Η έρημος Ατακάμα στη Χιλή είναι γνωστή ως το πιο άνυδρο σημείο της Γης αλλά και το πιο ιδανικό σημείο αστρονομικών παρατηρήσεων για αυτό και φιλοξενούνται εκεί πολλά μεγάλα και ισχυρά τηλεσκόπια.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η ιστοσελίδα Ecowatch, στην Ατακάμα σχηματίζονται τα τελευταία χρόνια νέοι λόφοι οι οποίοι δεν αποτελούνται όμως από άμμο αλλά από… ρούχα. Η έρημος έχει μετατραπεί σε μια τεράστια χωματερή στην οποία απορρίπτονται τα ρούχα της αποκαλούμενης «γρήγορης μόδας» (fast fashion) που έμειναν στα ράφια των καταστημάτων. Με τον όρο γρήγορη μόδα περιγράφονται τα χαμηλού κόστους ρούχα και αξεσουάρ που παραπέμπουν σε προϊόντα γνωστών σχεδιαστών και επιλογές πολλών διάσημων προσώπων.
Το τηλεοπτικό δίκτυο Aljazeera αναφέρει ότι 59 χιλιάδες τόνοι ρούχων γρήγορης μόδας που δεν πωλούνται σε ΗΠΑ και Ευρώπη κατευθύνονται στο λιμάνι Iquique που αποτελεί ένα σημείο ελεύθερου εμπορίου στη Λατινική Αμερική. Όποια από τα ρούχα αυτά δεν μετακινούνται από εκεί είτε νόμιμα είτε μέσω λαθρεμπορίου στο εσωτερικό της Χιλής ή σε άλλες χώρες μετατρέπονται σε ένα μεγάλο όγκο σκουπιδιών.
Το πρόβλημα είναι ότι για τα ρούχα αυτά δεν έχει κανείς την ευθύνη και κανείς δεν αναλαμβάνει το κόστος καταστροφής ή διαχείρισης τους. Μέχρι σήμερα είχε αποκαλυφθεί η σκοτεινή πλευρά της βιομηχανίας ένδυσης όσον αφορά την χρησιμοποίηση παιδιών στα εργοστάσια παραγωγής ρούχων και τις γενικότερες κακές συνθήκες εργασίας εκεί. Δεν έχει όμως αναδειχθεί στο σύνολο του ο αρνητικός αντίκτυπος των ρούχων στο περιβάλλον.
Αθόρυβος «υπερμολυντής»
Από την μια πλευρά είναι οι απίστευτα μεγάλες ποσότητες νερού που απαιτούνται για τη δημιουργία ρούχων. Υπολογίζεται ότι για ένα τζιν παντελόνι απαιτείται χρήση 7,5 χιλιάδων λίτρων νερού. Επίσης γνωρίζουμε ότι σε εργοστάσια παραγωγής ρούχων στη νοτιοανατολική Ασία οι υπεύθυνοι ξεφορτώνουν μεγάλες ποσότητες των επικίνδυνων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στο σύστημα ύδρευσης με αποτέλεσμα οι χημικές ουσίες να περνούν και σε ζώα όπως οι αγελάδες και να εμπεριέχονται στη συνέχεια στο γάλα που παράγουν.
Επιπλέον τα ενδύματα χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να γίνει βιοδιάσπαση τους ενώ παράλληλα περιέχουν διαφόρων ειδών χημικές ουσίες η διαρροή των οποίων στο περιβάλλον είναι επικίνδυνη. Για αυτό τον λόγο οι δημόσιες και οργανωμένες χωματερές δεν δέχονται να παραλαμβάνουν ενδύματα ως σκουπίδια. Επιπλέον έχει διαπιστωθεί ότι από την πλύση των ρούχων στα οικιακά πλυντήρια διαρρέονται περί τους 500 χιλιάδες τόνοι μικροινών στις θάλασσες και τους ωκεανούς ετησίως μολύνοντας τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς πρόκειται για μόλυνση ισοδύναμη με διαρροή τριών εκατ. βαρελιών πετρελαίου στη θάλασσα.
Όπως είναι ευνόητο η ύπαρξη μιας χωματερής που υποδέχεται δεκάδες χιλιάδες τόνους ρούχων ετησίως αποτελεί πολύ σοβαρό πρόβλημα σε ευρύτερο και όχι μόνο τοπικό επίπεδο αφού οι τοξικές ουσίες περνούν στην ατμόσφαιρα μέσω της καύσης των ρούχων ή στο υπέδαφος καθώς διασπώνται.
Όταν γίνεται κουβέντα για τομείς που μολύνουν πολύ το περιβάλλον το μυαλό των περισσότερων πηγαίνει στις βιομηχανίες των μεταφορών, των τροφίμων και της ενέργειας ενώ στην πραγματικότητα η βιομηχανία της μόδας βρίσκεται στη δεύτερη θέση των πιο ρυπογόνων τομέων στον κόσμο πίσω μόνο από αυτή της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Το πρόβλημα διογκώνεται παράλληλα με την αύξηση της αγοράς ρούχων. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας McKinsey ο μέσος καταναλωτής αγόραζε το 2014 60% περισσότερα ρούχα από το 2000 γεγονός που έχει ως επακόλουθο την τεράστια αύξηση της παραγωγής ρούχων άρα και την αύξηση των ενδυμάτων που καταλήγουν στις χωματερές.
Η λύση που προτείνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι να υπάρξει μια αλλαγή στην καταναλωτική τάση της εποχής και να μην αλλάζουμε πολύ γρήγορα γκαρνταρόμπα κρατώντας και φορώντας για περισσότερο χρονικό διάστημα τα ρούχα μας.