To ανάθεμα κατά της λιτότητας μπορεί να συνεχιστεί με αδιάπτωτους ρυθμούς – ποιος μπορεί να πει ότι επιχαίρει με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο Νότος της Ευρώπης. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια παράπλευρα οφέλη ως αποτέλεσμα της στενής οικονομικής συνθήκης,
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο υπερπληθυσμός στις ευρωπαϊκές φυλακές εμφανίζεται στα χαμηλότερα επίπεδά του εδώ και δέκα χρόνια.
Τα στοιχεία της έρευνας έχουν να κάνουν με το 2014 και περιλαμβάνουν ευρήματα από 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου. Σύμφωνα με αυτά, η μέση ευρωπαϊκή φυλακή, βάσει του αριθμού των τροφίμων, καλύπτει το 94% της χωρητικότητάς της. Πρόκειται για το πιο χαμηλό ποσοστό από το 2002.
Από τα σωφρονιστικά καταστήματα που εξετάστηκαν μόλις τα 13 εμφάνισαν να έχουν πρόβλημα συμφόρησής, αριθμός επίσης χαμηλός σε σχέση με τα 21 που βρέθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Το 2014, εμφανίζονται κατά μέσο όρο 124 κρατούμενοι για κάθε 100.000 πολίτες της Ευρώπης, όταν το 2013 ο αριθμός ήταν 134/100.000.
Οπως σημειώνει ο ιστότοπος Quartz, αυτό το πτωτικό φαινόμενο μπορεί να εξηγηθεί από τα μέτρα μείωσης του κόστους στα οποία προχώρησαν οι κυβερνήσεις των «προβληματικών» κρατών λόγω έλλειψης ταμειακών διαθέσιμων. Επίσης, υπάρχει η τάση να δίδονται μικρότερες ποινές στους παραβάτες (ειδικά στα αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά), κάτι που είναι πλέον εμφανές στην Ιταλία και την Ισπανία. Τέλος, σε αρκετές περιπτώσεις επιλέγονται εναλλακτικές λύσεις για φυλάκιση, όπως η κοινωφελής εργασία ή ο κατ’ οίκον περιορισμός.
Οι ευρωπαϊκές χώρες δαπανούν περίπου 27 δισ. ευρώ για τα συστήματα φυλακών, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του έτους. Ποσό που αντιστοιχεί σε 99 ευρώ ανά κρατούμενο την ημέρα. Πρόκειται για δαπάνες που οι κυβερνήσεις εύκολα μπορούν να περικόψουν δίχως να έχουν το άγχος του πολιτικού κόστους. Ισως γι’ αυτό και ο ρυθμός των νέων κρατούμενων έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Φυσικά, όλα τούτα δεν σημαίνουν ότι οι συνθήκες κράτησης έχουν βελτιωθεί. Τουναντίον, αρκετές φυλακές της Ευρώπης στεγάζονται σε κτίρια ακατάλληλα, παλαιά, δίχως πολλές δυνατότητες. Κάτι έχει άμεση αντανάκλαση στην καθημερινότητα των τροφίμων.