Πόσο εύκολο είναι να δούμε τα θετικά πίσω από μια τόσο βίαιη παγκόσμια κρίση, όπως είναι η πανδημία του κορονοϊού; Υπάρχουν θετικά ή απλώς δεν έχουμε τη δύναμη ούτε να τα φανταστούμε. «Υπάρχουν» γράφει η βρετανική Telegraph και παρουσιάζει τα οφέλη που μπορεί να μας αφήσει ως κληροδότημα ο κορονοϊός.
Εμβόλια
Η ταχύτητα ανακάλυψης ενός εμβολίου έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Η ασφάλεια και αποτελεσματικότητά του, που ξεπερνά το 90%, έχει πιστοποιηθεί από τις ρυθμιστικές αρχές.
Τα εμβόλια mRNA, όμως, όχι απλώς αναμένεται να μας σώσουν από την πανδημία, αλλά έχουν ανοίξει και τον δρόμο για έναν εντελώς νέο τρόπο στην τεχνολογία παρασκευής εμβολίων. Που σημαίνει ότι οποιαδήποτε πανδημία εμφανιστεί στο μέλλον, θα μπορεί να αναχαιτιστεί με διαδικασίες-εξπρές.
«Τα RNA εμβόλια θα μας επιτρέψουν να ζούμε με μεγαλύτερη ασφάλεια στο μέλλον», λέει ο Ζόλταν Κις, ερευνητικός συνεργάτης του Imperial College του Λονδίνου. Τα εμβόλια αυτά, εξηγεί, δεν λειτουργούν με την κλασική μέθοδο κατά την οποία λαμβάναμε αδρανοποιημένο τον ιό, αλλά με την εισαγωγή του γενετικού κώδικα του ιού, ο οποίος εκπαιδεύει τον οργανισμό πώς να δημιουργήσει το δικό του, αβλαβές τμήμα του ιού, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η πρωτεΐνη ακίδα. «Στην πραγματικότητα το σώμα μας μαθαίνει να κάνει κάτι καινούργιο», περιγράφει ο δρ Κις.
Ο ίδιος εξηγεί ότι με αυτήν την τεχνολογία στο μέλλον θα μπορούμε να έχουμε ένα καινούργιο εμβόλιο μόλις μέσα σε δύο εβδομάδες. Κι αυτό διότι το μόνο που θα χρειάζεται να αλλάξει στη σύσταση των εμβολίων, είναι ο γενετικός κώδικας του ιού, όλα τα υπόλοιπα παραμένουν τα ίδια.
Κλινικές μελέτες
Κανένα φάρμακο και κανένα εμβόλιο δεν λαμβάνει άδεια κυκλοφορίας εάν πρώτα δεν καταφέρει να αποδείξει μέσα από κλινικές δοκιμές την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του. Ωστόσο, η διεξαγωγή μεγάλης κλίμακας κλινικών δοκιμών είναι εξαιρετικά δαπανηρή και χρονοβόρα διαδικασία.
Λόγω του lockdown όμως, σε όλες τις χώρες, η διεξαγωγή τους ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Εκτός του ότι ξεπεράστηκαν όμως οι σκόπελοι, οι ειδικοί συνειδητοποίησαν ότι «έως και το 85% της χρηματοδότησης για τέτοιου είδους έρευνα είναι σπατάλη»!
Το να παρακολουθείς μία κλινική μελέτη εξ αποστάσεως ήταν κάτι που το συζητούσαμε χρόνια. Ωστόσο, χρειάζονταν επενδύσεις σε τεχνολογία που απαιτείται για να διεξαχθούν σωστά. «Κάτι που τώρα έγινε υποχρεωτικά» με αφορμή την κρίση του κορονοϊού εξηγεί ο Σάιμον Εριτζ, ομότιμος κλινικός ερευνητής στο τμήμα Χειρουργικής και Καρκίνου του Imperial College.
Αντιμετώπιση του καρκίνου
Περισσότερα από 50.000 άτομα με καρκίνο πιθανότατα να μην έχουν διαγνωστεί στη Βρετανία, καθώς είναι μία νόσος που κατά βάση δεν έχει συμπτώματα που θα οδηγήσουν κάποιον στον γιατρό για εξετάσεις και προκύπτει μέσα από το τσεκάπ. Και φυσικά λόγω της ακύρωσης των προληπτικών εξετάσεων τους προηγούμενους μήνες, δεν διαγνώστηκαν όλοι οι καρκίνοι. Επίσης, ακυρώθηκαν πολλές χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες.
Και σε αυτό όμως βλέπουν τη θετική πλευρά βρετανοί ειδικοί, αφού για παράδειγμα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) έχουν μειωθεί οι ακτινοθεραπείες που ονομάζονται στερεοτακτική ακτινοθεραπεία σώματος (SABR).
«Οσες χημειοθεραπείες μπορούσαν να γίνουν στο σπίτι των ασθενών, έγιναν. Οσοι ήταν απαραίτητο να κάνουν ακτινοθεραπεία, έρχονταν στα νοσοκομεία», εξηγεί ο Εριτζ. Αυτές οι διαδικασίες διευκόλυναν και τους ασθενείς, ώστε να μην μετακινούνται και αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης από κορονοϊό, ενώ παράλληλα μείωσαν και το κόστος στο σύστημα υγείας.
Παγκόσμια συνεργασία και ετοιμότητα
Ολοι γνώριζαν ότι μία πανδημία κάποια στιγμή θα ήταν αναπόφευκτη. Ωστόσο, ελάχιστες χώρες ήταν προετοιμασμένες για κάτι τόσο μεγάλο.
«Η Ασία, για παράδειγμα, λόγω της εμπειρίας της με τον SARS το 2002 ήταν σχετικά προετοιμασμένη», υποστηρίζει ο Ντέιβιντ Χέιμαν, καθηγητής Επιδημιολογίας και Μολυσματικών Νόσων στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικών Νοσημάτων του Λονδίνου. «Ως αποτέλεσμα χώρες στην Ασία γνώριζαν πώς να διαχειριστούν τον ιό χωρίς αυστηρό lockdown. Για τις χώρες της Δύσης ήταν κάτι που προκάλεσε εγρήγορση», συμπληρώνει ο ίδιος.
Στο ίδιο πλαίσιο, η άμεση συσχέτιση της σοβαρής λοίμωξης Covid με την παχυσαρκία, ίσως αποτελέσει μία γενική προσπάθεια βελτίωσης της υγείας του γενικού πληθυσμού. Εξάλλου είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό διαβήτη, για διάφορους τύπους καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα κ.ά.
Οι γιατροί όλο αυτό το διάστημα έχουν μοιραστεί εκατοντάδες ιδέες και λύσεις για περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης, φάρμακα και θεραπείες, οι οποίες στο μέλλον ίσως να επιλύσουν σοβαρά προβλήματα.
Το 2020 μπορεί να θεωρείται άσχημη χρονιά για ολόκληρη την ανθρωπότητα, όμως είναι και μία χρονιά που έχουμε αγωνιστεί με δυνατό και διαφορετικό τρόπο. Και οι πρόοδοι που θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια, ίσως καταφέρουν να σώσουν εκατομμύρια ζωές.