Πρώτα ήταν η ομάδα των «53+» (δηλαδή Ευκλείδης Τσακαλώτος και λοιποί) που συνιστούσαν τρόπον τινά την εσωκομματική αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ, επικρίνοντας άλλοτε ανοιχτά και άλλοτε ιδιωτικά στρατηγικές της ηγεσίας, δηλαδή του Αλέξη Τσίπρα.
Τώρα όμως αυτή η κίνηση διευρύνεται, μπολιάζεται με άλλα παλαιά και προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που κατέθεσαν και κείμενο στο Πολιτικό Συμβούλιο, με αντικείμενο τη «δημοκρατική λειτουργία» του κόμματος και τις πρωτοβουλίες που πρέπει να παρθούν το επόμενο διάστημα, δηλαδή εν όψει και του συνεδρίου που επρόκειτο να έχει γίνει εδώ και καιρό, αλλά λόγω μιας γενικευμένης αναβλητικότητας και βεβαίως λόγω Covid-19 δεν έχει γίνει ακόμα.
Η πρωτοβουλία πήρε το όνομα «Ομπρέλα» και το κείμενο «Μανιφέστο της Ομπρέλας». Πρόκειται κατ΄ουσίαν για τη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως μιας νέας κίνησης εντός του ΣΥΡΙΖΑ: για πρώτη φορά οι «53+» του κ. Τσακαλώτου συμπορεύονται επίσημα με στελέχη όπως ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, οι πρώην γραμματείς της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Βίτσας και Πάνος Σκουρλέτης, αλλά και οι πρώην υπουργοί Νίκος Φίλης, Θοδωρή Δρίτσας και Τασία Χριστοδουλοπούλου (επίσης συνυπογράφουν στελέχη όπως η Εφη Καλαμαρά, η Κατερίνα Κνήτου, ο Πάνος Λάμπρου και η Ράνια Σβίγγου).
Κατά την «Εφημερίδα των Συντακτών», το κείμενο της πρωτοβουλίας «σημάδεψε» μεν, αλλά «θετικά όπως συνομολογείται από όλα τα μέρη» τη συνεδρίαση του ΠΣ του ΣΥΡΙΖΑ. Στο ρεπορτάζ του Δημήτρη Τερζή αναφέρεται ότι το μανιφέστο της Ομπρέλας (ένα κείμενο 22 σελίδων και σχεδόν 9.000 λέξεων) είναι «προσεκτικά» γραμμένο, «προφανώς για τον φόβο των Ιουδαίων και της παρερμηνείας από κάποιους ότι επιθυμεί να προκαλέσει εσωκομματικό ζήτημα στον ΣΥΡΙΖΑ σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο».
Ωστόσο το γεγονός και μόνο ότι υπάρχει μια νέα ομαδοποίηση —με ιδεολογικούς ταγούς όπως ο κ. Βούτσης και ο κ. Φίλης, πρώην γραμματείς και βεβαίως τον κ. Τσακαλώτο, πρώτο σε σταυρούς βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ—δεν μπορεί να είναι αμελητέο, εν όψει συνεδρίου στο οποίο υποτίθεται ότι ο κ. Τσίπρας θα εδραιώσει τη μετάλλαξη του κόμματος. Ούτε αμελητέο μπορεί να είναι το γεγονός ότι στο κατά τα άλλα «προσεκτικά γραμμένο» κείμενο υπάρχουν κάποιες έμμεσες αλλά σαφείς αιχμές για τον τρόπο που έχει πορευτεί ως τώρα η ηγεσία της Κουμουνδούρου:
«Η δημοκρατική λειτουργία δεν είναι κάποιο φετίχ, αλλά ταυτοτικό στοιχείο ενός κόμματος της Αριστεράς. Οφείλουμε να αναδεικνύουμε διαρκώς την υπεροχή των συλλογικών δημοκρατικών κομματικών λειτουργιών και της δημιουργικής κουλτούρας διαλόγου, αντί του “κυνηγιού μαγισσών”, της δαιμονοποίησης της όποιας άλλης άποψης και της εκφώνησης προσωπικών ηγετικών θέσεων και παρεμβάσεων»
«Κρίσιμο θέμα που δεν έχει απαντηθεί επαρκώς είναι το “πολιτικό ύφος” της αντιπολίτευσης που θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ: πρέπει να είναι κανόνας η αυστηρή προσήλωση, σε αντιπαράθεση και με το παλαιό πολιτικό σύστημα, στα ζητήματα ύφους και ήθους τόσο της αντιπολίτευσης όσο και της μελλοντικής διακυβέρνησης. Μια ανομολόγητη, επιφανειακή και πολωτική ρητορική που υπακούει στην επικοινωνία ως προτεραιότητα, ιδιαίτερα σε θέματα που δεν είναι κρίσιμα για την κοινωνία και τις ανάγκες του κόσμου της εργασίας, δεν διαμορφώνει εναλλακτικό σχέδιο για διακυβέρνηση».
