Τελικά η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να καταθέσει ένα Σχέδιο Προϋπολογισμού κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των προεκλογικών εξαγγελιών των δύο λαϊκιστικών κομμάτων που την απαρτίζουν.
Του Σαλβίνι η Λέγκα πίεσε, του Ντι Μάιο τα Πέντε Αστέρια… έφεξαν και τα ελλείμματα… γλίστρησαν προϋπολογισμένα στο 2,4% για μία τριετία, αρχίζοντας από το 2019.
Πρόκειται για αύξηση κάθε άλλο παρά αμελητέα για τα δημόσια οικονομικά, που αψηφά τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ενδέχεται να πυροδοτήσει αύξηση του υψηλότατου ιταλικού δημοσίου χρέους (ανέρχεται στο 130% του ΑΕΠ). Και κατά κάποιον τρόπο συνιστά σοκ.
Η ενέργεια των Σαλβίνι – Ντε Μάιο πέρα από τις επιπτώσεις που σίγουρα θα έχει στο δημόσιο χρέος της Ιταλίας και γενικώς στο οικονομικό επίπεδο, ίσως επιταχύνει και τις εξελίξεις και στην επιρρεπή σε απότομες μεταβολές πολιτική σκηνή της γειτονικής μας χώρας.
Το τελικό κείμενο του Προϋπολογισμού του ιταλικού κράτους αναμένεται να είναι έτοιμο έως τις 15 Οκτωβρίου, ωστόσο οι πανηγυρισμοί των λαϊκιστών (κυβερνητικών και λαού) άρχισαν ήδη όπως φαίνεται και από το βίντεο όπου διακρίνεται ο Ντι Μάιο να ανακράζει περιχαρής: «Το διαπράξαμε!»…
Ο Τρία υπέκυψε στους δύο
Στην προειλημμένη, όπως φάνηκε, ριψοκίνδυνη απόφαση των δύο κυβερνητικών συνεταίρων δεν αντιστάθηκε ο τεχνοκράτης υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία, παρά τις φήμες που τον ήθελαν πιο συγκρατημένο, υποστηρικτή της χαλιναγώγησης του ελλείμματος κάτω από το 2%, και τελικά ενέδωσε. Το μέλλον θα δείξει αν θα καταστεί συνένοχος μιας καταστροφής, πρωτίστως για το λαϊκό εισόδημα υπέρ του οποίου υποτίθεται ότι αυτός ο Προϋπολογισμός θα φουσκώνει για μία τριετία από ελλείμματα.
Πάντως, αμέσως μετά το κυβερνητικό σάλπισμα για παροχές, φυσιολογικότατα ήχησαν οι καμπάνες των αγορών αλλά και η σειρήνα συναγερμού της ΕΕ (μέσω του αρμόδιου επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί και του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι).
Οι… κατεδαφίσεις στο Χρηματιστήριο του Μιλάνου και η άνοδος των σπρεντ σήκωσαν σκόνη: απώλειες 4,64% στις 20.516 μονάδες έφθασε να καταγράφει ο μιλανέζικος δείκτης το μεσημέρι της Παρασκευής, παρασυρόμενος πτωτικά από τους τραπεζικούς τίτλους, ενώ η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών ομολόγων διαμορφώθηκε στις 276 μονάδες βάσης, με την απόδοση 10ετών ομολόγων στο 3,22%.
Σαλβίνι: Σας εκπολιτίζουμε!…
Ο υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι αντικρίζοντας το μετασεισμικό τοπίο περιορίστηκε να δηλώσει ότι «οι αγορές πρέπει να χωνέψουν ότι αυτός θα είναι ο Προϋπολογισμός μας», ενώ χαρακτήρισε το κυβερνητικό πλάνο για τα δημόσια οικονομικά «βήμα προς τον πολιτισμό».
«Θεωρούμε ότι εργαζόμαστε για την ανάπτυξη της χώρας, για να δώσουμε πίστη, ελπίδα, ενέργεια και εργασία» είπε.
Ταγιάνι: Στρέφεστε κατά του λαού
Η απάντηση ήρθε από έναν άλλον Ιταλό, και μάλιστα «πληρωμένη»: ο Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε απερίφραστα ότι ο Προϋπολογισμός των λαϊκιστών «στρέφεται κατά των πολιτών, δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας και πλήττει τις αποταμιεύσεις των Ιταλών».
«Ανησυχώ πολύ για ό,τι συμβαίνει στην Ιταλία» είπε. «Τα σχεδιαζόμενα μέτρα θα δημιουργήσουν πολλά προβλήματα στον ιταλικό βορρά χωρίς να λύσουν προβλήματα στον νότο».
