Την αντίδραση της Αθήνας προκάλεσαν τα όσα συμφώνησαν ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Πέδρο Σάντσεθ, ο ισπανός πρωθυπουργός και εταίρος της Ελλάδας, ο οποίος επισκέφτηκε την Αγκυρα και έκλεισε μια σειρά συμφωνιών, μεταξύ των οποίων και για οπλικά συστήματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, όταν ρωτήθηκε σχετικά κατά το μπρίφινγκ των πολιτικών συντακτών, δεν έκρυψε τη δυσφορία της Αθήνας για τη στάση του πρωθυπουργού της Ισπανίας, λέγοντας ότι θα έπρεπε να έχει υπ’ όψιν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία και την προκλητικότητά της απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο
«Παρακολουθήσαμε κι εμείς τις δηλώσεις αυτές και θα παρακολουθήσουμε την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης. Είναι αυτονόητο ότι τα κράτη-μέλη δεσμεύονται από τις αποφάσεις, τις διακηρύξεις και τις προσεγγίσεις του Συμβουλίου, γύρω από θέματα που αφορούν τις σχέσεις μελών-κρατών της Ένωσης με την Τουρκία, την προκλητικότητα και την παραβατικότητα που η Τουρκία εμφανίζει σε σχέση με το Διεθνές Δίκαιο. Υπό το πρίσμα αυτό, θέλουμε να σημειώσουμε την παράμετρο αυτή: Ότι όφειλε ο σοσιαλιστής Πρωθυπουργός της Ισπανίας να λάβει υπόψη του, στις συζητήσεις αυτές, τη συνολική στάση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση αυτή. Σημειώνω, ότι και στο εσωτερικό της Ισπανίας ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, με ανάρτησή του, έχει εκφράσει την αντίθεσή του, την ενόχλησή του, στην εξέλιξη αυτη», είπε ο κ. Οικονόμου, αναφερόμενος και στην αντίδραση του Πάμπλο Κασάδο, ηγέτη του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP) της Ισπανίας.
Ο Πάμπλο Κασάδο διατράνωσε τη θέση του PP υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας Ελλάδας και Κύπρου.
Σε ανάρτησή του στο Twitter, σημείωσε: «Μετά το ταξίδι του Σάντσεθ στην Τουρκία, από το PP επαναλαμβάνουμε την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας και της Κύπρου ως μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινοτικής πολιτικής ασφάλειας και μετανάστευσης για τις εξωτερικές μας σχέσεις».
Αργότερα και διπλωματικές πηγές εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια της Αθήνας για τις μπίζνες του Σάντσεθ στην Τουρκία. Η ελληνική πλευρά έχει εγείρει επανειλημμένα το ζήτημα της εξαγωγής οπλικών συστημάτων ευρωπαϊκών κρατών προς την Άγκυρα, επεσήμαναν από το υπουργείο Εξωτερικών, για να προσθέσουν ότι το ζήτημα της εξαγωγής οπλικών συστημάτων ευρωπαϊκών κρατών προς την Τουρκία είχε τεθεί μετ’ επιτάσεως από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την σχετική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2020.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε αποστείλει επιστολή στην τότε ισπανίδα ομόλογό του Αράντσα Γκονσάλες Λάια, τον Οκτώβριο του 2020, στην οποία υπενθύμιζε την υποχρέωση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σέβονται την Κοινή Θέση 2008/944, η οποία υπογραμμίζει ότι: «Τα κράτη μέλη είναι αποφασισμένα να αποτρέψουν την εξαγωγή στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική καταστολή ή διεθνείς επιθετικές ενέργειες, ή να συμβάλει σε περιφερειακή αποσταθεροποίηση».
Το ζήτημα αυτό, καθώς ο εν γένει αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου τέθηκε και κατά την συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον νέο Ισπανό ομόλογό του Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες, κατά την διάρκεια διμερούς συνάντησης τον περασμένο Σεπτέμβριο, προσέθεσαν οι ίδιες πηγές.
Αμυντική συνεργασία Ισπανίας – Τουρκίας
Στις κοινές του δηλώσεις με τον Πέδρο Σάντσεθ, ο Ταγίπ Ερντογάν τόνισε ότι με την αγορά ενός δεύτερου αεροπλανοφόρου και ενδεχομένως ενός υποβρυχίου ενισχύεται η αμυντική συνεργασία της Τουρκίας με την Ισπανία σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «το πρώτο αεροπλανοφόρο δεν ήταν μεγάλης κλίμακας. Συμφωνήσαμε για την κατασκευή ενός μεγάλης κλίμακας».
Μάλιστα ο τούρκος πρόεδρος συμπλήρωσε ότι εκτός από την ναυπήγηση ενός υποβρυχίου «υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούμε να κάνουμε στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μαχητικών ή μη».
Η Τουρκία ενδιαφέρεται και για την προμήθεια ισπανικών φρεγατών F-110, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την επιθυμία να συνεργαστεί με την Ισπανία και σε άλλα εξοπλιστικά προγράμματα, όπως μια νέα σειρά υποβρυχίων σαν τα S-80 που ναυπηγεί η Navantia για το ισπανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Ως γνωστόν ήδη η Γερμανία έχει πουλήσει έξι υποβρύχια κλάσης Reis έναντι περίπου τεσσάρων δισ. ευρώ στην Τουρκία, αλλά το πρότζεκτ με την Ισπανία θα είναι μεσοπρόθεσμο και – όπως και στην περίπτωση των αεροπλανοφόρων – θα περιλαμβάνει και μεταφορά τεχνογνωσίας.
Το κοινό ανακοινωθέν στο τέλος των ισπανο-τουρκικών διαβουλεύσεων, όπου ο Σάντσεθ προσήλθε με το μισό υπουργικό του συμβούλιο, υπογράμμισε και τη βούληση των δύο πλευρών για συνεργασία σε κοινά πρότζεκτ drones, χερσαίων και ναυτικών οπλικών συστημάτων καθώς και σε δορυφόρους.
Από την πλευρά του εξάλλου ο Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι διμερείς σχέσεις με την Τουρκία είναι εξαιρετικές. «Όπως είπε κι ο φίλος μου, ο Ερντογάν, λίγες είναι οι χώρες που πραγματοποιούν τέτοιες συναντήσεις σε ανώτατο επίπεδο.
»Η συγκεκριμένη είναι η 7η συνάντησή μας από την πρώτη το 2009 κι υπάρχουν σημαντικοί λόγοι γι’ αυτό. Οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας είναι πολύ θετικές. Περισσότερες από 600 ισπανικές εταιρείες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία».