Σχεδόν πέντε μέρες στη Ρώμη. Καιρός αθηναϊκός, μόνο λίγη βροχή την Κυριακή. Ίσα για να καθαρίσουν οι δρόμοι στο κέντρο της πόλης και να αγριέψει η επιφάνεια του νερού στον Τίβερη (στην Αθήνα τα ποτάμια είναι μπαζωμένα προ πολλού, ο Κηφισός όταν αγρίευε έπνιγε ολόκληρες γειτονιές το ‘90). Ζέστη αρκετή, το κλίμα γλυκαίνει από το αεράκι που κατεβαίνει από τους εφτά λόφους που βρίσκονται εντός των τειχών (η πόλη του Περικλή είχε κι αυτή εφτά λόφους). Από το Κολοσσαίο μέχρι την πόλη του Βατικανού, όλη η περιοχή είναι διάσπαρτη με αρχαία μνημεία, εκκλησίες και πλατείες. Οι τελευταίες, εκ πρώτης όψεως άκρως τουριστικές, σε βαθμό που νομίζεις ότι φτιάχτηκαν αποκλειστικά για τους τουρίστες. Ειδικά αν δεν γνωρίζεις την ιστορία τους.
Piazza Navona, Piazza di Spagna, Piazza del Popolo, τις περνάς με ένα βλέφαρο. Πας για να πεις ότι πήγες- που δεν θα το πεις κιόλας. Σταθμός η Fontana di Trevi, αδύνατον να την αγνοήσεις. Όχι για να πετάξεις το κέρμα, να κάνεις την ευχή, να φωτογραφηθείς και να έχεις τη ψευδαίσθηση ότι κάποια στιγμή θα ξαναγυρίσεις. Αλλά γιατί το άγαλμα του Ποσειδώνα, με τους Τρίτωνες εκατέρωθεν, που συμβολίζουν τις δυο όψεις της θάλασσας, σε μαγνητίζει. Όπως και συ θα μαγνητίσεις τους Πακιστανούς που τραβούν Polaroid, αν σε ακούσουν να μιλάς ελληνικά. «Σ’αγαπάω κοίτα», «Μοναστηράκι», «Ομόνοια», κι ό,τι τους έρθει στη γλώσσα, δίχως σταματημό. Αυτό σημαίνει να νιώθεις σαν το σπίτι σου. Λαμπρή και σμιλεμένη μπροστά σου η αρχαία Ελλάδα, παγκοσμιοποιημένη κι άναρχη δίπλα στα αυτιά σου. Ηχώ απελπισίας. Πετάς κέρμα, αναρωτιέσαι αν η ευχή είναι σωστή, και κατευθύνεσαι προς το Testaccio.
Πάντα με πόδια. Πρώτον, γιατί η Ρώμη είναι μόνο για να την περπατάς. Να χάνεσαι στα στενά σοκάκια, εκεί που πεζοί, αυτοκίνητα, ποδήλατα και βέσπες γίνονται ένα. Κινητή παράνοια. Να τρως παγωτό και να χαζεύεις τα μικροσκοπικά καφέ, τις ανεξάρτητες μπουτίκ και τα μαγαζιά με αντίκες. Να κοιτάς το πλακόστρωτο και να νομίζεις ότι από κάπου θα ξεπηδήσει ο Ιούλιος Καίσαρας (εμείς τον έχουμε σε σαλάτα# ωμοφαγία), ο Μάρκος Αυρήλιος ή ο Κικέρωνας. Να μην ξέρεις που να πρωτοκοιτάξεις. Ενίοτε, θαρρείς ότι βολτάρεις στην Πλάκα. Ή στα κερκυραϊκά καντούνια. Θα σκουπίσεις τα δροσερά χείλη από το παγωτό, θα ρουφήξεις μια εσπρεσσιά, θα συνεχίσεις ανέμελος, θα φτάσεις στο μετρό. Κλειστό. Να κι ο δεύτερος λόγος που βασίζεσαι στα πόδια σου. Απεργίες, συνεχιζόμενες κι επαναλαμβανόμενες απεργίες. (Τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει…) Μετρό, τραμ, λεωφορεία, κλειστά σε εικοσιτετράωρη βάση.
Περιοχή Testaccio, απέναντι ακριβώς από το Trastevere, μία από τις πιο «διαφημισμένες» ρωμαϊκές γειτονιές, κυρίως για νυχτερινές, νεανικές αναζητήσεις. Ζωντανό, με πολύ κόσμο και μαγαζιά χωρίς υποδομές. Υπερφορτωμένο και βιαστικά αναπτυσσόμενο. Σαν τη γειτονιά του Ψυρρή, που πλέον αξίζουν μόνο οι πρωινές βόλτες. Αντίθετα, το Testaccio διατηρεί την προσωπική του αισθητική. Μελαγχολικό, ιδίως όταν διασχίζεις τον Τίβερη απόγευμα, σε προκαλεί να το εξερευνήσεις. Ανθισμένες αμυγδαλιές, σαν να κάνουν παρέλαση στο πεζοδρόμιο. Περιποιημένα περβάζια, είσοδοι σπιτιών διακοσμημένες με κάθε είδους γλάστρα, ελάχιστα καταστήματα, συνθήματα αγάπης γραμμένα στους ροζ τοίχους, τρατορίες ή ταβέρνες που δεν έχουν αγγλικούς καταλόγους, και το κυριότερο: δεν συναντάς τουρίστες!
Η αιώνια πόλη, από τη Villa Borghese ως τη γέφυρα Dell’ Industria, είναι πανέμορφη. Πραγματικά, υπάρχουν στιγμές που ζαλίζεσαι από την ομορφιά. Θες να τρέξεις, να ονειρευτείς, να ξεχαστείς, να αφήσεις όσα σε προβληματίζουν και να κάνεις καινούριες ευχές. Δεν μπορείς όμως να τρέξεις. Σε εμποδίζουν οι τουρίστες. Οι ορδές αμέτρητων τουριστών που έχουν φανερά αλλοιώσει το χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου. «Όταν είσαι στη Ρώμη, να συμπεριφέρεσαι όπως οι Ρωμαίοι», λέει μια παροιμία. Πράγμα που δεν ισχύει, αφού δεν συναντάς Ρωμαίους, για να ξέρεις πως συμπεριφερθείς. Όπως και στην Αθήνα. Που χάθηκαν οι Αθηναίοι, μαζί τους και το μέτρο.