Υπό το φάσμα της de facto εξόδου από την Συνθήκη Σένγκεν βρίσκεται πλέον η Ελλάδα. Αν μέχρι τώρα το Grexit είχε να κάνει με την Ευρωζώνη και τους οικονομικούς όρους, τώρα το Μεταναστευτικό θέτει νέα ζητήματα για την Ελλάδα.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του Κολεγίου των Επιτρόπων της Κομισιόν, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις προέβη σε δηλώσεις επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει παραμελήσει σημαντικά τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της.
Ο κ. Ντομπρόφσκις πρόσθεσε ότι την Δευτέρα στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ στο Αμστερνταμ οι υπουργοί ζήτησαν από την Κομισιόν την σύνταξη μιας έκθεσης προόδου για την Ελλάδα.
Αν η έκθεση της Κομισιόν υιοθετηθεί απ’ τα κράτη μέλη -ακόμη και με αυξημένη πλειοψηφία- η Ελλάδα θα έχει τρεις μήνες για να διορθώσει την κατάσταση στα εξωτερικά της σύνορα με βάση το άρθρο 19α της συνθήκης Σένγκεν.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα δώσει το πράσινο φως στην Κομισιόν να συντάξει μια λίστα με προτάσεις και συστάσεις προς τις ελληνικές Αρχές, έτσι ώστε να διορθωθούν οι αδυναμίες του ελληνικού συστήματος. Εν συνεχεία, η Ελλάδα θα έχει μια περίοδο τριών μηνών για να συμμορφωθεί με τις συστάσεις της Επιτροπής.
Εάν η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να βελτιώσει την κατάσταση σε διάστημα τριών μηνών, τότε η Κομισιόν μπορεί να προτείνει την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα ελληνικά σύνορα, μέτρο που μπορεί να παραταθεί για ανώτατο χρονικό όριο μέχρι και δύο έτη (άρθρο 26). Η εξέλιξη αυτή θα σημάνει την έξοδο της Ελλάδας από τον ενιαίο χώρο Σένγκεν, έστω και για διάστημα δύο ετών με το αιτιολογικό ότι δεν μπορεί να ελέγξει τα εξωτερικά σύνορά της.
Η απάντηση Τσίπρα
Στην απειλή της Κομισιόν, ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε κάνοντας επίθεση στους Ευρωπαίους και τους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών», από το Ισραήλ όπου βρίσκεται για επίσημη επίσκεψη.
«Να σταματήσει το blame game (παιχνίδι απόδοσης ευθυνών). Δεν είναι αποτελεσματικό. Είναι σημαντική η συνεισφορά μας στην Ευρώπη, δεν έχει σημασία αν την καταλαβαίνουν κάποιοι γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες. Η πραγματικότητα είναι καταγεγραμμένη και αναγνωρισμένη», δήλωσε ο Πρωθυπουργός.
«Εχουμε αναλάβει δεσμεύσεις, έχουν προχωρήσει, θα είμαστε έτοιμοι τον επόμενο μήνα. Μένει να δούμε αν και η Ευρώπη θα ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντί μας», τόνισε ο κ. Τσίπρας, σημειώνοντας ότι η προσφυγική κρίση δεν είναι ελληνική κρίση. «Η λύση δεν μπορεί να είναι στο σύμπτωμα, αλλά στη Συρία και περνά μέσα από την ουσιαστική συνεργασία με την Τουρκία αλλά και μέσα από την κατάλληλη συνεννόηση και τον διαμερισμό βαρών».
«Αν η ΕΕ δεν μπορεί να μοιράζει τα βάρη, δεν θα έχει νόημα ύπαρξης», συνέχισε ο κ. Τσίπρας, ο οπίος στη συνέχεια υπογράμμισε ότι «οι εικόνες των νεκρών μικρών παιδιών ντροπιάζουν την Ευρώπη», ενώ τόνισε ότι «η Ελλάδα παρά τις μεγάλες αδυναμίες εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, καταφέρνει να αντιμετωπίζει το Προσφυγικό, αναδεικνύοντας το ανθρώπινο πρόσωπο της Ευρώπης».
