Κουρελιασμένο πανό με τη μορφή του Καντάφι: ο φοβερός θάνατός του στα χέρια του όχλου σήμανε το τέλος της «τζαμαχιρίας» και την έναρξη Εμφυλίου | REUTERS/Asmaa Waguih/File Photo
Επικαιρότητα

Ερντογάν – Πούτιν αλωνίζουν (ακόμη) στη Λιβύη

Τουρκία και Ρωσία εδραιώνουν την παρουσία τους στη βορειοαφρικανική χώρα χτίζοντας τα «φρούρια» που εξυπηρετούν καλύτερα τους γεωπολιτικούς στόχους τους. Κατά κάποιον τρόπο αυτές οι δύο χώρες είναι οι πραγματικές κερδισμένες του λιβυκού Εμφυλίου. Οι (μάλλον φιλότουρκοι έως τώρα) Ιταλοί άρχισαν να ανησυχούν και προσβλέπουν στον Μπάιντεν
Protagon Team

Κάνοντας αστείες και παρακινδυνευμένες πιρουέτες πολύ πίσω στον χρόνο, οι Ιταλοί θυμούνται κάπως νοσταλγικά και προδήλως αμήχανα τη ρωμαϊκή mare nostrum με αφορμή τη συμπλήρωση δεκαετίας από «την εξέγερση που ανέτρεψε τον Καντάφι», αλλά με πραγματική αιτία δύο γεωπολιτικά δεδομένα πολύ ενοχλητικά για αυτούς: τις εξελίξεις στη Λιβύη, η οποία έπεσε σε ξένα χέρια όπως διαπιστώνουν, τουρκικά και ρωσικά δηλαδή, αλλά και τον διαγκωνισμό για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, περιοχής όπου η Γαλλία «θέλει να επιβεβαιώσει το μεγαλείο της» και η Ιταλία δεν μπορεί να παίξει κανέναν ρόλο όσους πήδους και αν κάνει στην Ιστορία.

Η Repubblica δημοσίευσε εκτενέστατο ρεπορτάζ βασισμένο σε πληροφορίες «βετεράνου των μυστικών υπηρεσιών» (ανωνύμου, φυσικά) όσον αφορά τους συσχετισμούς ισχύος των δύο παικτών πίσω από τα περιχαρακωμένα στρατόπεδα: των Τούρκων πίσω από τον Φαγιέζ αλ-Σαράζ, στην Τρίπολη, και των Ρώσων πίσω από τον Χαλίφα Χαφτάρ, στην υπόλοιπη επικράτεια. Το αφιέρωμά της το συμπλήρωσε με χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου όπου σημειώνεται η συγκέντρωση πολεμικών πλοίων τριών κρατών, της Ελλάδος, της Γαλλίας και της Τουρκίας. Η κατακλείδα του όλου ρεπορτάζ δεν είναι άλλη από την επίκληση στην ιταλική κυβέρνηση «να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη Μεσόγειο».

Ιδού: «Πρέπει να γίνει κατανοητό ποια θα είναι η πρόθεση της κυβέρνησης Ντράγκι, αφού οι ιταλικές υπηρεσίες πληροφοριών και οι ένοπλες δυνάμεις έχουν τους καλύτερους δορυφόρους αναγνώρισης, αεροπλάνα και υποβρύχια, και παρέχουν στον πρωθυπουργό συνεχείς ενημερώσεις». Και άλλες να είναι αυτόν τον καιρό οι προτεραιότητες του Ντράγκι, που άλλες είναι ασφαλώς –οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και η πανδημία–, πρέπει να πάρει θέση, λέει η Repubblica. Αν στο Λιβυκό οι επιλογές του «σούπερ Μάριο» είναι δύο, ο Τούρκος ή ο Ρώσος, δύο είναι και στο υποτιθέμενο «ζήτημα» της Ανατολικής Μεσογείου: πάλι ο Τούρκος ή οι αντίπαλοί του, δηλαδή οι Γάλλοι (τουτέστιν οι Ελληνες και οι Κύπριοι, δευτερευόντως δε και οι Αιγύπτιοι). Περιπλοκή με σημασία (όχι μόνο για την Ιταλία): τρεις από τους εχθρούς των Τούρκων είναι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ταβλαδόροι και σκακιστές

Οι Τούρκοι είναι «καλοί ταβλαδόροι», γράφει ο ιταλός συντάκτης, έτσι αντιμετωπίζουν τη Λιβύη με τον ενθουσιασμό της παρτίδας, έχουν καταλάβει την περιοχή της πρωτεύουσας και εδραιώνουν την εκεί παρουσία τους. Αντιθέτως, οι Ρώσοι είναι «καλοί σκακιστές», βλέπουν την προοπτική των πραγμάτων, φροντίζουν και δημιουργούν μία σειρά από βάσεις που ξεκινούν από τα μεσογειακά παράλια και φθάνουν «στην καρδιά της Αφρικής». Οι Ερντογάν και Πούτιν χτίζουν «φρούρια» γεμάτα ραντάρ και πυραύλους και «αποικίζουν τη χώρα». Πόθεν αυτές οι εκτιμήσεις; Από τον προαναφερθέντα «βετεράνο της κατασκοπείας» αλλά και «από τις εικόνες των δορυφόρων που σαρώνουν καθημερινώς το Μαγκρέμπ». Αυτοί βλέπουν ότι οι μισθοφόροι Wagner έχουν αναλάβει δράση για λογαριασμό των Ρώσων, «ενώ οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν στη σκιά». Οι της Wagner ελέγχουν τόσο «τα πετρελαιοφόρα πεδία», με την παραγωγή τους να είναι «δισεκατομμύρια βαρέλια», όσο και «τον τερματικό σταθμό Ρας Λανούφ όπου φορτώνονται τα τάνκερ».

Η Λιβύη στα δυο: με κόκκινη σήμανση οι «τουρκικές» περιοχές (Σαράζ), με πράσινη οι «ρωσικές» (Χαφτάρ), με κίτρινη η «νεκρή ζώνη» μεταξύ Μιζουράτα και Σύρτης (Repubblica)

Ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου «Mig» και βομβαρδιστικά αεροσκάφη τύπου «Sukhoi» απογειώνονται από αεροπορικές βάσεις που έχουν υπό τον έλεγχό τους οι Ρώσοι και οι οποίες εκτείνονται προς στον Νότο, προς την Κεντρική Αφρική, τόπος που αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού και με τις ΗΠΑ. Τα ρωσικά ραντάρ σκανάρουν τους αιθέρες και κρατούν μακριά τα τουρκικά drones στη μεσογειακή πλευρά, έχοντας πλήρη υποστήριξη από συστοιχίες με ετοιμοπόλεμους πυραύλους, μηχανήματα αξιόμαχα που χειρίζονται έμπειροι στρατιωτικοί. Το πιο φιλόδοξο από τα στρατιωτικά έργα που εκτελούν οι Ρώσοι είναι η τάφρος που σκάβουν: αποκαλείται ήδη το Τείχος του Βλαντίμιρ και ταιριάζει με το αυτοκρατορικό στιλ του Πούτιν, γράφει ο συντάκτης, αφού είναι μία αμυντική γραμμή, ένα όρυγμα βάθους ενός μέτρου, με ανάχωμα δύο μέτρων.

Ο Χαλίφα Χαφτάρ – πίσω του βρίσκονται (και) οι Ρώσοι (REUTERS/Esam Omran Al-Fetori/File Photo)

Οι εργασίες στο «Τείχος του Πούτιν» άρχισαν τον περασμένο Ιούλιο και έχουν ήδη καλύψει απόσταση 77 χιλιομέρτρων στον άξονα Βορρά – Νότου, ξεκινώντας από τη Σύρτη. «Το Τείχος χρησιμεύει για την καθυστέρηση του όποιου εισβολέα», αλλά προς το παρόν «έχει επιτύχει να καθορίσει ξεκάθαρα τα σύνορα μεταξύ της φιλορωσικής ανατολικής πλευράς της Λιβύης και της φιλοτουρκικής περιοχής της πρωτεύουσας». Στην παραλία «υπάρχει και ουδέτερη ζώνη, πλάτους μόλις 50 χιλιομέτρων, η οποία χωρίζει τους δύο στρατούς». Σε γενικές γραμμές, έπειτα από την επίτευξη εκεχειρίας οι Ρώσοι επεκτάθηκαν προς τον Νότο, ενώ οι Τούρκοι «ταμπουρώθηκαν» στην Τρίπολη.

Στη Ρώμη, στις 8 Ιανουαρίου, λίγο προτού εγκαταλείψει την εξουσία, ο Τζουζέπε Κόντε υποδέχθηκε το λιβυκό πουλέν του Ερντογάν, τον Φαγιέζ αλ-Σαράζ, ο οποίος στο καρέ συνομιλεί με τον Λουίτζι ντι Μάιο, «πεντάστερο» υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας (EPA/FILIPPO ATTILI /CHIGI PALACE PRESS OFFICE HANDOUT)

Εκεί οι Τούρκοι κατασκευάζουν στρατώνες, αποθήκες και αποβάθρες, ενώ τα πλοία τους καταπλέουν στη ναυτική βάση Αλ Χουμς. Εκπαιδεύουν την ντόπια Ακτοφυλακή, όπως και πεζικάριους και χειριστές ραντάρ. Οι πτήσεις από την Τουρκία είναι συχνές. Με αυτές μεταφέρονται στρατιωτικό προσωπικό και οπλισμός. Από την ανάλυση των παραπάνω δεδομένων, λέει η Repubblica, προκύπτει ότι κανείς δεν νοιάζεται για τους ντόπιους – ούτε οι Ρώσοι ούτε οι Τούρκοι.

Οι «ναυμάχοι» ανατολικότερα
Χάρτης της Repubblica με την ανάπτυξη των ναυτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο: περιλαμβάνει και σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού μας

«Αν κοιτάξουμε τη θάλασσα που κάποτε ονομάζαμε nostrum», λέει ο συντάκτης με κάποιον λυρισμό, «η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική». Και αρχίζει να απαριθμεί τα πολεμικά σκάφη που έχουν στριμωχτεί από την Τρίπολη και τη Μιζουράτα μέχρι τα ανοιχτά της Κύπρου. Δίνει τη χρήσιμη πληροφορία ότι τα τουρκικά πλοία που «καλύπτουν τη Λιβύη» ανεφοδιάζονται στην Αουγκούστα, βορείως των Συρακουσών. Ο Ιταλός στενοχωριέται με αυτό το γεγονός, που δείχνει πολύ προκλητικό μετά την αποχώρηση της Ιταλίας από το λιβυκό προσκήνιο. Φυσικά, για να λάβουν την παραπάνω σικελική εξυπηρέτηση, τα τουρκικά πολεμικά πλοία εκμεταλλεύονται τη ΝΑΤΟϊκή ιδιότητά τους.

Οπως είπαμε ήδη, το κείμενο κλείνει με προτροπές προς τον Μάριο Ντράγκι για την άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών, ωστόσο έχει και μία ενδιαφέρουσα επισήμανση για το Λιβυκό και κατ’ επέκταση για τους συσχετισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο: «Ο προσανατολισμός της κυβέρνησης Μπάιντεν δεν είναι ακόμη γνωστός» λέει… Υπονοώντας ότι οι ΗΠΑ είναι σε θέση να αλλάξουν την κατάσταση.