Επίθεση εκδίκησης; Απόδειξη ότι τα μέτρα ασφαλείας των χωρών της Ευρώπης πάσχουν; Ή, μήπως, ένα σημάδι ότι το δίκτυο του Σαλάχ Αμπντεσλάμ, του ανθρώπου που αιματοκύλισε το Παρίσι τον περασμένο Νοέμβριο και συνελήφθη την περασμένη Παρασκευή στις Βρυξέλλες, εξακολουθεί να λειτουργεί ακόμα και χωρίς αυτόν; Τι από όλα αυτά ισχύουν για την τρομοκρατική επίθεση που χτύπησε το πρωί της Τρίτης, Μεγάλης Τρίτης για τους Ρωμαιοκαθολικούς, την πρωτεύουσα του Βελγίου;
Ο Τζέισον Μπερκ, εξειδικευμένος αναλυτής σε θέματα τρομοκρατίας της βρετανικής εφημερίδας Guardian, έσπευσε να κάνει μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης που διαμορφώθηκε μετά και το νέο τρομοκρατικό χτύπημα στην καρδιά της Ευρώπης.
Τα πρώτα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει είναι τα εξής:
Πρώτον, είναι φανερό ότι μπορεί οι επιθέσεις των μαχητών του Ισλάμ στην Ευρώπη να αυξάνονται ή να μειώνονται κατά καιρούς, αλλά δεν εξαλείφονται. Ακόμη και όταν πραγματοποιούνται μεμονωμένες συλλήψεις όπως αυτή του Αμπντεσλάμ. Αυτό που την περασμένη Παρασκευή σημείωναν ανώτεροι φορείς χάραξης πολιτικής ότι επίκειται «μεγάλο χτύπημα», τώρα πλέον πήρε σάρκα και οστά.
Δεύτερον, τόσο οι τρομοκράτες όσο και αυτοί που προσπαθούν να τους αναχαιτίσουν επιδιώκουν να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αυτό έχει τόσο πρακτική όσο ψυχολογική επίπτωση. Για τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες, ο στόχος είναι να συλλέξουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα πληροφορίες, έτσι ώστε να «σκουπίσουν» τους υπόπτους και να αποτρέψουν επόμενες επιθέσεις. Τέτοιου είδους δίκτυα καταρρέουν γρήγορα υπό καθεστώς ασφυκτικής πίεσης, όπως αποδείχθηκε την τελευταία δεκαετία στο Ιράκ.
Για τους τρομοκράτες, ο στόχος είναι να δείξουν ότι μπορούν να εξακολουθούν να τρομοκρατούν και να πολώνουν με τη βία. Αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με την εκδίκηση, όσο με το γεγονός ότι έχουν την επιχειρησιακή ικανότητα να το κάνουν.
Τρίτον, αποδεικνύεται ότι οι πληροφορίες που έφτασαν στις βελγικές Αρχές (τις επιβεβαίωσε ουσιαστικά και ο Αμπντεσλάμ) ότι ετοιμαζόταν «κάτι» στις Βρυξέλλες, ήταν αληθείς. Φαίνεται πως το δίκτυο στο οποίο εντάσσεται ο Αμπντεσλάμ κατάφερε να ενεργήσει πριν οι διωκτικές Αρχές αμυνθούν. Επίσης, πέραν του συλληφθέντος μακελάρη του Παρισιού, πρέπει να υπάρχουν άλλα δύο άτομα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε εκείνες τις επιθέσεις και έκτοτε δεν έχουν συλληφθεί.
Οι δύο ύποπτοι
Ο ένας είναι ο 31χρονος Μοχάμεντ Αμπρίνι – Βέλγος με μαροκινές ρίζες, ο οποίος εξαφανίστηκε μετά τις επιθέσεις του Νοεμβρίου. Είναι αδελφικός φίλος του Αμπντεσλάμ (ζούσαν σε διπλανά σπίτια στο Μολενμπέκ) και σύμφωνα με το διεθνές ένταλμα σύλληψής του θεωρείται «επικίνδυνος και πιθανότατα οπλισμένος».
Επίσης, η αστυνομία αναζητεί έναν ύποπτο που φέρει το όνομα Σουφιάν Καγιάλ. Ελέγχθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου στα αυστροουγγρικά σύνορα και αποδείχθηκε πως τα χαρτιά του ήταν πλαστά. Ταξίδευε μαζί με τον Αμπντεσλάμ και τον 35χρονο Αλγερινό Μοχάμεντ Μπελκαΐντ, ο οποίος σκοτώθηκε την περασμένη Τρίτη (15/3) έπειτα από επιχείρηση της αστυνομίας στις Βρυξέλλες. Οι τρεις άνδρες εμφανίζονταν ως τουρίστες που σκόπευαν να ταξιδεύσουν στη Βιέννη και τότε δεν είχαν προκαλέσει υποψίες.
Τέταρτον, το δίκτυο των τρομοκρατών περιλαμβάνει και άλλους. Είναι φανερό πως όλο αυτό το διάστημα που ο Αμπντεσλάμ κρυβόταν, ήρθε σε επαφή με πάρα πολλά άτομα. Φευ, είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αποδεχθούμε: υπάρχουν θύλακες του Ισλαμικού Κράτους μέσα στην Ευρώπη. Δεν έχουμε να κάνουμε με «μοναχικούς λύκους» ή ανεξάρτητους μαχητές, αλλά με μικρές ομάδες που έχουν σχέση με άλλες, ευρύτερες ομάδες.
Το τοπικό στοιχείο
Αυτοί οι άνθρωποι είτε μοιράζονται τις εμπειρίες τους είτε προσφέρουν κάλυψη και βοήθεια σε άλλες ομάδες που ετοιμάζουν επιθέσεις. Αυτές οι κοινωνικές σχέσεις μπορούν να οδηγήσουν κάποιες φορές στη σύλληψη τρομοκρατών. Τα γαλλικά μίντια αναφέρουν πως κάπως έτσι η αστυνομία έφτασε στον Αμπντεσλάμ. Αλλά δεν συμβαίνει πάντα.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικές Αρχές είναι ότι δεν μπορούν να προδικάσουν τι θα κάνουν οι συμπαθούντες των τρομοκρατών. Οι άνθρωποι δηλαδή που μέχρι τώρα δεν έχουν επιδείξει τρομοκρατική δράση, αλλά κάποια στιγμή μπορούν να γίνουν καμικάζι ή εν ενεργεία μαχητές.
Τέλος, παρά τον διεθνισμό της τρομοκρατίας μέσω του Ισλαμικού Κράτους και της Αλ Κάιντα, ο ακτιβισμός των επιθέσεων έχει τοπικό χαρακτήρα. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αποδειχθεί ότι όλες οι επιθέσεις στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκαν από ανθρώπους που ζούσαν στην περιοχή και στόχοι ήταν σημεία που γνώριζαν καλά. Κάπως έτσι φαίνεται να έχουν τα πράγματα και με το χτύπημα στις Βρυξέλλες.