Ηταν μια φαινομενικά «αθώα» επιστολή του σλοβένου πρωθυπουργού προς τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Στην επιστολή ο Μίλος Τσεράρ υποστήριζε ότι η Ελλάδα είχε δεχθεί τεράστιο βάρος στα σύνορά της λόγω των προσφυγικών ροών και ότι γι’ αυτό και θα έπρεπε να στηριχτούν με περισσότερα μέσα και συνοριοφύλακες τα βόρεια σύνορα της με την ΠΓΔΜ. Επί της ουσίας, όπως αποδεικνύεται, ήταν η πρώτη δημόσια τοποθέτηση υπέρ ενός «τείχους» στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και υπέρ του Plan Β που προωθούν οι χώρες της ομάδας Βίσεγκραντ (V4) μαζί με την Αυστρία.
Από κει κι έπειτα η πορεία προς τον εγκλωβισμό χιλιάδων αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών στην Ελλάδα ήταν περίπου προδιαγεγραμμένη. Η Αυστρία και οι V4 έσπευσαν να στηρίξουν με κονδύλια, τεχνικά μέσα και συνοριοφύλακες την ΠΓΔΜ την ώρα που, όπως δηλώνουν δημοσίως υπουργοί της κυβέρνησης, στην Ελλάδα δεν έδωσαν ούτε… μία κουβέρτα.
Οι εικόνες που κάνουν τον γύρου του κόσμου από την Ειδομένη τα τελευταία 24ωρα ήταν τα «προσεχώς» των εξελίξεων για τα οποία και η Κομισιόν ετοιμάζεται με contingency plan. Η βόμβα έχει πλέον σκάσει και δεν είναι σίγουρο ότι η κατάσταση μπορεί πλέον να ελεγχθεί. Το επιβεβαίωσε την Τρίτη και η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Νατάσα Μπερτό, εκφράζοντας την ανησυχία της για ανθρωπιστική κρίση. Γι’ αυτό, όπως σημείωσε, «οι προσπάθειες της Επιτροπής επικεντρώνονται σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με προσωπικό της Επιτροπής να έχει σταλεί επί τόπου και κυρίως στην Ελλάδα, για να εντοπιστούν οι ανάγκες».
Υπήρξε και η προφορική δέσμευση προς τον Αλέξη Τσίπρα, υπό το άγρυπνο βλέμμα του αυστριακού καγκελαρίου Βέρνερ Φάιμαν, ότι τα σύνορα δεν θα κλείσουν πριν από την επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Αλλά η προφορική δέσμευση ήταν σκόνη στον άνεμο
Είχε προηγηθεί η εντατική προσπάθεια των χωρών της ομάδας Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία) σε πλήρη συντονισμό με την Αυστρία να προωθήσουν το Plan B, το οποίο επί της ουσίας μεταφέρει τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ. Το μέτωπο διευρύνεται τώρα με τη συμμετοχή των χωρών των δυτικών Βαλκανίων που σπεύδουν να μετάσχουν στη Διάσκεψη που οργανώνουν την Τετάρτη στη Βιέννη οι αυστριακοί υπουργοί Εσωτερικών και Εξωτερικών για συντονισμό δράσεων στο Προσφυγικό. Για ακόμη μια φορά χωρίς να ενημερωθεί ή να προσκληθεί η Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν ενημερώθηκε επίσης για την συνάντηση την περασμένη Πέμπτη στο Ζάγκρεμπ των αρχηγών Αστυνομίας της Αυστρίας, της ΠΓΔΜ, της Σερβίας, της Κροατίας και της Σλοβενίας να οργανώνουν από κοινού την καταγραφή των προσφύγων που φθάνουν στην ΠΓΔΜ και την απευθείας μεταφορά τους στην Αυστρία.
Αυτό παρόλο που οι αξιωματούχοι της Κομισιόν και οι ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όμνυαν στην ανάγκη να προωθηθούν κοινές ευρωπαϊκές λύσεις. Υπήρξε και η προφορική δέσμευση προς τον Αλέξη Τσίπρα (υπό το άγρυπνο βλέμμα του αυστριακού καγκελαρίου Βέρνερ Φάιμαν) ότι τα σύνορα δεν θα κλείσουν πριν από την επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ (στις 6 ή στις 7 Μαρτίου). Αλλά η προφορική δέσμευση ήταν σκόνη στον άνεμο. Οπως και οι ευσεβείς πόθοι ότι ακόμη μπορεί να αναζητηθεί κοινή ευρωπαϊκή λύση. Το απέδειξε ο χλιαρός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε από τους Ευρωπαίους το μείζον – μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες – ζήτημα της λειτουργίας των hotspots και των κέντρων κράτησης στην Ελλάδα. Το προσπέρασαν, προφανώς αντιλαμβανόμενοι ότι το κλείσιμο των συνόρων είναι πλέον αναπόφευκτο.
Το ίδιο φαίνεται να αντιλαμβάνεται και η κυβέρνηση. Το υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε ήδη σε διαβήματα στο αυστριακό υπουργείο Εξωτερικών και στην πρεσβευτή της Αυστρίας στην Αθήνα, ενώ ο Νίκος Κοτζιάς σε δήλωσή του χαρακτηρίζει «μη φιλική ενέργεια» που παραβιάζει το πνεύμα και το γράμμα των ευρωπαϊκών συνθηκών. Στο ίδιο κλίμα φαίνεται να κινήθηκε και η επικοινωνία του Αλέξη Τσίπρα με τον προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μαρκ Ρούτε. Οι πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα ότι και η ολλανδική Προεδρία και η Κομισιόν είναι ενοχλημένες από την αυστριακή πρωτοβουλία.
Μόνο η Ανγκελα Μέρκελ επιμένει αυτή τη στιγμή στην ευρωπαϊκή λύση και το βράδυ της Δευτέρας εξέφρασε την πεποίθηση ότι στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής με την συμμετοχή και της Τουρκίας θα βρεθεί λύση. Ομως, η καγκελάριος δέχεται πιέσεις από παντού και στον συνασπισμό της υπάρχουν πολλές γραμμές, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του γερμανού υπουργού Εσωτερικών Τόμας Ντεμεζιέρ ότι αν δεν βρεθεί λύση εντός δύο εβδομάδων, η Σένγκεν θα πρέπει να προστατευθεί «σε κάποια άλλα σύνορα». Στο μεταξύ, δεν θα είναι μόνο οι Αυστριακοί δεξιοί αυτοί που θα βλέπουν την ακροδεξιά να καλπάζει και θα επιχειρούν να διασώσουν με όλα τα μέσα τα δημοσκοπικά τους ποσοστά.