To σπανιότερο και πολυτιμότερο επιστημονικό βιβλίο βοτανικής η Flora Graeca που καταγράφει με μοναδικό τρόπο και εικονογράφηση την ελληνική χλωρίδα, επιστρέφει στην Αθήνα, χάρη στην έκθεση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης που είναι αφιερωμένη στην έκδοση αλλά και στον John Sibthorp. Πρόκειται για τον άγγλο εύπορο βοτανολόγο που επί 34 χρόνια συγκέντρωνε το υλικό για αυτή την πολύτιμη έκδοση.
Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο καθηγητής Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, John Sibthorp, ήρθε στη χώρα μας και να δημιουργήσει ένα μνημειώδες 10τομο έργο με τον τίτλο Flora Graeca, μια βοτανολογική «Βίβλο», στην οποία περιέχονται 966 υδατογραφίες από τα αποξηραμένα φυτά που συνέλεξε ο Sibthorp και φιλοτέχνησε ο Αυστριακός καλλιτέχνης Ferdinand Bauer.
Στην έκθεση, η οποία διοργανώνεται στους χώρους του Αναγνωστηρίου της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, παρουσιάζεται επίσης υλικό από τις συλλογές της Γενναδείου Βιβλιοθήκης που επικεντρώνονται στη Φυσική Ιστορία. Φυτικά δείγματα από τα herbarium του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και από την ιστορική συλλογή του Πανεπιστημίου Αθηνών πλαισιώνουν το συγκεκριμένο υλικό.
Η έκθεση θα παρουσιάσει, επίσης, τέσσερα πρωτότυπα ζωγραφικά έργα της Νίκης Γουλανδρή και ένα ανάλογο μαντήλι, το οποίο σχεδίασε η ίδια για τον Οίκο Hermès. Ένα object του Ηλία Λαλαούνη, εμπνευσμένο από την έκδοση «Αγριολούλουδα» της Νίκης Γουλανδρή, δίνει έναν διαφορετικό τόνο στην έκθεση. Τέλος, παρουσιάζεται και ένα επιτοίχιο ημερολόγιο της Α.Τ.Ε. του 1989, με θέμα τη Flora Graeca, από το Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς.
Η Flora Graeca είναι το σπανιότερο και πολυτιμότερο επιστημονικό βιβλίο βοτανικής, το οποίο προέρχεται από την εποχή των ξένων φιλελλήνων περιηγητών στον ελλαδικό χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ένα έργο που στοίχισε τη ζωή στον ίδιο τον Sibthorp, εξαιτίας των κακουχιών και των λοιμωδών νόσων της ελληνικής υπαίθρου, αλλά και ολόκληρη την περιουσία του εύπορου Άγγλου βοτανολόγου, καθώς το έργο χρειάστηκε 34 χρόνια προκειμένου να δημοσιευθεί (1806-1840).
Τα ταξίδια του Sibthorp στην ανεξερεύνητη για τους Δυτικούς Ελλάδα των προεπαναστατικών χρόνων, έφεραν για πρώτη φορά στο φως της Επιστήμης και της Φυσικής Ιστορίας, είδη φυτών άγνωστα και καταγεγραμμένα μόνο μέσα σε αρχαίες αφηγήσεις και συγκεχυμένες περιγραφές των ομηρικών, κλασικών και ύστερων χρόνων της αρχαιότητας, από τον Όμηρο, τον Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο, τον Διοσκουρίδη και άλλους.
Το έργο του Sibthorp δεν είναι ένα στείρο και κλινικό εργαστηριακό έργο. Είναι προϊόν της «ζώσας» επιστήμης, της αποκάλυψης της σχέσης του φυσικού κόσμου με τον άνθρωπο. Ο Άγγλος ερευνητής δεν εντόπιζε μόνο τα σπάνια είδη φυτών, αλλά παρατηρούσε το χώρο στον οποίον ενδημούν, τη συμβιωτική σχέση τους με τους απλούς ανθρώπους που είχαν ανακαλύψει τις ιδιότητές τους και τις πρακτικές εφαρμογές τους στην ιατρική. Αναζήτησε τις ρίζες της ετυμολογίας των ονομασιών τους, για να ξετυλίξει τη διαδρομή από τα αρχαιοελληνικά και βυζαντινά χρόνια μέχρι την εποχή του.
Παράλληλες εκδηλωσεις
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης, κεντρική σημασία κατέχουν οι ομιλίες επιστημόνων, ακαδημαϊκών και ειδικών ιστορικών μελετητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι θα φωτίσουν πολλαπλές πτυχές της πολυσήμαντης διάστασης της Flora Graeca. Οι ομιλίες και οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν την Τετάρτη 16 Μαρτίου, με την παρουσίαση της Ιόλης Καλαβρέζου, Καθηγήτριας Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Harvard, με θέμα «Βυζαντινοί κήποι: πραγματικοί, συμβολικοί, φανταστικοί». Τη διάλεξη αυτή διοργανώνει ο Σύλλογος Φίλων της Βιβλιοθήκης.
Μεταξύ άλλων, θα μιλήσουν για τη σημασία του έργου Flora Graeca και τη βοτανολογική εξερεύνηση του πλούτου της ελληνικής χλωρίδας, ο Δρ. Stephen Harris, του Παν/μίου της Οξφόρδης, την Τρίτη, 12 Απριλίου και ο Arne Strid, επίτιμος καθηγητής και πρώην διευθυντής του Βοτανικού Κήπου του Γκέτεμποργκ, την Τρίτη, 19 Απριλίου.
