Για πολλά χρόνια μεσουράνησε στα charts όλου του πλανήτη, γέμισε στάδια, πούλησε εκατομμύρια δίσκους, έκανε δισεκατομμύρια στόματα να τραγουδούν τις επιτυχίες του. Ο Μάικλ Τζάκσον παραμένει, ακόμη και μετά θάνατον, μία από τις πλέον επιδραστικές και σημαντικές φιγούρες του 20ού αιώνα, στην ποπ κουλτούρα ενώ η κληρονομιά του συνεχίζει να επηρεάζει και τα τωρινά χρόνια. Το έργο του έχει μείνει ανεξίτηλο στη μοντέρνα μουσική, τα βίντεό του υπάρχουν ακόμα στο youΤube με αμέτρητες προβολές, oι χορογραφίες του ακόμα προσπαθούν να αποδοθούν σε πίστες, η μόδα θα κουβαλά πάντα τις δικές του, στιλιστικές επιλογές. Το επίσης βέβαιο είναι ότι όλα τα χνάρια του στη σύγχρονη τέχνη δεν έχουν ιχνηλατηθεί όσο θα έπρεπε.
Αυτό, λοιπόν, θα επιχειρήσει η έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, σχεδόν μια δεκαετία μετά τον θάνατό του (25 Ιουνίου 2009), με οδηγό τα έργα τουλάχιστον 40 δημιουργών. Ο Μάικλ ως καλλιτέχνης, αλλά και ως ιδέα, ως ανεξάντλητος καμβάς θεμάτων που όλοι συζητούν: χρώμα, φύλο, σεξουαλικότητα, ηλικία, διασημότητα.
Μια έκθεση για τον καλλιτέχνη που θα μνημονεύεται για πολλά χρόνια ακόμη, για τον «βασιλιά της Ποπ», τον αξεπέραστο περφόρμερ, τον ίδιο τύπο που ζούσε για να κάνει πλαστικές προσώπου, εκείνον που κατηγορήθηκε για παρενόχληση παιδιών – αν και ο ίδιος έμεινε για πάντα ένα παιδί.
Η έκθεση θα ολοκληρωθεί στις 21 Οκτωβρίου και από τον Νοέμβριο του 2018 ως τον Φεβρουάριο του 2019 θα παρουσιαστεί στο Grand Palais στο Παρίσι, στη συνέχεια στο Bundeskunsthalle στη Βόννη και θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο του 2019 στο Espoo Museum of Modern Art στη Φινλανδία.
Αν συνυπολογίσουμε την επιτυχία που είχε η αντίστοιχη του Ντέιβιντ Μπάουι -«David Bowie is»- που διοργάνωσε το V&A στο Λονδίνο και ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο προσελκύοντας σχεδόν δύο εκατομμύρια επισκέπτες, η συγκεκριμένη για τον Τζάκσον θα σπάσει, κυριολεκτικά, τα ταμεία. Και ίσως έτσι κάνει τη National Portrait Gallery να ξεχάσει και τις σημαντικές οικονομικές δυσκολίες που περνά. Ταυτόχρονα αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία στον καλλιτεχνικό διευθυντή της, δρα Νίκολας Κάλιναν, που είναι και ο βασικός επιμελητής της έκθεσης, να σημειώσει ακόμα μία τεράστια επιτυχία στο Λονδίνο.
Η έκθεση έχει στόχο να προσκαλέσει το κοινό να γνωρίσει τη σύγχρονη τέχνη, όπως σημειώνει ο Κάλιναν. Εκεί θα παρουσιαστούν έργα τέχνης που προέρχονται από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, κάποια που δημιουργήθηκαν ειδικά για την έκθεση, ενώ περιλαμβάνονται πολλά εικαστικά μέσα: ζωγραφική, φωτογραφία, βίντεο, εγκατάσταση, κολάζ. Με επίκεντρο πάντα τον Μάικλ Τζάκσον, στις ένδοξες στιγμές του.