Μοσκοβισί: Χρέος σημαίνει φτώχεια
Στο ίδιο πνεύμα ήταν το σχόλιο του Μοσκοβισί: «Θέλω να συνεχίσω τον διάλογο με τις ιταλικές αρχές, ο σεβασμός των κανόνων δεν είναι για εμάς, είναι για αυτούς. Οταν μια χώρα χρεώνεται, φτωχαίνει. Αν ο ιταλικός λαός συνεχίσει να χρεώνεται, τι θα συμβεί; Τα επιτόκια θα αυξηθούν και η εξυπηρέτηση του χρέους θα κοστίσει περισσότερο. Κάθε ευρώ επιπλέον χρέος είναι ένα ευρώ λιγότερο για αυτοκινητοδρόμους, σχολεία, κοινωνική δικαιοσύνη».
Ο επίτροπος τόνισε, ωστόσο, ότι δεν επιθυμεί μια αναμέτρηση με την Ιταλία για τον Προϋπολογισμό της: «Οι κυρώσεις είναι θεωρητικά εφικτές, προβλέπονται στις συνθήκες, αλλά οι κυρώσεις δεν είναι στο πνεύμα μου και δεν υπήρξαν ποτέ. Οι κανόνες πρέπει να γίνονται σεβαστοί, και οι κανόνες αυτοί δεν είναι ανόητοι. Εάν το χρέος αυξηθεί, δημιουργούμε μια ασταθή κατάσταση».
Ντι Μάιο: Να οι επενδύσεις!…
Ο Πεντάστερος Λουίτζι Ντι Μάιο, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εργασίας-Βιομηχανίας, είπε ότι η ιταλική κυβέρνηση «δεν θέλει καβγάδες με την Ευρώπη», αλλά «διάλογο με τους μεγάλους επενδυτές» και θεώρησε την παρέμβαση Μοσκοβισί «μέρος αυτού του διαλόγου». Προσπάθησε να γίνει πιστευτός λέγοντας ότι δεν ανησυχεί για τις ζημιές στο χρηματιστήριο του Μιλάνου και την άνοδο των σπρεντ, ενώ διαβεβαίωσε ότι μέσα στο 2,4% περιέχονται επενδύσεις 15 δισ. ευρώ, υπάρχει το μεγαλύτερο επενδυτικό σχέδιο που είχε ποτέ η Ιταλία».
Οι συνέπειες σε επίπεδο ΕΕ
Οι Ευρωπαίοι έχουν δύο τρόπους για να καταφέρουν κάποιο σοβαρό πλήγμα στην ιταλική ανταρσία, χωρίς να διακινδυνεύσουν μεγάλα ρήγματα στο οικοδόμημά τους.
Ο ένας είναι να απορρίψουν το τελικό κείμενο του Προϋπολογισμού – κάτι πρωτοφανές αν το κάνουν. Στην περίπτωση αυτή ο Προϋπολογισμός επιστρέφει στην ιταλική Βουλή με αίτημα για σύνταξη νέου κείμενου, εντός τριών εβδομάδων, προς επανεξέτασή του από την Κομισιόν.
Αυτή η επιλογή πιθανόν να κοστίσει σε «εθνικοαπελευθερωτική» ρητορεία από πλευράς Ιταλών και σε έξαψη του ενδιαφέροντος των αγορών για ευκαιριακό τζόγο με το ευρώ.
Ο δεύτερος είναι η εκκίνηση της διαδικασίας για παράβαση της ρήτρας περί υπερβολικού ελλείμματος, η οποία πυροδοτεί αύξηση του χρέους.
Για το πρακτορείο Bloomberg πάντως «η Ιταλία θέτει σε κίνδυνο το ευρωπαϊκό εγχείρημα», αφού «οι νέοι λαϊκιστές ηγέτες της Ιταλίας φαίνεται να εμμένουν στο πρόγραμμα που τους έφερε στην εξουσία». Ωστόσο το Bloomberg αισιοδοξεί με έναν περίεργο τρόπο: «Η σκληρή πραγματικότητα μπορεί να αναγκάσει την Ιταλία να ακολουθήσει τον δρόμο της σύνεσης. Οι ειδήσεις των κυβερνητικών σχεδίων για τον προϋπολογισμό αύξησαν ήδη το κόστος δανεισμού της Ιταλίας. Το μόνο που μπορεί να ελπίζει κανείς είναι ότι θα λογικευτούν».
Αλλά το Bloomberg έχει και ένα μήνυμα για τις Βρυξέλλες: ««Αν η Ιταλία απομακρυνθεί από την πορεία καταστροφής, οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να τη διευκολύνουν» γράφει. «Μπορούν να εστιάσουν λιγότερο στους δημοσιονομικούς κανόνες και περισσότερο στο να διασφαλίσουν ότι η Ιταλία χρησιμοποιεί καλύτερα τους πόρους, λόγου χάρη αυξάνοντας τις δημόσιες επενδύσεις που έχουν συνθλιβεί από την αρχή της ύφεσης, παρά δίνοντας περισσότερα στους συνταξιούχους».