλέπετε εδώ, ψάχνουν για εφαρμογές.)