Μια συνέντευξη του τέως προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ με αφορμή την 20η επέτειο κυκλοφορίας του ευρώ, μας προσέφερε μια νέα αποτίμηση του «ελληνικού δράματος» στο πλαίσιο της ευρωκρίσης.
Ο 67χρονος πολιτικός από το Λουξεμβούργο, ο οποίος έζησε από πολύ κοντά όλες τις πτυχές της κρίσης χρέους που έπληξε χώρες της Ευρωζώνης —ιδίως την Ελλάδα— μίλησε στα «Νέα Σαββατοκύριακο» και στη Μαρία Βασιλείου, περιγράφοντας πώς αντιστάθηκε στις φωνές για Grexit αλλά αναγνωρίζοντας και τα δικά του λάθη. Μάλιστα, ίσως για πρώτη φορά, στέκεται στις απαρχές της ελληνικής κρίσης τις οποίες εντόπισε στα χρόνια της διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παραδέχτηκε ότι η ΟΝΕ είχε προβλήματα από τη γέννησή της, αλλά τώρα το ευρώ είναι εδραιωμένο στη συνείδηση των Ευρωπαίων.
«Ημουν από εκείνους που επέμεναν σε ισχυρότερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών της ευρωζώνης. Δεν έγινε με τον τρόπο που ήλπιζα. Οι Γερμανοί ήταν αντίθετοι. Ετυχε η έλλειψη ισχυρότερου συντονισμού να αποδειχθεί μεγάλη αδυναμία στην αρχή της ΟΝΕ. Το 1991 υπήρχε η αίσθηση εντός των μελλοντικών κρατών-μελών της Ευρωζώνης ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα απέρριπταν αμέσως όποια απομάκρυνση από τις αρχές που τίθεντο. Σωστά υπήρχε η σκέψη για το πώς αντιδρούν οι αγορές. Είδαμε πώς αντέδρασαν αργότερα λόγω του ελλείμματος και του υψηλού δημοσίου χρέους της Ελλάδας. Σήμερα το ευρώ είναι το δεύτερο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, το 80% περίπου των Ευρωπαίων πιστεύει ότι το ευρώ ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει», είπε.
Ωστόσο απέφυγε να σταθεί στη θεωρία ότι η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωζώνης με ψευδή στοιχεία.
«Δεν νομίζω ότι ήταν έτσι. Δεν επιτίθεμαι στην Ελλάδα, αλλά στα εργαλεία που είχαμε στη διάθεσή μας για να το αποφύγουμε. Ημουν από αυτούς που υποστηρίξαμε τότε ότι τα κράτη-μέλη δεν πρέπει να επιτρέπουν στην Κομισιόν να εξετάζει τις εθνικές στατιστικές, διότι η Επιτροπή είχε ήδη αρκετές αρμοδιότητες. Ηταν μείζον λάθος και δεν θα συγχωρέσω ποτέ τον εαυτό μου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά την κρίση με την Ελλάδα ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είπε:
«Δεν είχαμε ποτέ κρίση του ευρώ. Αυτό που είχαμε ήταν κρίση δημοσίου χρέους σε ορισμένα κράτη-μέλη, και κυρίως στην Ελλάδα, η οποία ήταν και παραμένει η χώρα με τις χειρότερες επιδόσεις. Οταν κληθήκαμε να αντιδράσουμε σε επίπεδο Eurogroup, η Ελλάδα δεν έκανε ό,τι έπρεπε. Αργότερα, ακόμη και με τον Τσίπρα και σήμερα με τον Μητσοτάκη, η Ελλάδα αντιδρά σωστά στις απειλές που αντιμετωπίζει συνολικά η ευρωζώνη. Προς το παρόν είμαι ικανοποιημένος με το τι κάνει και εφαρμόζει η Ελλάδα. Χάσαμε χρόνο στα χρόνια του Καραμανλή, παρότι προσπαθήσουμε να τον πείσουμε να εφαρμόσει τις δράσεις που του είχαν προταθεί».
Ο ίδιος απέρριψε τα περί Plan B το 2015, αν και αποδέχτηκε ότι υπήρχε ως ιδέα μεταξύ συγκεκριμένων κρατών-μελών.
«Υπερασπίστηκα σθεναρά την Ελλάδα, κυρίως το 2015 στη διάρκεια της κυβέρνησης Τσίπρα, να μην αποκλειστεί η Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Δεν ενέδωσα στην απλοϊκή θέση ότι έπρεπε να βγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη για να προστατευθεί η Ευρωζώνη. Ενα επιχείρημα που υποστήριζαν κάποια μέλη της γερμανικής κυβέρνησης, αλλά στάθηκα αποφασιστικά εναντίον», είπε, για να συμπληρώσει:
«Δεν υπήρχε Plan B ως απόφαση, που μπορούσε να εφαρμοστεί. Εκανα τα πάντα για να αποφύγω ένα Plan B, που είχαν φανταστεί ορισμένα κράτη, Γερμανία, Φινλανδία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ολλανδία. Ποτέ δεν προώθησα τέτοια ιδέα, διότι πίστευα ότι θα ήταν το σημείο που η Ευρωζώνη θα έμπαινε σε επικίνδυνα νερά. Και μετά όλες τις συζητήσεις που είχα με τον Τσίπρα και άλλους είχα πειστεί ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η Ελλάδα θα προσπαθούσε να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που της επέβαλλε η Ευρωζώνη. Αλλά ήταν δύσκολες ώρες. Είχα κληθεί από ορισμένους να βάλω τέλος στο ελληνικό ζήτημα, όπως έλεγαν. Δεν ενέδωσα ποτέ».