Ερευνητές του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας έκαναν μυστικές σαρώσεις των Γλυπτών του Παρθενώνα με στόχο να δημιουργήσουν τρισδιάστατα πανομοιότυπα αντίγραφα τους, προκαλώντας έντονη ανησυχία στο Βρετανικό Μουσείο που φοβάται ότι θα ανοίξει ξανά με πιο δυναμικό τρόπο αυτή τη φορά το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα.
Τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ, σε συνεργασία με το Μουσείο του Μέλλοντος, του Ντουμπάι, ίδρυσαν πριν από δέκα χρόνια το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας (IDA) που έχει στόχο την χρήση προηγμένων τεχνικών δημιουργίας ψηφιακών αρχείων και άλλου είδους αντιγράφων από διάφορα αρχαιολογικού αλλά και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος ευρήματα, αντικείμενα και έργα.
Το IDA έχει εκδηλώσει την πρόθεση να δημιουργήσει τρισδιάστατες ρέπλικες των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Οι υπεύθυνοι του ινστιτούτου ζήτησαν από τους υπευθύνους της μουσείου την άδεια για να πραγματοποιήσουν την απαραίτητη για αυτή τη διαδικασία σάρωση των Γλυπτών ώστε στη συνέχεια να ξεκινήσει η αναδημιουργία τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, το μουσείο αρνήθηκε να χορηγήσει αυτή την άδεια φοβούμενο ότι η δημιουργία πιστών αντιγράφων των Γλυπτών όχι μόνο θα επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της επιστροφής τους στην Ελλάδα αλλά αυτή την φορά θα υπήρχε και ένα νέο ισχυρό όπλο στη φαρέτρα όσων ζητούν αυτή την επιστροφή.
Οι Times του Λονδίνου, που έχουν πάρει δημόσια θέση υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα, σε δημοσίευμά τους αναφέρουν ότι τεχνικοί του IDA κατάφεραν να πραγματοποιήσουν την σάρωση των Γλυπτών χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από το προσωπικό του Βρετανικού Μουσείου και θα ξεκινήσουν τώρα την προσπάθεια δημιουργίας αντιγράφων.
Με ανακοίνωση του το Βρετανικό Μουσείο εκφράζει την «βαθιά του ανησυχία» για αυτό που συνέβη και λέει ότι παραβιάστηκαν οι κανόνες επίσκεψης σε αυτό από τους τεχνικούς του ινστιτούτου. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι ο Βρετανικό Μουσείο έχει επιτρέψει πολλές φορές στο παρελθόν την οπτική καταγραφή των εκθεμάτων του για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και ακαδημαϊκούς σκοπούς αλλά πάντοτε με κάποιους κανόνες που τίθενται ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Τα στελέχη του IDA από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι δεν έκαναν την εργασία σάρωσης με κάποιο μυστικό ή παράνομο τρόπο. Αναφέρουν μάλιστα ότι οι τεχνικοί, καθώς πραγματοποιούσαν την σάρωση, συνομιλούσαν με εργαζόμενους του μουσείου συμπεριλαμβανομένων ατόμων της ασφάλειας. Πάντως, το IDA έχει κινηθεί νομικά κατά της απαγόρευσης αφού, για να μπορέσει η σάρωση να γίνει σωστά θα πρέπει υπάρχει άνεση και με οργανωμένο τρόπο να ληφθούν εικόνες από κάθε γωνία των Γλυπτών. Παρόλα αυτά η σάρωση που πραγματοποιήθηκε μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία τη πρώτης ρέπλικας, μιας αναπαράστασης της πάλης ανάμεσα σε έναν Κένταυρο και έναν Λαπίθη.
To IDA υποστηρίζει ότι αν λάβει την άδεια θα μπορέσει σε σχετικά σύντομο χρόνο να δημιουργήσει τα τρισδιάστατα αντίγραφα όλων των Γλυπτών και να δώσει στον πρίγκιπα Κάρολο την ευκαιρία, όταν ανέβει στον θρόνο, «να πάρει την υπόθεση στα χέρια του ως απόγονος (δισέγγονος) έλληνα βασιλιά και να πραγματοποιήσει αυτή την ιστορική αποκατάσταση».
Το IDA λέει επίσης ότι, αν και έχει έρθει σε επαφή με την ελληνική κυβέρνηση, δεν έχει λάβει κανενός είδους χρηματοδότηση ή άλλου είδους υποστήριξη από την Ελλάδα για το συγκεκριμένο εγχείρημα.
Η δημιουργία των αντιγράφων των Γλυπτών του Παρθενώνα θα γίνει με μια νέα πρωτοπόρο τεχνική γνωστή ως 3D Machining. Η τεχνική αυτή, μέσω της φωτογραμμετρίας, δημιουργεί ψηφιακές εικόνες. Τη σκυτάλη παίρνει ένας ρομποτικός μηχανισμός που δημιουργεί το αντίγραφο ενός έργου τέχνης με ακρίβεια χιλιοστού. Μάλιστα ορισμένοι ειδικοί έχουν ρίξει στο τραπέζι την ιδέα να προμηθευτεί το ινστιτούτο μάρμαρο ίδιο με αυτό που χρησιμοποίησε ο Φειδίας και το συνεργείο του στη δημιουργία των Γλυπτών ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι ακόμη πιο κοντά στο πρωτότυπο έργο.