O Κανονισμός του Δουβλίνου (άλλως πως «Δουβλίνο ΙΙ») είχε εφαρμοστεί από την ΕΕ το 2003 και ήταν η ουσιαστικά μετεξέλιξη της Σύμβασης του Δουβλίνου που είχε εφαρμοστεί με τη σειρά του (σε δύο φάσεις) το 1997.
Σύμφωνα με εκείνο το σχέδιο (βρίσκεται ακόμη εν ισχύ), κάθε μετανάστης όφειλε να ζητήσει άσυλο στην πρώτη χώρα που εισερχόταν. Σύμφωνα με τις τότε επικρατούσες συνθήκες, εκείνη η προϋπόθεση ήταν λογικοφανής. Τώρα, όμως, που τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην και η προσφυγική κρίση βρίσκεται στο απόγειό της, η ΕΕ βρίσκεται μπροστά σε μια νέα κατάσταση που προσπαθεί να τη διαχειριστεί εισάγοντας νέα «νομοθετικά» εργαλεία.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, στις αρχές της προσεχούς εβδομάδας, η Κομισιόν θα παρουσιάσει το σχέδιο για την αναμόρφωση του συστήματος παροχής ασύλου, από τη στιγμή που η συμφωνία με την Τουρκία για το Προσφυγικό τίθεται κι αυτή σε ισχύ.
Πρόκειται για ένα σαφώς πιο κεντρικό σύστημα που θα προσπαθήσει να διαμοιράσει το μεγάλο όγκο μεταναστών που είχαν εισρεύσει στην Ευρώπη (1,2 εκατ. άνθρωποι). Με το «Δουβλίνο ΙΙ», είναι προφανές, το μεγάλο βάρος πέφτει στην Ελλάδα, καθώς είναι η πρώτη χώρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών. Επίσης, χώρες που έχουν δεχθεί μέχρι τώρα μεγάλο αριθμό προσφύγων (βλ. Γερμανία, Σουηδία) ζητούν με τη σειρά τους από τις υπόλοιπες χώρες να αναλάβουν το μερίδιο των αιτούντων για άσυλο που τους αναλογεί. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο ή βέβαιο από τη στιγμή που πολλές χώρες της ΕΕ εγείρουν σημαντικές αντιρρήσεις για την ποσόστωση.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι ανακοινώσεις της Κομισιόν δεν πρόκειται να ευαρεστήσουν τους πάντες, ενώ είναι σίγουρο πως θα ξεσηκώσουν κύμα διαμαρτυριών από πολλές χώρες.
Αυτό που θα κάνει σε πρώτη φάση η Κομισιόν είναι να δώσει στη δημοσιότητα κάποιες πιθανές επιλογές μέχρι να καθορίσει την τελική της πρόταση για τη μεταρρύθμιση στο σύστημα παροχής ασύλου – κάτι που αναμένεται να συμβεί κάποια στιγμή μέσα στο έτος.
Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος εξήγησε πως το Δουβλίνο ΙΙ δεν σχεδιάστηκε ως ένα εργαλείο αλληλεγγύης, επομένως, υπό τις νέες συνθήκες, πρέπει να προστεθούν οι νέες διαστάσεις του θέματος έτσι ώστε να σταματήσει η σημερινή άνιση κατανομή προσφύγων, κάτι που είναι σαφές ότι δεν μπορεί να είναι βιώσιμη λύση.
Η εφημερίδα σημειώνει πως η μεγάλη μερίδα των προσφύγων που έρχονται από τα παράλια της Τουρκίας καταλήγουν στην Ελλάδα, η οποία ήδη αντιμετωπίζει τα δικά της οικονομικά προβλήματα.
Από την άλλη, βάσει των αποφάσεων της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, μένει να γίνει πράξη συμφωνία της ΕΕ-Τουρκίας, αν και η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε το Σάββατο την Αγκυρα ότι εξαναγκάζει Σύρους να επιστρέψουν στη χώρα τους, κάτι που οι Τούρκοι διέψευσαν ως αναληθές.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες, πάντως, εξέφρασαν την απαισιοδοξία τους για την ευτυχή κατάληξη της μεταρρύθμισης του «Δουβλίνου ΙΙ» και σημείωναν πως θα έχει την ίδια κατάληξη με τις προσπάθειες της ΕΕ τον προηγούμενο Σεπτέμβριο να μοιραστούν οι 160.000 πρόσφυγες και μετανάστες που ζητούσαν άσυλο σε όλη την Ευρώπη.
Από αυτούς, μόλις 1.100 έχουν μετεγκατασταθεί κάτι που δείχνει την απροθυμία πολλών χωρών να συμβάλλουν ουσιαστικά στη λύση του ζητήματος.
Ευρωπαϊκές πηγές σημειώνουν πως υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτές τις καθυστερήσεις. Πολλές χώρες προχωρούν σε εξονυχιστικούς ελέγχους τους αιτούντες για να βεβαιωθούν ότι δεν έχουν καμία σχέση με το Ισλαμικό Κράτος. Επίσης, παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις στέγασης και εκπαίδευσης, όπως και διάφορα υλικοτεχνικά προβλήματα κατά τη ναύλωση αεροσκαφών. Υπάρχουν και περιπτώσεις κρατών, κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης, που έχουν θέσει απαράδεκτους όρους με αποτέλεσμα να αρνούνται να δεχθούν μουσουλμάνους, μαύρους ή μεγάλες οικογένειες.
Η πρώτη που είχε μιλήσει ανοιχτά για τις «τρύπες» του «Δουβλίνου ΙΙ» ήταν η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ όταν είχε κάνει λόγο για «άνευ αντικειμένου Συνθήκη υπό την παρούσα κατάσταση». Εκτοτε, η Γερμανία έχει δεχθεί σημαντικό αριθμό προσφύγων από τη Συρία με αποτέλεσμα να ζητάει τώρα επιμερισμό των βαρών.