Οι ΑΠΕ δεν μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση, έτσι οι τιμές της ενέργειας πήραν φωτιά παγκοσμίως – και ακολουθεί το ντόμινο στην κατανάλωση | Antara Foto/Widodo S Jusuf via REUTERS
Επικαιρότητα

Ενεργειακά εύθραυστη η ΕΕ, οι ΑΠΕ δεν καλύπτουν τη ζήτηση

Οι ανανεώσιμες πηγές δεν μπορούν να εγγυηθούν σταθερή παροχή ενέργειας. Η «πράσινη επανάσταση» της Ευρώπης έχει πήλινα πόδια, και οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα το έχουν καταλάβει…
Protagon Team

Μια «τέλεια καταιγίδα» αυξάνει τις τιμές της ενέργειας παγκοσμίως έγραψε στη Repubblica o Φεντερίκο Ραμπίνι. Αυτό το πληθωριστικό τσουνάμι προκαλείται από αστάθμητους κλιματικούς παράγοντες στη Βόρεια Θάλασσα και στον Κόλπο του Μεξικού, οι οποίοι διαταράσσουν τη βιομηχανία του πετρελαίου. Η «καταιγίδα» των ανατιμήσεων ενισχύεται, κατά τον Ραμπίνι, και από το κατά τα λοιπά θετικό σημάδι της αύξησης της κατανάλωσης, αύξηση η οποία προέκυψε από την παγκόσμια ανάκαμψη λόγω των εμβολιασμών και παρά την επικράτηση της μετάλλαξης «Δέλτα».

Η ουτοπία της ταχείας μετάβασης σε έναν πλανήτη «μηδενικών εκπομπών» συγκρούεται με τα όρια που έχουν από μόνες τους οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και με την τεχνολογική καθυστέρηση, τόνισε ο αρθρογράφος. Οι παραγωγικές περιοχές με τομείς που καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια από αυτήν που παράγουν, όπως η Ευρώπη και η Κίνα, συνιστούν την αδύνατη πλευρά, η Ρωσία και οι ΗΠΑ την ισχυρή. Σε επίπεδο οικονομικής ανάλυσης όλοι, σε Ανατολή και Δύση, συμφωνούν ότι ο πληθωρισμός έχει αναζωπυρωθεί και ότι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο μίνι ενεργειακό σοκ των ημερών μας.

Ο Ραμπίνι, αναφερόμενος στα μειονεκτήματα της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, έγραψε για άνεμο που ηττήθηκε από την άπνοια, για ήλιο που κρύφτηκε πίσω από τα σύννεφα, έδυσε κ.λπ., συνεπώς για ενεργειακά μέσα που δεν είναι σε θέση να τροφοδοτήσουν τα εργοστάσια υπό συνθήκες, λόγου χάρη τη νύχτα ή και τη βαριά συννεφιασμένη ημέρα. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν περιορισμούς, υπόκεινται σε αστάθμητους παράγοντες, η διαθεσιμότητά τους δεν είναι και δεν μπορεί να λογαριάζεται σταθερή.

Αλλά και η δυνατότητα αποθήκευσης αυτών των ειδών ενέργειας, από τις ΑΠΕ δηλαδή, είναι ακόμα πολύ περιορισμένη. Οταν αποδεικνύονται κατώτερες των αναγκών μας, όπως συνέβη τους τελευταίους μήνες (και στην Ελλάδα, με τις πυρκαγιές του Αυγούστου και την υπερκατανάλωση εξαιτίας του καύσωνα), οι ΑΠΕ παραμερίζονται και ενεργοποιούνται εκ νέου οι παλιές μονάδες του άνθρακα και του φυσικού αερίου, ώστε να υπάρξει ομαλότητα στην τροφοδοσία. Τώρα, η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με τις ελλείψεις στην παραγωγή, οδηγούν τις τιμές στα ύψη και τα νοικοκυριά σε απόγνωση.

Στην παρούσα συγκυρία οι ΗΠΑ είναι ευνοημένες: εδώ και χρόνια έχουν επιτύχει ικανοποιητική ενεργειακή αυτάρκεια λόγω των μεγάλων πόρων του υπεδάφους τους. Προσφάτως άρχισαν τις εξαγωγές υγροποιημένου αερίου και στην Ευρώπη και βγάζουν πολλά κέρδη: μία αμερικανική εξαγωγική του κλάδου, η Cheniere Energy, απόλαυσε την αύξηση της αξίας της μετοχής της κατά 47% από τις αρχές του έτους!

