Η επικαιρότητα δεν μπορούσε να είναι πιο ταιριαστή. Δυστυχώς. Την ώρα που ο πλανήτης παρακολουθεί καθηλωμένος στις τηλεοράσεις του τη δραματική σειρά «Chernobyl», στην οποία εξιστορείται –με τη βοήθεια της μυθοπλασίας πάντως– το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα όλων των εποχών, που συνέβη τον Απρίλιο του 1986 στην τότε ΕΣΣΔ φέρνοντας τον εφιάλτη της ραδιενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη, μια νέα αποκάλυψη για ένα πιθανό νέο ατύχημα έρχεται στο φως.
Και όπως και τότε, φαίνεται ότι οι Ρώσοι κράτησαν το συμβάν μυστικό.
Το κουβάρι των αποκαλύψεων άρχισε να ξετυλίγεται από ένα μυστηριώδες ραδιενεργό νέφος το οποίο ανιχνεύθηκε το φθινόπωρο του 2017, καθώς κινήθηκε στον ουρανό πολλών περιοχών του πλανήτη περνώντας και πάνω από την Ευρώπη.
Οπως αποκαλύπτουν τώρα σε δημοσίευμα τους οι λονδρέζικοι Times, το νέφος ξεκίνησε από μια πυρηνική εγκατάσταση στα Ουράλια και πιθανότατα προέκυψε από κάποια πυρκαγιά ή έκρηξη που συνέβη εκεί…
Την εκτίμηση αυτή κάνουν επιστήμονες που απορρίπτουν πλήρως την επίσημη γραμμή των ρωσικών Αρχών ότι το νέφος αυτό ήταν προϊόν της καταστροφής στην γήινη ατμόσφαιρα ενός διαστημικού δορυφόρου, που χρησιμοποιούσε για την λειτουργία του ραδιενεργό υλικό, σε συνδυασμό με ένα σπάνιο μετεωρολογικό φαινόμενο.
Η ομάδα των επιστημόνων που πραγματοποίησε την σχετική έρευνα, με δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) υποστήριξε ότι έχουμε ξεκάθαρα να κάνουμε με ένα πυρηνικό ατύχημα. Οι ερευνητές κάλεσαν δε εκ νέου τη Μόσχα να δώσει –έστω και καθυστερημένα– πληροφορίες για το τι συνέβη, τουλάχιστον για να προλάβουμε παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.
Τι συνέβη;
Ολα ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2017 όταν ένας σταθμός μέτρησης ραδιενέργειας στην Ιταλία κατέγραψε πολύ μεγάλη αύξηση στο ραδιενεργό ισότοπο ρουθήνιο 106. Τις επόμενες μέρες σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης ανακοίνωσαν παρόμοιες μετρήσεις, καθώς το ραδιενεργό νέφος είχε πλέον απλωθεί σε ολόκληρη την ήπειρο.
Τα υψηλότερα επίπεδα του ισοτόπου καταγράφηκαν τότε στην Ρουμανία. Οταν έγινε η ανακάλυψη, τα επίπεδα του ισοτόπου ήταν μεν υψηλά, αλλά όχι σε βαθμό τέτοιο που να προκαλείται ανησυχία για την δημόσια υγεία, όμως κανείς δεν μπορούσε να ξέρει αν το προηγούμενο διάστημα τα επίπεδα ήταν υψηλότερα και ελλείψει πληροφόρησης για το συμβάν που γέννησε το νέφος, η ανησυχία ήταν έντονη στην επιστημονική κοινότητα. Την τελευταία φορά που το συγκεκριμένο ισότοπο είχε κάνει την εμφάνιση του στην ατμόσφαιρα, ήταν μετά την πυρηνική καταστροφή στο Τσερνόμπιλ.
«Το ισότοπο αυτό παράγεται κατά την διαδικασία διάσπασης ουράνιου και πλουτώνιου. Αυτό σημαίνει ότι το ρουθήνιο 106 δημιουργήθηκε σε πυρηνικό εργοστάσιο. Αν υπήρχε κάποιο άλλο περιστατικό, θα εντοπίζαμε πάρα πολλά χημικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα στην ατμόσφαιρα. Το γεγονός ότι εντοπίστηκε μόλις ένα, σημαίνει ότι υπήρξε κάποιου είδους διαχωρισμός ουράνιου και πλουτώνιου και η πλέον προφανής εξήγηση είναι ότι το ισότοπο προήλθε από μια εγκατάσταση επεξεργασίας πυρηνικών αποβλήτων», δήλωσε ο Γκέοργκ Στεινχάουζερ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ανόβερο, που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Οπως σημείωσαν οι ερευνητές στη μελέτη, η κάθετη κατανομή του ισοτόπου στην ατμόσφαιρα υποδεικνύει την πηγή της προέλευσής του στο έδαφος και όχι στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Επιπλέον, δεν υπήρχαν αναφορές την επίμαχη χρονική περίοδο για χαμένους δορυφόρους, ενώ δεν είναι συνήθης επιλογή η χρήση ρουθηνίου στην λειτουργία των διαστημικών δορυφόρων.
- Διαβάστε: Τι είναι το ρουθήνιο
Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας μετεωρολογικά δεδομένα, κατάφεραν να χαρτογραφήσουν την πορεία του ραδιενεργού νέφους και διαπίστωσαν ότι ξεκίνησε από μια εγκατάσταση επεξεργασίας πυρηνικών αποβλήτων στα Νότια Ουράλια. Αν και όταν έφτασε στην Ευρώπη, το νέφος δεν ήταν επικίνδυνο για την δημόσια υγεία, εντούτοις δεν μπορεί κανείς να πει το ίδιο για τις γειτονικές στο εργοστάσιο περιοχές.
Οι ερευνητές τόνισαν επίσης ότι αποκλείεται οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο να μην αντιλήφθηκαν τι συνέβη ακόμη και αν υπήρξε απλά κάποια διαρροή, αφού η ραδιενέργεια θα πρέπει αρχικά να περικύκλωσε τις εγκαταστάσεις και άρα θα γινόταν ο εντοπισμός της από τα συστήματα μετρήσεων και ασφαλείας. Βέβαια, οι ερευνητές εκτιμούν ότι το νέφος προήλθε από πυρκαγιά ή έκρηξη, οπότε έπρεπε να υπάρξει αμέσως ενημέρωση για το συμβάν σε διεθνές επίπεδο.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την πηγή προέλευσης του νέφους. Οι Ρώσοι έπρεπε να είναι πιο ανοικτοί στην ενημέρωση και αυτό όχι για να μπορούμε να τους κατηγορήσουμε ή να τους ειρωνευτούμε, αλλά για να δούμε τι συνέβη και να κάνουμε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να μην ξανασυμβεί οπουδήποτε κάτι ανάλογο», σχολίασε ο Στεινχάουζερ.
Ο οργανισμός ατομικής ενέργειας της Ρωσίας Rosatom, σχολιάζοντας τη μελέτη, επέμεινε στην αρχική του θέση ότι δεν υπήρξε κανένα ατύχημα σε οποιαδήποτε από τις εγκαταστάσεις του και ότι αν είχε συμβεί κάποιο τέτοιο συμβάν θα είχε σημάνει συναγερμός και διαδικασία εκκένωσης του εργοστασίου αλλά και των γειτονικών κατοικημένων περιοχών, κάτι που δεν συνέβη.