Σε πολιτικά αχαρτογράφητα νερά εισέρχεται η Βρετανία μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που έκρινε εκτός νόμου («unlawful») την απόφαση της κυβέρνησης Τζόνσον να κλείσει το Κοινοβούλιο για πέντε εβδομάδες.
Εκνομη, για την ακρίβεια, ήταν η συμβουλή του Τζόνσον προς τη βασίλισσα να διακοπεί η λειτουργία της Βουλής («prorogation») λίγες εβδομάδες πριν από την καθορισμένη ημερομηνία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός παραπλάνησε τη βασίλισσα, πράγμα που θα έχει επιπτώσεις και για τον ίδιο – μπορεί να «σταθεί» πολιτικά πρωθυπουργός που ψευδόμενος ίσως παραπλάνησε τη βασίλισσα;
Η απόφαση των 11 δικαστών ήταν ομόφωνη, κάτι για το οποίο όλοι συμφωνούν ότι ήταν τεράστια έκπληξη. Σε κάθε περίπτωση, το ότι όλοι οι δικαστές συντάχθηκαν με την κυβέρνηση ήταν ένα πολύ μεγάλο πλήγμα για αυτήν.
Η δικαστής Μπρέντα Χέιλ, πρόεδρος του δικαστηρίου που εκφώνησε την απόφαση, αναφέρθηκε πρώτα στα πραγματικά περιστατικά και το αίτημα που είχε καταθέσει η Τζίνα Μίλερ, μία από τις πιο μαχητικές ακτιβίστριες υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ.
Αρχικά, το ανώτερο δικαστήριο στην Αγγλία απέρριψε το αίτημα προσφυγής κατά της απόφασης της κυβέρνησης, έπειτα όμως, ανώτατο δικαστήριο στη Σκωτία θεώρησε ότι προσφυγή είναι βάσιμη. Οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου έκριναν ότι είναι νομικά βάσιμη η προσφυγή.
Και οι 11 δικαστές έκριναν ότι η παύση λειτουργίας του Κοινοβουλίου ήταν έκνομη και μάλιστα για τόσο μεγάλο διάστημα (πέντε εβδομάδες). Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον δεν δικαιολόγησε τη διάρκεια της παύσης.
Το Κοινοβούλιο εμποδίστηκε από την άσκηση του ελέγχου επί της εκτελεστικής εξουσίας. Αυτή η αρχή υπονομεύεται με την παύση της λειτουργίας του Κοινοβουλίου, τονίζουν οι δικαστές.
Η επίπτωση, κατέληξε η απόφαση, στα θεμελιώδη συστατικά της δημοκρατίας ήταν ακραία («extreme»). Η παύση λειτουργίας εμπόδισε τη λειτουργία του Κοινοβουλίου.
Καταλήγοντας το δικαστήριο αναφέρει ότι η απόφαση ήταν «έκνομη και άκυρη».
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα;
Η σύγκληση της Βουλής πρέπει να είναι άμεση τόνισε ο Τζον Μπέρκοου, ο πρόεδρος του σώματος εναντίον του οποίου πνέουν μένεα οι Τόρις για τη στάση του. Και πράγματι: συγκάλεσε το σώμα για το πρωί της Τετάρτης.
Η κυβέρνηση Τζόνσον, όπως είχε αφήσει να διαφανεί από τα έγγραφα που είχε καταθέσει στο δικαστήριο, είχε τρεις επιλογές σε περίπτωση που έχανε:
Πρώτη περίπτωση ήταν να παραταθεί η παύση λειτουργίας με σύννομο τρόπο ως τις 14 Οκτωβρίου. Η δεύτερη ήταν η εκ νέου σύγκληση της Βουλής, αλλά θα χρειάζονταν «εκτεταμένες αλλαγές» για τον λόγο της βασίλισσας με το άνοιγμα της βουλευτικής περιόδου.
Η τρίτη περίπτωση ήταν να κηρύξουν οι δικαστές έκνομη την παύση, αλλά και πάλι η κυβέρνηση θα αναζητούσε τρόπο για μια νέα παύση.
Φυσικά, αν δικαιωνόταν η κυβέρνηση τίποτα δεν θα άλλαζε ως τις 14 Οκτωβρίου.
Εν τω μεταξύ ο επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν είπε ότι ο πρωθυπουργός πρέπει να παραιτηθεί «και να γίνει ο πρωθυπουργός συντομότερης θητείας στην ιστορία». Η απόφαση του Τζόνσον ήταν δείγμα «περιφρόνησης για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου».