«Και αν μας αντέξει το σκοινί, θα φανεί στο χειροκρότημα».
Κάπως έτσι, με τους γνωστούς αυτούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, θα μπορούσε να απευθυνθεί στο πολυπληθές κοινό του ανά την υφήλιο το διάσημο τσίρκο Cirque du Soleil, το οποίο πριν μερικές ημέρες απέλυσε το 95% του προσωπικού του, 3.500 ανθρώπους, ενώ κατέθεσε αίτηση για πτώχευση.
Η εταιρεία, που έχει έδρα το Μόντρεαλ του Καναδά, είχε καταβάλει προσπάθεια να παραμείνει βιώσιμη εν μέσω της πανδημίας ωστόσο, «με μηδενικά έσοδα από το αναγκαστικό κλείσιμο όλων των παραστάσεών μας λόγω του κορονοϊού, η διοίκηση έπρεπε να ενεργήσει αποφασιστικά», όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Ντανιέλ Λαμάρ.
Το τσίρκο βέβαια λέει πως δεν θα καταθέσει έτσι εύκολα τα όπλα: υπόσχεται, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες εξαιτίας της πανδημίας, να προσλάβει εκ νέου ένα «σημαντικό τμήμα» του προσωπικού που απέλυσε και να ξαναβγεί στο «δρόμο» προκειμένου να χαρίσει στιγμές μαγείας σε χιλιάδες θεατές -όπως δηλαδή κάνει επί 36 συναπτά χρόνια, από το 1984 που ιδρύθηκε.
Βέβαια, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως η πανδημία ίσως και να έδωσε την χαριστική βολή σε πολυθεάματα αυτού του τύπου και είδους, ωστόσο, και καθώς η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία, το Τσίρκο του Ήλιου θα το παλέψει μέχρι τέλους.
Είναι άλλωστε στο… DNA του να το παλεύει και να ξεπερνάει τις όποιες αντιξοότητες -οικονομικές ή μη: από μια απλή και ταπεινή ομάδα είκοσι καλλιτεχνών του δρόμου, στις αρχές του ’80, το Cirque du Soleil είναι σήμερα μία από τις μεγαλύτερες πολιτιστικές οργανώσεις του Καναδά και σίγουρα το πλέον γνωστό χορο-τσίρκο στον κόσμο.
Από τα Ψηλά Τακούνια στο Τσίρκο του Ήλιου
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν μια πολυμελής παρέα καλλιτεχνών του δρόμου τριγυρνούσε στις συνοικίες του Μπε-Σεν-Πολ, μιας μικρής πόλης κοντά στο Κεμπέκ, περπατώντας πάνω σε ξυλοπόδαρα, κάνοντας ταχυδακτυλουργίες και καταπίνοντας φωτιές.
Ήταν γνωστοί ως Les Echassiers de Baie-Saint Paul (το πουλί υδροβάτης, αλλά μεταφορικά οι «Ξυλοπόδαροι του Μπε-Σεν-Πολ»), μια ομάδα θεάτρου δρόμου που είχε ιδρύσει ο Ζιλ Σεν Κρουά με την βοήθεια του Γκι Λαλιμπερτέ.
Μετά την εμπορική αποτυχία των Ξυλοπόδαρων, ο θίασος προχώρησε στην ίδρυση του Club des talons hauts (Λέσχη των Ψηλών Τακουνιών) και τότε, το 1982 διοργάνωσαν την Fete foraine de Baie-Saint Paul (Το Πανηγύρι του Μπε-Σεν-Πολ), ένα πολιτιστικό γεγονός όπου καλλιτέχνες του δρόμου απ’ όλα τα μέρη του Κεμπέκ συγκεντρώθηκαν στη πόλη για να ανταλλάξουν ιδέες και να παρουσιάσουν τα νούμερά τους.
Η «Λέσχη των Ψηλών Τακουνιών» στέφθηκε με εμπορική επιτυχία και το 1984, στην 450ή επέτειο της ανακάλυψης του Καναδά από τον Ζακ Καρτιέ, ο Σεν Κρουά και ο Λαλιμπερτέ κατάφεραν να πείσουν τους διοργανωτές να τους αφήσουν να παρουσιάσουν το νέο τους πολυθέαμα: το Cirque du Soleil είχε μόλις γεννηθεί.
Και από εκείνη τη στιγμή, την 16η Ιουνίου του 1984, το «Τσίρκο του Ηλιου» δεν σταμάτησε να παίζει.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εταιρείας, από την ίδρυσή του ως σήμερα περισσότεροι από 160 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον μία από τις υψηλότατου κόστους παραστάσεις του.
Η νέα εποχή του τσίρκου το 2015
Όλοι οι κύκλοι κάποτε κλείνουν όμως και το 2015 ένας τέτοιος έκλεισε για το τσίρκο, με την αποχώρηση του επί τρεις δεκαετίες επικεφαλής του, Γκι Λαλιμπερτέ.
Ο Λαλιμπερτέ ανακοίνωσε την πώληση του μεγαλύτερου μέρους του μεριδίου του στη διάσημη ψυχαγωγική επιχείρηση αντί 1,5 δισ. δολαρίων σε ένα κονσόρτσιουμ αμερικανών, κινέζων και καναδών επενδυτών και στη συνέχεια παρέδωσε τα σκήπτρα του προέδρου της εταιρείας στον συμπατριώτη του, Μιτς Γκάρμπερ.
Γκάρμπερ και Λαλιμπερτέ συναντήθηκαν για πρώτη φορά το 2010 στο Λας Βέγκας, όταν ο πρώτος διοικούσε τη Caesars Interactive Entertainment, μία από τις μεγαλύτερες και πιο επικερδείς ηλεκτρονικές επιχειρήσεις πόκερ (και όχι μόνο) παγκοσμίως και ιδιοκτήτρια εταιρεία του περίφημου καζίνου Caesars.
«Αγκάθι» τα εργατικά ατυχήματα
Όχι πως δεν έχουν ακουστεί και κάποια αρνητικά πράγματα για το δημοφιλές τσίρκο, όλα αυτά τα χρόνια -αυτό έλειπε δα…
Όπως σημείωνε σε προ ετών εκτενές ρεπορτάζ η «Wall Street Journal» (με συνδρομή), με βάση στοιχεία που προήλθαν από την έκθεση της Αρχής για την Επαγγελματική Ασφάλεια και την Υγεία της Νεβάδα, το 2012 στην παράσταση «Ka» το ποσοστό τραυματισμού των υπαλλήλων του τσίρκου ήταν 56,2% (!), δηλαδή τέσσερις φορές μεγαλύτερο από εκείνο των επαγγελματιών αθλητών!
Επιπλέον, τα ποσοστά εργατικών ατυχημάτων του σόου ήταν πέντε φορές μεγαλύτερα σε σχέση με άλλων επαγγελμάτων όπου οι εργαζόμενοι είναι εξαιρετικά επιρρεπείς στους τραυματισμούς, όπως αστυνομικών, πυροσβεστών και οικοδόμων.
Η αμερικανική αρχή διεξήγαγε έρευνα για τις συνθήκες ασφαλείας στο τσίρκο όταν τον Ιούνιο του 2013 κατά τη διάρκεια της παράστασης «Ka» στο Λας Βέγκας μία από τις ακροβάτισσες βρήκε τραγικό θάνατο πέφτοντας από ύψος 29 μέτρων.
«Τόσο το γεγονός αυτό καθαυτό όσο και πολλοί άλλοι τραυματισμοί που έχουν υποστεί οι καλλιτέχνες και το υπόλοιπο προσωπικό κατά τη διάρκεια της εργασίας τους γεννά ερωτήματα όχι μόνο για το πόσο ρίσκο είναι αποδεκτό να παίρνει κανείς στις σύγχρονες παραστάσεις τσίρκου αλλά και ειδικότερα για τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται στο Cirque du Soleil», κατέληγε με νόημα το ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας.
Οι ιθύνοντες του τσίρκου απάντησαν ότι μετά το τραγικό περιστατικό ξεκίνησε ευρεία επαναξιολόγηση των πρακτικών ασφαλείας ενώ η εταιρεία παρείχε στους υπαλλήλους εκπαίδευση και ανέθεσε στους τεχνικούς να ελέγχουν επανειλημμένα και εξαιρετικά σχολαστικά τον εξοπλισμό.