Ο σπουδαίος λογοτέχνης Αμος Οζ | EPA/TONINO DI MARCO
Επικαιρότητα

Η τελευταία προφητεία του Αμος Οζ

Ο σπουδαίος λογοτέχνης που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Δεκέμβριο, είχε δώσει μία πολύ μεστή διάλεξη, που έμελλε να είναι και η τελευταία του. Τώρα πρόκειται να κυκλοφορήσει σε βιβλίο και περικλείει τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος έβλεπε τον κόσμο, ενώ παρέμενε αισιόδοξος σε πείσμα των παράξενων καιρών
Protagon Team

Ο Αμος Οζ (1939-2018) ήξερε να παραμένει αισιόδοξος, χωρίς φυσικά να χάνει την κριτική ματιά του πάνω στον κόσμο. Ο ισραηλινός συγγραφέας με το επίθετο που στα εβραϊκά σημαίνει «δύναμη» και το επέλεξε ο ίδιος για αν συστηθεί στο ευρύ κοινό, ήταν ένας από τους πρώτους Ισραηλινούς που υποστήριξε ήδη μετά το τέλος του «Πολέμου των Εξι Ημερών» τη δημιουργία δύο κρατών στην Παλαιστίνη: ενός εβραϊκού και ενός παλαιστινιακού, ως την μόνη λύση για την ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη.

Αυτή την εποχή, το διαυγές και οξυδερκές του πνεύμα, έρχεται ξανά στο προσκήνιο, καθώς πρόκειται να κυκλοφορήσει σε βιβλίο η τελευταία διάλεξη που έδωσε και η οποία περικλείει μπόλικη από τη σοφία και την προφητική ματιά του πάνω στον κόσμο.

Ηταν 3 Ιουνίου του 2018, όταν ανέβαινε στο βήμα του Cymbalista Jewish Heritage Center στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που έμελλε να μιλήσει μπροστά σε ευρύ κοινό, αφού λίγους μήνες αργότερα έμελλε να ηττηθεί από τον καρκίνο. Εκείνη την ημέρα όμως, ο ίδιος δεν μπορούσε (ή μήπως μπορούσε; ) να γνωρίζει τη βαρύτητα αυτής της «τελευταίας φοράς».

Ο Αμος Οζ αποχαιρέτησε τον κόσμο και το κοινό του μέσα από μία προγητική τελευταία διάλεξη (EPA/TONINO DI MARCO)

Οπως αναφέρουν πολλά ξένα δημοσιεύματα, η διάλεξη εκείνη κράτησε 50 λεπτά, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Οζ μίλησε ασταμάτητα, χωρίς να διαβάζει το κείμενο από μέσα, δίχως μάλιστα να έχει μπροστά του ούτε μία βοηθητική σημείωση. Ηταν μία διάλεξη που ισοδυναμούσε με τις τελευταίες του επιθυμίες και τη διαθήκη του. Ποιοι ήταν οι κληρονόμοι; Ολοι οι ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι τού σήμερα και του αύριο.

Οταν μάλιστα ο υπεύθυνος της διοργάνωσης τον είχε ρωτήσει αν είχε προετοιμάσει την ομιλία του και την είχε σε γραπτή μορφή, πήρε την αποστομωτική απάντηση, ότι ο Οζ θα αποφάσιζε για τι πράγμα θα μιλούσε με το που ανέβαινε στο πόντιουμ.

Πριν, αλλά ειδικά μετά τον θάνατό του, η συγκεκριμένη διάλεξη έγινε ιδιαιτέρως δημοφιλής στο YouTube. Με βασικό όπλο το καυστικό χιούμορ, εξέφρασε λοιπόν την αισιοδοξία του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μόνο ο θάνατος είναι μη αναστρέψιμος, αλλά και αυτό ακόμη, πρόκειται να το διαπιστώσω σύντομα». Είπε χαρακτηριστικά, ότι «όπως παλιά, έτσι και σήμερα, οι Εβραίοι δεν έχουν πουθενά αλλού να πάνε εκτός από το Ισραήλ, γιατί οπουδήποτε αλλού είναι ανεπιθύμητοι».

Επανερχόμενος σε παλιότερες τοποθετήσεις του, στις οποίες δεν απέκλειε τον πόλεμο ως αναγκαίο κακό, είπε χαρακτηριστικά: «Δεν είμαι φιλειρηνιστής. Ακόμη και αν πολλοί δεν πρόκειται να συμφωνήσουν μαζί μου, προσωπικά δεν θεωρώ ότι η βία είναι το απόλυτο κακό του πλανήτη».

Θυμίζοντας σελίδες βγαλμένες από τη Βίβλο, έκανε λόγο για έναν δυνατό ηγέτη, που θα οδηγήσει τους Εβραίους σε μία νέα εποχή. Και κάπως έτσι, ο Αμος Οζ πέρασε στην αντίπερα όχθη, χωρίς να χρειάζεται πλέον να ανησυχεί ότι ο λαός στον οποίο ανήκει, είναι «ανεπιθύμητος σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του πλανήτη».