Οπως, για παράδειγμα, εκείνη η στιγμή του μακρινού 1984, όταν ο τραγουδιστής ήταν 26 ετών και το «Time» ανέθεσε στον Αντι Γουόρχολ να σχεδιάσει το πορτρέτο του για το εξώφυλλο του περιοδικού. Και είναι μια ιστορική στιγμή, αφού αφενός στο πρόσωπό του δεν έχει μπει χειρουργικό νυστέρι και, αφετέρου, φορά το εμβληματικό κόκκινο τζάκετ από το βιντεοκλίπ για το «Thriller». Αυτό το έργο ανήκει στη συλλογή της Νational Portrait Gallery – το έκανε δωρεά το ίδιο το περιοδικό.
Μεταξύ των καλλιτεχνών που συμμετέχουν δεν υπάρχουν μόνο αστέρες όπως ο Γουόρχολ, αλλά και πολλοί νεότεροι. Ή και ανερχόμενοι. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει το πορτρέτο που δημιούργησε ο Κεχάιντ Γουίλεϊ, όπου το έργο του για τον Μάικλ Τζάκσον ονομάζεται «Πορτρέτο Ιππασίας του Βασιλιά Φιλίππου Β’» και παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο κοινό στην Αrt Basel του Μαϊάμι τον Δεκέμβριο του 2009. Συνδυάζει μέρη από έξι διαφορετικούς πίνακες, από τον Νταβίντ ως και τον Ρούμπενς, και φυσικά το πρόσωπο του ιππέα δεν είναι άλλο από αυτό του «Βασιλιά της Ποπ».
Αξεπέραστης αισθητικής είναι (και) οι φωτογραφίες του Ντέιβιντ Λασαπέλ, ένα τρίπτυχο για τον Μάικλ Τζάκσον. Αλλοτε να περπατά πάνω σε έναν φωτεινό διάδρομο παραπέμποντας στο moonwalk του, άλλοτε ως Ιησούς, άλλοτε ως Αρχάγγελος Μιχαήλ…
Μεταξύ των 40 και πλέον δημιουργών περιλαμβάνονται ο βραβευμένος με Turner Γκρέισον Πέρι που έχει αποτυπώσει τον Τζάκσον σε ένα από τα αγγεία του, η Ιζα Γκένζκεν (από τις πλέον επιδραστικές γυναίκες της σύγχρονης τέχνης, σύζυγος του Γκέρχαρντ Ρίχτερ) με ένα κολάζ εικόνων του Τζάκσον.
Επίσης, εκεί θα είναι και η Κάθριν Οπι με ένα έργο που αναφέρεται στην γκαρνταρόμπα της Ελίζαμπεθ Τέιλορ (ο Τζάκσον είχε εμμονή με τη σταρ), ο Πολ Μακ Κάρθι με μια πορσελάνινη κιτς καρικατούρα του Τζάκσον, ο Γιαν Πέι Μινγκ που είναι γνωστός για τα γιγαντιαία πορτρέτα διασημοτήτων και πολλοί άλλοι.
Καρέ του σταρ έχει παραχωρήσει στην ίδια έκθεση και ο Χάρισον Φανκ, ο προσωπικός φωτογράφος του Μάικλ, ο οποίος -επί τόσα χρόνια- αποτύπωσε στο φιλμ του μερικά από τα πιο κλασικά ενσταντανέ που φέρνουμε αυτόματα στο μυαλό μας όταν θυμόμαστε τον καλλιτέχνη που έφυγε νωρίς από αυτόν τον πλανήτη.
Ομως, από αυτή την έκθεση-ζωντανό μνημείο, θα απουσιάσει, τελικά, ένα από τα πιο γνωστά έργα σύγχρονης τέχνης που έχουν γίνει ποτέ για τον Μάικλ Τζάκσον: αυτό του Τζεφ Κουνς που απεικονίζει σε φυσικό μέγεθος τον σταρ να κρατά αγκαλιά τον χιμπαντζή που είχε ως κατοικίδιο. Ο ίδιος ο Κουνς δήλωσε ότι επιθυμία του ήταν να συμπεριληφθεί το έργο του, φαίνεται όμως ότι η μεταφορά ήταν δύσκολη. Βασικά, ακριβή.
Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο που θα φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, κείμενα της Zέιντι Σμιθ, της Μάργκο Τζέφερσον και του Νίκολας Κάλιναν.
* Η έκθεση «Michael Jackson: On the Wall» θα παρουσιάζεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου από τις 28 Ιουνίου έως τις 21 Οκτωβρίου 2018.