Η επιστολή Γιούνκερ
Μια επιστολή που μπορεί να βάλει «φωτιά». Αν δεν το έχει κάνει ήδη. Την Τρίτη, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ απέστειλε γράμμα προς τον πρωθυπουργό της Σλοβενίας Μίροσλαβ Τσέραρ που μόνο… βουλωμένο δεν ήταν. Το μοναδικό θέμα της επιστολής ήταν η διαχείριση του Μεταναστευτικού στα Δυτικά Βαλκάνια, κάτι που εκ των πραγμάτων εμπλέκει και την Ελλάδα. Προς επίρρωση των σκέψεών του ήρθαν και οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις με τις οποίες απειλεί την Ελλάδα ότι αν μέσα σε τρεις μήνες δεν καταφέρει να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές, τότε θα αλλάξει το status quo των ευρωπαϊκών συνόρων.
Η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Tο Βήμα έφερε στο φως της δημοσιότητα τα όσα έγραψε ο κ. Γιούνκερ. Το συμπέρασμα είναι ότι η ΠΓΔΜ, καίτοι δεν είναι μέλος της ΕΕ, καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό της ευρωπαϊκής πολιτικής για το Μεταναστευτικό, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία, επίσης μη μέλος της ΕΕ, δεν πιέζεται να αναλάβει τις ευθύνες της. Από το Μέγαρο Μαξίμου αυτό που εξήλθε ως αντίδραση ήταν ότι αμφότερες οι χώρες βγαίνουν ή μπαίνουν στο κάδρο κατά το δοκούν, τη στιγμή που η Αθήνα πιέζεται στο μέγιστο βαθμό.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, επί της ουσίας, αποδέχεται την πρόταση της Σλοβενίας για μεταφορά των συνόρων της Ευρώπης στα Σκόπια και σημειώνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται υπό απίστευτη πίεση, ενώ τονίζει ότι η αλληλεγγύη από τα άλλα κράτη-μέλη, ειδικά στο σκέλος του διαμοιρασμού προσφύγων σε όλη την κοινότητα, είναι ουσιώδους σημασίας. «Αυτός είναι μόνος τρόπος να επιτύχουμε τον στόχο της επιστροφής σε μία κατάσταση πλήρως λειτουργούντων συνόρων, με την Ελλάδα να είναι ένα πλήρες τμήμα του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και με την επιστροφή της Σένγκεν πίσω στη φυσιολογική της κατάσταση, χωρίς προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους στα εσωτερικά της σύνορα» επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Πέραν, όμως, της διπλωματικής γλώσσας που περισσότερο αποκρύβει την πραγματικότητα και λιγότερο την φωτίζει, έχει σημασία η υποδοχή που επιφύλαξαν τα ξένα ΜΜΕ στην επιστολή Γιούνκερ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η υπόλοιπη Ευρώπη δρα και λειτουργεί τιμωρητικά εναντίον χωρών του Νότου. Το ίδιο έχει κάνει και την περίοδο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και την Πορτογαλία. Το ίδιο είχε πράξει και στην περίπτωση της Πολωνίας που δεν δεχόταν την ποσόστωση στην υποδοχή μεταναστών
Ο ιστότοπος Politico αναφέρει στον τίτλο του σχετικού ρεπορτάζ του ότι ο «Γιούνκερ διώχνει την Ελλάδα και ποντάρει στα Σκόπια». Αναφέρει επίσης ότι ο κ. Γιούνκερ στήριξε την πρόταση της Σλοβενίας και θέλει να θέσει ως «νέο» σύνορο της νότιας Ευρώπης την ΠΓΔΜ και όχι την Ελλάδα. Με αυτό το σχέδιο, οι περισσότεροι μετανάστες που θα εισέρχονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα θα παραμένουν εκεί. Το βάρος πέφτει εκ των πραγμάτων στις ελληνικές Αρχές, ενώ η Γερμανία και η Αυστρία αφαιρούν από τους ώμους τους μεγάλο μερίδιο του άχθους. Επειδή, όμως, τα Σκόπια δεν είναι μέλος της ΕΕ, ο πρόεδρος της Κομισιόν σημειώνει ότι τα κράτη της Ένωσης θα πρέπει να συνάψουν διμερείς συμφωνίες με την κυβέρνηση της χώρας έτσι ώστε να προωθηθεί η αστυνομία στα σύνορα με την Ελλάδα.
O αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, μιλώντας στην εφημερίδα Financial Times επισήμανε πως η Ελλάδα δεν ερωτήθηκε για το σχέδιο της Σλοβενίας και σημείωσε, «εμείς δεν σκοπεύουμε να γίνουμε νεκροταφείο ψυχών. Δεν μπορώ να καταλάβω τι είδους πολιτική είναι αυτή που κρίνει πως μια χώρα πρέπει να κλείσει τα σύνορα της με την Ελλάδα».
Ακόμη πιο αιχμηρή για το σχέδιο Γιούνκερ είναι η βρετανική εφημερίδα Telegraph που στο κεντρικό της άρθρο επιτίθεται με σφοδρότητα στον πρόεδρο της Κομισιόν. O τίτλος που επιλέγει είναι κάτι παραπάνω από δηλωτικός: «Η αυτοκρατορία της ΕΕ συνθλίβει τη δημοκρατία».
Στο άρθρο σημειώνεται ότι ενώ η αρχική σκέψη της Κομισιόν βρίσκεται στη σωστή βάση, κάποια σημεία της δείχνουν την πραγματική «φύση» της σημερινής Ευρώπης. Η εφημερίδα αναφέρει πως, ναι, πρέπει να ενισχυθούν τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης έτσι ώστε να αποτραπούν νέες ροές μεταναστών από τη Συρία. Από την άλλη, όμως, η εκπαραθύρωση της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν είναι ένα ζήτημα που άπτεται της δημοκρατίας εντός της Ενωσης και ουσιαστικά βλάπτει την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας.
«Το αποτέλεσμα θα είναι να γίνει στην Ελλάδα ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης για εκατοντάδες χιλιάδες νέους μετανάστες. Οι Ελληνες δεν ικανοποιούνται από αυτό το πλάνο για το πώς χρησιμοποιείται η χώρα τους. Ο πυρήνας της ΕΕ –Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο- με την επίρρωση της Κομισιόν, είναι διατεθειμένος να αγνοήσει πλήρως τις επιθυμίες ενός μικρότερους κράτους, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τη Συνθήκη Σένγκεν», γράφει μεταξύ άλλων η Telegraph.
Επίσης, αναφέρει πως δεν είναι η πρώτη φορά που η υπόλοιπη Ευρώπη δρα και λειτουργεί τιμωρητικά εναντίον χωρών του Νότου. Το ίδιο έχει κάνει και την περίοδο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και την Πορτογαλία. Το ίδιο είχε πράξει και στην περίπτωση της Πολωνίας που δεν δεχόταν την ποσόστωση στην υποδοχή μεταναστών.
Είναι φανερό ότι μερίδα του βρετανικού Τύπου καταφέρεται εναντίον του σχεδίου Γιούνκερ, σε μια προσπάθεια που γίνεται στο εσωτερικό της χώρας να ενισχυθούν οι φωνές υπέρ του Brexit. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που άρθρα στη Μ. Βρετανία στέργουν υπέρ της Ελλάδας. Η εφημερίδα Independent, επί παραδείγματι, στην έκδοσή της την Τετάρτη έχει δημοσιεύσει άρθρο που αναφέρει ότι η Ελλάδα μπαίνει σε καραντίνα και ότι αυτό δεν είναι λύση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη με το Μεταναστευτικό. Κάνει λόγο για αλλαγή των συνόρων της Ευρώπης, κάτι που επιθυμεί η Γερμανία, και κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα που βιώνει η Ελλάδα. «Ή θα πρέπει να υποδεχθεί τους μετανάστες ή θα πρέπει να τους αφήσει να πνιγούν», αναφέρει χαρακτηριστικά το άρθρο της εφημερίδας.