Πριν από λίγες ημέρες, στις 29 Απριλίου, εξέπνευσε η διορία που είχε θέσει ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών, Τζον Κέρι, διαρκείας εννέα μηνών, για να επέλθει μια συμφωνία μεταξύ των εκπροσώπων του Ισραήλ και των Παλαιστινίων, να βρεθεί δηλαδή ένα πλαίσιο διευθέτησης των συγκρούσεων. Όχι μόνον δεν καρποφόρησαν οι διαπραγματεύσεις, αλλά δεν άφησαν ούτε μία υποψία για μελλοντική σύμπνοια. Το αντίθετο έγινε.
Δεδομένων των μακροχρόνιων και ιστορικώς εμπεδομένων, εκατέρωθεν, τραυματικών εμπειριών, η αμερικανική στόχευση, και μάλιστα για μια επί προθεσμία λύση, ήταν ουτοπική, για να μην πούμε επιπόλαιη. Από πού να αρχίσει κανείς να απαριθμεί τα καυτά θέματα; Από την ανέγερση οικισμών ισραηλίτικων ομάδων σε ξένα οικόπεδα, κατοχή με το έτσι θέλω, κατά τους Παλαιστίνιους, μέχρι την παροχή νερού με δελτίο από τους Ισραηλίτες και τους αδιαλειπτους βομβαρδισμούς με ρουκέτες, made in Palestine; Απ' όπου και να αγγίξεις τα ανοιχτά θέματα, καίγεσαι.
Από την σκοπιά πολιτικής ισχύος των αντιμαχόμενων, διακρίνουμε μια ασυμμετρία υπέρ του Ισραήλ, που αποτυπώνεται σε αντίποινα και σε συστηματική παρεμπόδιση της όποιας προσπάθειας επιβίωσης των Παλαιστινίων μέσω της βιοτεχνίας, που ελέγχεται ασφυκτικά από το Ισραήλ. Τα απαιτούμενα υλικά για τις βιοτεχνίες, που ακόμα επιζούν, αλλάζουν μάλιστα αναγκαστικά μεταφορικό μέσο στα σύνορα, μεταφορτώνονται σε φορτηγά ισραηλινών, με το σκεπτικό της αποφυγής βομβιστικών ενεργειών κατά του Ισραήλ. Αυτό γίνεται για όλα τα εισερχόμενα και εξερχόμενα υλικά και είδη. Οι μικρές βιομηχανικές εταιρίες της Παλαιστίνης, υφαντουργεία, χαρτικά προϊόντα, αναμνηστικά, κατέβασαν ρολά και απέλυσαν τους εργαζόμενους. Οι υπηρεσίες κρατάνε την απασχόληση. Φτωχά.
Από την άλλη πλευρά, οι φανατικοί ισλαμιστές, αλλά και άλλοι, δεν χάνουν καμία ευκαιρία να διατυμπανίζουν τον απώτερο στόχο τους: την εξαφάνιση του Ισραήλ από προσώπου γης.
Τι διαπραγμάτευση λοιπόν ήλπιζε να σπρώξει ο αμερικανός ΥΠΕΞ υπό αυτές τις συνθήκες;
Πληθυσμιακά, τα θέματα είναι πολύ περίπλοκα. Υπάρχουν Εβραίοι Ισραηλιτες αλλά και Άραβες Ισραηλίτες, Άραβες πρόσφυγες και Δρούζοι, μετριοπαθείς και φανατισμένοι, αμφοτέρων των πλευρών, που ζουν μαζί και χωριστά συνάμα. Περιοχές έτοιμες να εκραγούν, Γκολάν, Westbank, Γάζα, με τα προβληματα και το μίσος να κληρονομείται από πατέρες σε γιους και σε θυγατέρες.
Η οικονομική θέση του Ισραήλ είναι πολύ καλή, εάν λάβουμε υπ' όψιν το πλαίσιο στο οποίο ειναι αναγκασμένοι να ζουν οι πολίτες. Τεχνολογίες αιχμής με κατοχυρωμένες πατέντες, βιομηχανικά είδη, ηλεκτρονικά, εξαρτήματα αυτοκινήτων, οπλικά σύστηματα αέρος εδάφους και θαλάσσης, καλλιέργειες αγροτικές, συστήματα αφαλάτωσης, χρηματοοικονομικά, όλα προχωράνε – και η οικοδομή, βασικός πυλώνας της πάγιας επεκτατικής πολιτικής του Ισραήλ. Δεν λείπει ο τομέας της ενέργειας, που αφορά και την Κύπρο, που βρίσκεται σε προγραμματισμένο δρόμο.
Στα αρνητικά, καταγράφουμε τον πληθωρισμό και την ανέχεια σε αρκετές οικογένειες, που τις οδηγούν σε διαδηλώσεις κατά της κυβερνητικής πολιτικής.
Η πολιτική ιδέα, να δημιουργηθούν δύο αυτόνομα κράτη, των Παλαιστινίων και του Ισραήλ, δεν φαίνεται ρεαλιστική, απ' όπου και να την δεις. Ένα κράτος λοιπόν, αλλά σε τι σχήμα; Οι Ισραηλίτες βλέπουν το δικό τους αρχηγικό σε όλα, οικονομία, εκπαίδευση, πολιτισμό, θρησκεία, εξωτερική πολιτική. Μαξιμαλιστική τοποθέτηση.
Και οι Παλαιστίνιοι; Αυτοί συμφώνησαν να τα βρουν μεταξύ τους, η Χαμάς και η Φατάχ, ενίοτε φανατικοί εχθροί, τώρα με κοινές θέσεις απέναντι στο Ισραήλ. Την ίδια ημέρα της ανακοίνωσης αυτής της συνεργασίας τους, διέκοψε η κυβέρνηση του Ισραήλ τις όποιες συνομιλίες, κρίνοντας τη συμμαχία ως απαράδεκτη.
Τι μας νοιάζει εμάς τι κάνουν αυτοί, εμείς έχουμε τα δικά μας;
Πρέπει να μας νοιάζει, διότι είμαστε πολύ κοντά, και οι Κύπριοι ακόμα κοντύτερα. Έχουμε και κοινά σημεία στα αρνητικά της οικονομίας μας με τους Παλαιστίνιους: η ανεργία είναι στα ίδια περίπου επίπεδα. Γύρω στο 27%. Επίσημα.
Έχουμε και έναν κοινό αρωγό: την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό μάλλον, μόνο του, δεν αρκεί για να επιβιώσουμε αξιοπρεπώς.