Βάσει των προβλέψεων του ΟΠΕΚ, η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου του χρόνου θα υπερβεί το επίπεδο του 2019, δηλαδή τα δεδομένα της προπανδημικής περιόδου. Αυτό το στοιχείο τινάζει από μόνο του στον αέρα τις επίσημες δεσμεύσεις πολλών κυβερνήσεων περί μεσοπρόθεσμου μηδενισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Χτυπάει καμπανάκι (οικονομικοκοινωνικού) κινδύνου. Και σχολίασε ο Ραμπίνι: Πόσο κατανοητή γίνεται, λοιπόν, η άρνηση του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ να δέσει μόνος του τα χέρια του με δεσμεύσεις τέτοιου είδους…

Το τελευταίο δώρο που έκανε ο Τζο Μπάιντεν στην Ανγκελα Μέρκελ, δηλαδή που ήρε τις αμερικανικές κυρώσεις για τον ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2, ερμηνεύεται ως εξής: η αμερικανική διοίκηση αναγνώρισε πόσο εύθραυστη είναι ενεργειακά η Γερμανία, πόσο εξαρτάται και θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από τη ρωσική ενέργεια, ακόμη και από το πολωνέζικο κάρβουνο, είτε υπάρχουν είτε δεν υπάρχουν «Πράσινοι» στο τιμόνι της… Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, από πλευράς του, διαχειρίστηκε επιδέξια τις καλές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και ΟΠΕΚ.

Από το ενεργειακό αδιέξοδο του παρόντος ξεπηδά και η συζήτηση για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, η οποία όμως απορρίπτεται ως λύση στη Δύση και στην Ιαπωνία. Ο Ραμπίνι λέει ότι οι λαοί δεν τη θέλουν («η κοινή γνώμη πιέζει»), ενώ η αλήθεια είναι ότι στη γενικώς πυρηνοκίνητη Γαλλία ο κόσμος δεν έχει απολύτως κανένα πρόβλημα. Η Κίνα προς το παρόν βλέπει την πυρηνική ενέργεια με επιφύλαξη. Αυτά όσον αφορά τις αδυναμίες της Ευρώπης. Οι κινεζικές συνοψίζονται στη θεμελιώδη αντίφαση της οικολογικής παραγωγής (ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κ.ά.) βάσει ρυπογόνων καυσίμων. Η Κίνα καταπίνει πετρέλαιο και άνθρακα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κράτος στον κόσμο, έγραψε επί λέξει ο αρθρογράφος.

Στο ενεργειακό ζήτημα υπάρχει και η γεωστρατηγική παράμετρος ασφαλώς. Η Κίνα επιχειρεί σε ορισμένους από τους δρόμους του μεταξιού με διπλό σκοπό: και να ικανοποιηθεί η πείνα της για άνθρακα, και να μειωθεί η εξάρτηση από τις θαλάσσιες διαδρομές σε ωκεανούς όπου εξακολουθούν και πλέουν οι αμερικανικοί στόλοι (Περσικός Κόλπος, Ινδικός Ωκεανός, Στενό της Μάλακα). Επίσης, ο Ραμπίνι εξέφρασε την άποψη ότι στο ενεργειακό παιχνίδι υπάρχουν «περιφερειακές δυνάμεις» που είναι πολύ δραστήριες στην υπεράσπιση, με τις στρατιωτικές τους δυνάμεις, των μεγάλων κόμβων διανομής. Κατονόμασε την Τουρκία και το Ισραήλ.

Η «πράσινη επανάσταση» της Ευρώπης είναι έργο που στηρίζεται σε πήλινα πόδια, λέει ο Ραμπίνι. Τα θεμέλιά του είναι πολύ εύθραυστα. Για να ανοίξουν και πάλι τα εργοστάσια χρειάζεται περισσότερη ενέργεια τώρα, όχι αύριο. Στις Βρυξέλλες, όπως στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στη Ρώμη, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειμμα τεχνολογικής καινοτομίας, η μόνη παράμετρος που θα αλλάξει τους κανόνες στο ενεργειακό παιχνίδι.