Ένας χρόνος μπορεί να είναι γεμάτος εκπλήξεις αλλά η αρχή και το τέλος του χαρακτηρίζονται πάντα από συνέπεια. Έρχεται με λίστα και φεύγει με λίστα. Σκεφτείτε το. Όλα όσα υπόσχεστε στον εαυτό σας πως θα κάνετε τους επόμενους δώδεκα μήνες και όλα όσα ξεχωρίσατε καθ'όλη τη διάρκεια του έτους. Λίστες με δεσμεύσεις και αναμνήσεις. Bullet points που περιγράφουν έναν χρόνο, όπως τον έζησε ο καθένας. Μέσα από τραγούδια, βιβλία, παραστάσεις, ειδήσεις. Πράγματα που μπορούμε να αξιολογήσουμε και να ταυτιστούμε. Κι όμως, υπάρχει μια λίστα, αυτή του Science με τα σημαντικότερα επιτεύγματα για το 2012 (στα ελληνικά, εδώ), που την διαβάζεις με αμηχανία. Και είναι λογικό. Η επιστήμη γίνεται ευκολότερα αντιληπτή και κατανοητή όταν βρίσκει εφαρμογή στην καθημερινότητα.
Βέβαια, το μποζόνιο Χιγκς που βρίσκεται στο νούμερο ένα της εν λόγω λίστας, δεν εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία. Θυμηθείτε την κάλυψη που είχε από τα ελληνικά δελτία ειδήσεων. Συζητούσαμε για το σωματίδιο του Θεού με την ίδια ευκολία που μαγειρεύουμε παστίτσιο. Δεν είχε σημασία αν καταλάβαινες τι είναι αυτό που σχολιάζεις αρκεί να το έκανες με τρόπο που να φαίνεται πως καταλαβαίνεις. Το ίδιο συνέβη και με την προσεδάφιση του Curiosity στον Άρη. Το πανηγυρίσαμε όπως το χρυσό της Πατουλίδου. Η αντίδραση όμως είναι θεμιτή. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να νιώσει πως συμμετέχει σε κάτι μοναδικό που συμβαίνει. Να εξαγοράσει με ενθουσιασμό μια στιγμή αιωνιότητας που δεν κατανοεί απαραιτήτως.
Αν προχωρήσετε πιο κάτω στην λίστα, θα δείτε πως ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει. Φερμιόνια Μαγιοράνα, γονιδίωμα Ντενίσοβα, ταλαντώσεις νετρίνων. Οι άγνωστες λέξεις αυξάνονται αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν στέκεσαι απέναντί τους με θαυμασμό. Εξάλλου είναι πιο εύκολο να εντυπωσιαστείς από κάτι που δεν καταλαβαίνεις παρά από αυτό που μπορείς να αξιολογήσεις. Κι όμως ο ρομποτικός βραχίονας Modular Prosthetic Limb, εμένα με βάζει σε σκέψεις. Και θα έπρεπε να βάλει και εσάς. Πόσο μακριά είμαστε στην Ελλάδα από όλα αυτά;
Πριν απαντήσετε, θυμηθείτε τον 17χρονο Χάρη Ιωάννου ο οποίος προ μηνών κατασκεύασε ένα τεχνητό γάντι που μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ζωής των ατόμων με αναπηρία στα άνω άκρα. Ένα παιδί που ονειρεύεται να εισαχθεί στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων του ΕΜΠ. Που θέλει να μείνει στην Ελλάδα παρά τις προτάσεις από ξένα πανεπιστήμια. Κι ύστερα θυμηθείτε τι ζήσαμε πρόσφατα με τις εκλογές στα ελληνικά πανεπιστήμια και την σχεδόν ανύπαρκτη χρηματοδότηση της έρευνας. Και η οικονομική κρίση δεν είναι δικαιολογία. Το κράτος πάντα αντιμετώπιζε την έρευνα ως πολυτέλεια, όχι ως όφειλε. Ως επένδυση δηλαδή. Και όσο αυτό συνεχίζεται, τόσο λίστες σαν αυτή του Science θα μας δείχνουν έναν κόσμο που φεύγει μπροστά κι εμείς απλώς τον παρακολουθούμε από απόσταση.