Αποτελεί ένα από τα δημοφιλή φρούτα στον κόσμο, αλλά για δεκαετίες οι επιστήμονες ερίζουν για την καταγωγή του. Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το περιοδικό Smihtsonian, μία νέα μελέτη εντόπισε όλα τα κλαδιά του γενεαλογικού δέντρου του καρπουζιού.
Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι το καρπούζι κατάγεται από τη Νότιο Αφρική. Ομως διεθνής ομάδα ερευνητών, πραγματοποιώντας αναλύσεις στο γονιδίωμα του καρπουζιού, κατέληξε σε διαφορετικό συμπέρασμα. Η μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση της αμερικανικής ακαδημίας επιστημών «PNAS», υποδεικνύει ως τόπο καταγωγής του καρπουζιού τη βορειοανατολική πλευρά της αφρικανικής ηπείρου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το άγριο καρπούζι Κορντοφάν, που προέρχεται από την ομώνυμη περιοχή του Σουδάν, είναι ο αρχαιότερος και κοντινότερος συγγενής του εξημερωμένου είδους που καταναλώνουμε σήμερα.
«Οπως φαίνεται, υπήρχαν περισσότερα είδη καρπουζιού από όσα πιστεύαμε και τα καρπούζια από τη Νότιο Αφρική δεν έχουν γονιδιακή συγγένεια με το σημερινό εξημερωμένο καρπούζι» αναφέρει η Σούζαν Ρένερ, εξελικτική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις των ΗΠΑ, εκ των επικεφαλής της μελέτης.
Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης ενισχύουν οι εικόνες σε τάφους της Αιγύπτου που δείχνουν ότι Αιγύπτιοι καλλιεργούσαν καρπούζια πριν από τουλάχιστον από 4.300 έτη. Δεδομένου ότι η νέα μελέτη προσδιορίζει την καταγωγή του καρπουζιού στις βορειοανατολικές περιοχές του Σουδάν, οι οποίες συνορεύουν με την Αίγυπτο, αποδυναμώνεται το σενάριο το καρπούζι να μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο από τη Νότιο Αφρική.
Επιπλέον, η νέα μελέτη δίνει απαντήσεις για την ευαισθησία των σημερινών καρπουζιών σε ασθένειες, υποχρεώνοντας τους καλλιεργητές να χρησιμοποιούν διαφόρων ειδών χημικά για να καταπολεμήσουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Οπως δείχνει η γονιδιακή ανάλυση, στην εξελικτική πορεία του, το καρπούζι έχασε πολλά γονίδια που του προσέφεραν ανθεκτικότητα. Η επιστημονική κοινότητα πρέπει τώρα να στραφεί στην αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του καρπουζιού του Κορντοφάν, αφού διαθέτει περισσότερα γονίδια που προσφέρουν ανθεκτικότητα. Αν εντοπιστούν αυτά τα γονίδια, μπορεί να βρεθεί τρόπος να καλλιεργηθούν πιο ανθεκτικά είδη των καρπουζιών που τρώμε σήμερα.