«Πρέπει να παρθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να αρθεί το τοξικό κλίμα, που σε έναν βαθμό διχάζει τις προσυνεδριακές συζητήσεις με πλαστά διλήμματα, όπως π.χ. “ποιοι θέλουν και ποιοι δεν θέλουν τη διεύρυνση”, “ποιοι υπονομεύουν τον πρόεδρο”, “αν γίνεται αμήχανη και ασθενική αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη”, “το κόμμα του 3% σε αντιπαράθεση με εκείνο του 33%”. Να οικοδομηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και συνευθύνης. Προϋπόθεση είναι η συλλογική λειτουργία του κόμματος, η καταπολέμηση των προσωπικών στρατηγικών και των ιδιοτελών συμπεριφορών»…
Σύμφωνα με την κομματική γραμμή ενημέρωσης, το κείμενο παραδόθηκε στον κ. Τσίπρα το βράδυ της Πέμπτης και ο ίδιος το χαρακτήρισε «καλοδεχούμενο», υπογραμμίζοντας πως, παρά τις όποιες επιμέρους διαφωνίες, θα συμβάλει στον προγραμματικό διάλογο και αναμένει ανάλογες παρεμβάσεις και από άλλες πλευρές του κόμματος.
Αυτή είναι μια θετική ανάγνωση για όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο καιρό στον ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο εν όψει συνεδρίου που κάποτε θα γίνει (άραγε πριν τις… επαπειλούμενες εκλογές;) αλλά και εν μέσω δημοσκοπικής καθήλωσης του κόμματος στα επίπεδα λίγο πάνω από το 20% (πολύ μακριά από την εκλογική επίδοση του 31,53% το 2019). Είναι μια εικόνα ενός δημοκρατικού κόμματος που καλοδέχεται όλες τις απόψεις, μολονότι για παράδειγμα υπάρχει πάντα η «απειλή» της Ζανέτ Τσίπρα που θα ξιφουλκήσει και θα ζητήσει παραιτήσεις όταν κάποιος αμφισβητήσει τον αδελφό της.
Κατά «Τα Νέα» εξάλλου η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει περισσότερο «κινούμενη άμμο».
Στο ρεπορτάζ του Δημήτρη Ν. Μανιάτη επισημαίνεται ότι και μια άλλη τάση έκανε την εμφάνιση της στον ΣΥΡΙΖΑ, της οποίας ηγούνται οι Πάνος Ρήγας, Αντώνης Κοτσακάς και Νίκος Σκορίνης.
Γράφει χαρακτηριστικά:
«Η εβδομάδα που μας πέρασε είχε την εμφάνιση μιας ακόμη τάσης (ρεύματος για την ακρίβεια), στελεχών και μελών με κείμενο και με εσωτερικά και εξωτερικά μηνύματα. Αποσχισθέντες από την πάλαι Κίνηση Μελών, οι προεδρικοί Κοτσακάς – Ρήγας – Σκορίνης και πολλοί ακόμη ίδρυσαν τη ΡΕΝΕ (Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα) με διάθεση υπέρβασης των τάσεων και σύνθεσης της πληθυντικής Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας. Από το στενό επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα όλα αυτά δεν περνούν απαρατήρητα»…
Για όσους μπερδεύονται από τα πολλά ονόματα, ο κ. Κοτσακάς είχε εκλεγεί πρώτος σε σταυρούς στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ πριν δύο χρόνια, μολονότι είχε υπάρξει «υπαρχηγός» του συστήματος Ακη Τσοχατζόπουλου στο ΠΑΣΟΚ και υπουργός των κατά τα άλλα μισητών κυβερνήσεων Σημίτη. Ή μήπως είχε εκλεγεί πρώτος σε σταυρούς χάρη σε όλα αυτά;