Οκτώβρης 2013. Μαζί με τον Σταύρο Θεοδωράκη, και το team των Πρωταγωνιστών, ταξιδεύουμε στα Τίρανα. Στόχος, μια εκπομπή με πρωταγωνιστές τα παιδιά των μεταναστών, που μεγάλωσαν στην Ελλάδα αλλά επέστρεψαν, λόγω κρίσης, στην πατρίδα των γονιών τους. Σε αυτό το πλαίσιο και συνέντευξη με τον Edi Rama, νέο πρωθυπουργό. Δύο από τις ερωτήσεις είχαν να κάνουν με τα συγκεκριμένα παιδιά και με την ελληνική εθνική μειονότητα της Αλβανίας. Πάνω-κάτω, είπε ότι τα παιδιά αποτελούν την πιο ισχυρή «γέφυρα» που συνδέει πια τις δυο χώρες και περίπου το ίδιο και για την ελληνική μειονότητα.
Από αυτό ορμώμενος, καταθέτω λίγες σκέψεις για τις σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας στη νέα εποχή. Η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας, λοιπόν, αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας, πέραν των ιστορικών στιγμών που καλείται να διαχειριστεί με τεράστια σύνεση στο εσωτερικό της χώρας, έχει και αρκετές προκλήσεις εκτός αυτής. Και δεν εννοώ αυτές με την ΕΕ και τους εταίρους εκεί. Μια από τις «προκλήσεις» που καλείται να αντιμετωπίσει, που δεν έχει και λίγη σημασία, είναι οι σχέσεις με τους Αλβανούς γείτονες. Οι οποίες, τελευταία, αν δεν έχουν «τελματώσει», δεν βρίσκονται και σε άνθηση. Γιατί, ενώ η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου είχε όλη την καλή διάθεση, στην άλλη πλευρά βρισκόταν ο Σαλί Μπερίσα. Εθνικιστής, λαϊκιστής, αγύριστο κεφάλι. Τις ζημιές που προκάλεσε στη χώρα του όσο κυβέρνησε, μόνο εχθροί της θα μπορούσαν να προκαλέσουν. Πορεύτηκε στην εξωτερική του πολιτική, χωρίς επιθυμία προσέγγισης με την Ελλάδα και τη Σερβία. Τους δύο παραδοσιακούς γείτονες, αλλά ταυτόχρονα «δαιμονοποιημένους» από τον δικτάτορα Εnver Hoxha.
Έπειτα, όταν αυτός έφυγε και ανέλαβε ο Edi Rama, στην Ελλάδα ανέλαβε ο Αντώνης Σαμαράς. Που είχε όλα τα χαρακτηριστικά του Μπερίσα. Στην ίδια ή και σε ισχυρότερη «δόση». Ας σημειωθεί και ότι μιλάμε για έναν θρησκόληπτο πολιτικό, την ίδια ώρα που ο Edi Rama, παρά τις αγαστές σχέσεις με τους επικεφαλείς των τεσσάρων θρησκειών της χώρας, δηλώνει άθεος. Όχι πως αυτό έπαιξε κάποιο ρόλο, αλλά μπαίνει στην εξίσωση για συμπλήρωση της εικόνας.
Το μόνο σίγουρο είναι πως οι όποιες καλές σχέσεις ανάμεσα στις δυο κυβερνήσεις, δεν θα ήταν δυνατό να καλλιεργηθούν πάνω στην αθεΐα των δύο σημερινών πρωθυπουργών, αλλά στην απόλυτη ανάγκη της περιοχής για ειρήνη και συνεννόηση. Την ώρα που υπάρχουν «ανοιχτά» θέματα και από τις δυο πλευρές, υπάρχει και η απόλυτη ανάγκη αλλά και μεγάλες δυνατότητες συνεργασίας. Σε όλους τους τομείς. Που αν καθίσουν και συζητήσουν, με αμοιβαίο σεβασμό και «ανώδυνους» συμβιβασμούς, θα βρεθεί η κατάλληλη γλώσσα. Ακόμα και το ισχυρό «αγκάθι» του ΑΟΖ, ήρθε η ώρα να μπει πια στη «βιτρίνα». Με σεβασμό των κεκτημένων και των διεθνών κανόνων. Καλή πίστη χρειάζεται. Οι «γέφυρες» υπάρχουν ήδη, όπως αναφέραμε και στην αρχή. Είναι ανάγκη να ενισχυθούν. Αξίζουμε να ζήσουμε σε μεγαλύτερη ειρήνη, με μεγαλύτερη συνεργασία, με λιγότερη καχυποψία και από τις δυο πλευρές, με περισσότερη αλληλοκατανόηση. Μισό βήμα χρειάζεται και από τους δυο, για να «συναντηθούν» στον δρόμο του διαλόγου.