Οι ισπανικές αρχές εξακολουθούν το μακάβριο έργο της ανασκαφής μαζικών τάφων με τις σορούς των θυμάτων του καθεστώτος του δικτάτορα Φράνκο από τα χρόνια του ισπανικού εμφυλίου.
Αρχαιολόγοι εργάζονται πυρετωδώς για να καταγράψουν όλα τα αντικείμενα που βρίσκουν στους μαζικούς τάφους, καθώς βάσει ενός ισπανικού νόμου, όσα αντικείμενα δεν βρίσκουν τον κάτοχό τους, πρέπει να θαφτούν ξανά.
Τρεις αρχαιολόγοι έγραψαν επιστολή με την οποία ζητούν την αλλαγή της νομοθεσίας, ώστε να διατηρηθούν τα αντικείμενα, τα οποία πλέον αποτελούν κομμάτι της ισπανικής Ιστορίας και προτείνουν να εκτίθενται σε μουσεία και να γίνουν αντικείμενο επιστημονικής έρευνας, καθώς μπορούν να δώσουν στοιχεία για τα θύματα της δικτατορίας και την εποχή τους.
Οι επιστήμονες εργάζονται στο νεκροταφείο της Πατέρνα στην επαρχία της Βαλένθια, όπου 2.237 αιχμάλωτοι του καθεστώτος εκτελέστηκαν και θάφτηκαν σε μαζικούς τάφους, σε ένα διάστημα 17 ετών μετά το τέλος του εμφυλίου, το 1939.
Τα πτώματα έμειναν στους τάφους για 60 χρόνια. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η σοσιαλιστική κυβέρνηση αναζητεί μαζικούς τάφους σε όλη τη χώρα και πραγματοποιεί εκσκαφές για να βρεθούν τα λείψανα των θυμάτων.
Το 2012, αρχαιολόγοι άρχισαν να ανοίγουν τους 27 μαζικούς τάφους που βρήκαν στο συγκεκριμένο νεκροταφείο και βρήκαν 1.163 θύματα. Μαζί βρέθηκαν και εκατοντάδες προσωπικά τους αντικείμενα, ρολόγια, χτένες, πίπες, οδοντόβουρτσες και άλλα σημαντικά στοιχεία, που χρησιμοποιούνται για να αναγνωρίσουν τα θύματα και τους θύτες. Για παράδειγμα, γράφουν οι Times, οι σφαίρες που σκότωσαν τα θύματα, πολλές φορές αποδεικνύουν ποιες ομάδες ασφαλείας τους εκτέλεσαν.
Χάρη στα επίπεδα υγρασίας στο χώμα της περιοχής και στην παρουσία ασβεστίου, οι ειδικοί κατάφεραν να βρουν σχεδόν άθικτα τα ρούχα των θυμάτων, βάσει των οποίων καταλαβαίνουν την κοινωνική θέση, το επάγγελμα και το φύλο των θυμάτων.
Τους αρχαιολόγους συγκλόνισε ιδιαίτερα ένα σημείωμα που βρήκαν σε ένα κομμάτι χαρτί μέσα σε ένα μπουκάλι, σε έναν τάφο: «Το όνομά μου είναι Μανουέλ Λουέσμα Μασία. Εκτελέστηκα στις 29-12-1942, στις 7:30 το πρωί. Αφήνω πίσω μου τρία παιδιά».