Την «απαράμιλλη ευκαιρία» που παρουσιάζεται χάρη στο πανδημικό μοντέλο εργασίας επιδιώκει να εκμεταλλευτεί η Ιρλανδία, ούτως ώστε να μετακινηθούν πολλές χιλιάδες άνθρωποι από τις κύριες πόλεις της χώρας προς την ύπαιθρο. Η κεντρική ιδέα αφορά τη δημιουργία ενός δικτύου απομακρυσμένων κέντρων εργασίας (working hubs) και αναζωογονημένων αγροτικών κοινοτήτων και κωμοπόλεων, με στόχο να ξεπεραστεί το δίπολο πόλη – ύπαιθρος.
Την περασμένη Δευτέρα η ιρλανδική κυβέρνηση παρουσίασε τη στρατηγική της για ένα «Αγροτικό Μέλλον» (Rural Future). Στο πλαίσιο του φιλόδοξου αυτού προγράμματος προβλέπεται η δημιουργία ενός συμπλέγματος περισσότερων από 400 αποκεντρωμένων μονάδων εργασίας και η παροχή φορολογικών κινήτρων σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις που στηρίζουν την εξ αποστάσεως εργασία.
Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι έως το τέλος του έτους το 20% των 300.000 δημοσίων υπαλλήλων της Ιρλανδίας να εργάζεται εξ αποστάσεως. Οσοι επιλέξουν να μετακομίσουν σε απομακρυσμένες περιοχές της ιρλανδικής υπαίθρου ή σε αγροτικούς οικισμούς και κωμοπόλεις πρόκειται επίσης να λαμβάνουν ειδικά επιδόματα, ενώ επιπλέον κίνητρο αποτελεί και η δέσμευση για ταχεία ευρυζωνική κάλυψη όλων των περιοχών εκτός των αστικών κέντρων.
Σε δηλώσεις του ο Μιχόλ Μάρτιν, ο τίσεχ (πρωθυπουργός) της Ιρλανδίας, έκανε λόγο για «ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη» και «πλήρη ανάκαμψη» ολόκληρης της χώρας. Το χάσμα που χωρίζει τις αγροτικές περιοχές από τις αστικές περιφέρειες κυριαρχεί στην ιρλανδική πολιτική εδώ και δεκαετίες. Τώρα, όμως, οι κυβερνώντες εμφανίζονται αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν δραστικά το ζήτημα, με τον αρμόδιο υπουργό για την Αγροτική και Κοινοτική Ανάπτυξη να υπογραμμίζει ότι «το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε καθώς ανακάμπτουμε από την πανδημία είναι να επιστρέψουμε στην παλιά κανονικότητα».
Τελευταία φορά η Ιρλανδία αποπειράθηκε να αποκεντρωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 2000, περίοδο κατά την οποία δημόσιες και κυβερνητικές υπηρεσίες μεταφέρθηκαν εκτός του Δουβλίνου. Η προσπάθεια, ωστόσο, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, καθώς δημιουργήθηκαν λιγότερες θέσεις εργασίας στην περιφέρεια σε σχέση με τις εκτιμήσεις των ειδικών.
Ομως αυτή η νέα στρατηγική της κυβέρνησης με στόχο την αποκέντρωση διαφέρει σημαντικά από τις όποιες προηγούμενες, καθώς εστιάζει κατά κύριο λόγο στους εργαζόμενους: επιδίωξη είναι να επέλθει η ανάπτυξη της υπαίθρου ως αποτέλεσμα της οικειοθελούς μετακίνησης των ανθρώπων, όχι μέσω της μεταφοράς υπηρεσιών και δραστηριοτήτων.
Κατά την προγραμματισμένη εκδήλωση για την παρουσίαση του σχεδίου κλήθηκαν να καταθέσουν τις μαρτυρίες τους αρκετές γυναίκες που επέλεξαν να μετακομίσουν στην ύπαιθρο της Ιρλανδίας κατά τα προηγούμενα χρόνια. Οι περισσότερες εκτιμούν ιδιαίτερα το ότι δεν καλούνται πλέον να πηγαινοέρχονται στις δουλειές τους και το γεγονός πως βρίσκονται πιο κοντά στις οικογένειές τους, ενώ βασικό πλεονέκτημα της ζωής σε αγροτικές περιοχές αποτελεί και το χαμηλό, σε σχέση με τις πόλεις, κόστος στέγασης.
Αλλά το ενδεχόμενο να μετακομίσουν στην ύπαιθρο χιλιάδες εργαζόμενοι και εργαζόμενες, που σήμερα ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ιρλανδίας, ανησυχεί ήδη τις επιχειρήσεις του Δουβλίνου, πολλές από τις οποίες παρέμειναν κλειστές για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς, στο πλαίσιο της επιβολής ενός ιδιαίτερα σκληρού λοκντάουν.
«Οι υπάλληλοι γραφείου αποτελούν το υπόβαθρο της οικονομίας του Δουβλίνου», ανέφερε στους Financial Times ο Ρίτσαρντ Γκίνι, διευθυντής του DublinTown, ενός σωματείου που εκπροσωπεί 2.500 επιχειρήσεις της πρωτεύουσας της Ιρλανδίας, κάνοντας, μάλιστα, λόγο για «ξεκάθαρη προκατάληψη κατά του Δουβλίνου».
Παρά, όμως, τις προθέσεις της ιρλανδικής κυβέρνησης, κάθε άλλο παρά σίγουρο πρέπει να θεωρείται πως το σχέδιο της θα ευοδωθεί. «Οι πόλεις δεν αφορούν μόνον το πού εργάζεται κάποιος, σχετίζονται και με το πώς ζει. Δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε ανθρώπους που επιθυμούσαν να έχουν την ποικιλία όλων όσα προσφέρουν οι πόλεις, να τις εγκαταλείπουν για μικρότερους οικισμούς», σημείωσε από την πλευρά του ο Ρόναν Λάιονς, οικονομολόγος και διευθυντής κοινωνικών ερευνών στο περίφημο Trinity College του Δουβλίνου. Σύμφωνα με τον ιρλανδό ειδικό, το σχέδιο για την αποκέντρωση της Ιρλανδίας αποτελεί ακόμη μία έκφραση ενός ζητήματος που απασχολεί την ιρλανδική πολιτική για διάστημα μεγαλύτερο του ενός αιώνα: «Οι ιρλανδοί πολιτικοί θέλουν να ανταμείψουν τους ψηφοφόρους της υπαίθρου», εξήγησε.
Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι το σχέδιο της κυβέρνησης χαιρέτισε και το αντιπολιτευόμενο Σιν Φέιν, με εκπρόσωπο του κόμματος να το χαρακτηρίζει «ιδιαίτερα ευπρόσδεκτο… πραγματικά θετικό. Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι εάν θα εφαρμοστεί στο σύνολό του και πόσο γρήγορα», ανέφερε η Κλερ Κερέιν, προσθέτοντας πως πέρα από «καλές ιδέες χρειαζόμαστε και έναν ξεκάθαρο οδικό χάρτη».